Το undervolting είναι μια μέθοδος περιορισμού της περίσσειας voltage ένας επεξεργαστή με τη βοήθεια software. Είναι μια πάρα πολύ αποτελεσματική μέθοδος περιορισμού της κατανάλωσης ενέργειας και άρα βελτίωσης της αυτονομίας στα laptop, πτώσης των θερμοκρασίων του επεξεργαστή και αντίστοιχα του θορύβου της ψύκτρας του.
Θα χάσω σε επιδόσεις με το Undervolting?
Με τo undervolting δε μειώνουμε καθόλου τις επιδόσεις ούτε του επεξεργαστή ούτε κάποιου άλλου άλλου υποσυστήματος. Undervolting λοιπόν δε σημαίνει underclocking.
Aπλά δίνουμε στον επεξεργαστή την τάση ακριβώς που χρειάζεται και τίποτα παραπάνω.
Αφού είναι τόσο απλό σαν ιδέα γιατί δεν το έκανε η Intel/AMD πριν από μας για μας?
Η απάντηση είναι απλή. Ο κάθε επεξεργαστής έχει διαφορετικές αντοχές σε voltage.
H μαμά κατασκευάστρια εταιρεία λοιπόν αντί να κάτσει να σετάρει το voltage ξεχωριστά για τον κάθε επεξεργαστή της, ώστε να είναι το χαμηλότερο δυνατό (ρισκάροντας κάποια πιθανή αστάθεια του συστήματος σε οριακές τιμές), προτιμάει να δώσει ένα standard voltage εγγυημένης σταθερότητας, το οποίο όμως είναι πολύ ψηλότερο απ’ αυτό που πραγματικά χρειάζεται ο εκάστοτε επεξεργαστής.
Όπως είχα γράψει και αλλού: Eίναι σα μια μάνα η οποία δίνει σε όλα τα παιδιά της 2πιάτα φαγητό για να μην παραπονεθεί κάποιο απ’αυτά ότι πεινάει και δεν κάθεται να ασχοληθεί με το πόσο φαγητό πραγματικά χρειάζεται το καθένα απ’ αυτά.
Καλά όλα αυτά αλλά υπάρχει περίπτωση να κάνω κάποια ζημιά στο laptop μου σε hardware επίπεδο αν δοκιμάσω κι εγώ να κάνω undervolting που δεν ξέρω?
Ακόμα χειρότερα: Mπορεί να χάσω και την εγγύησή μου?
Δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε ζημιά στο hardware του υπολογιστή μας, ούτε να χάσουμε φυσικά την εγγύηση.
Το undervolting υλοποιείται σε software επίπεδο στα windows και απ’ τη στιγμή που δε φορτώσουμε το συγκεκριμένο προγραμματάκι οι ρυθμίσεις των volts επανέρχονται στις εργοστασιακές.
Το μόνο που μπορεί να προκληθεί είναι “blue screen” όταν κατέβουμε χαμηλότερα στα volts απ’ αυτά που χρειάζεται ο επεξεργαστής μας, οπότε χωρίς να πανικοβληθούμε με ένα restart τα πάντα επανέρχονται στην προηγούμενη κατάσταση.
Μάλιστα είναι επιθυμητό να προκαλέσουμε “blue screen” όταν κυνηγάμε την απόλυτη τιμή voltage, γιατί μόλις δούμε την blue screen επαναφέρουμε το voltage 1-2 «σκαλιά» παραπάνω, ώστε το σύστημα να είναι απόλυτα σταθερό και με τη μικρότερη δυνατή κατανάλωση.
Συνοπτικά λοιπόν τα πλεονεκτήματα του undervolting είναι:
Πτώση των θερμοκρασιών στον επεξεργαστή από 5 έως και 20C σε full load (συνήθως γύρω στους 10)
Mεγαλύτερη αυτονομία λόγω εξοικονόμησης ενέργειας απ’ τη μπαταρία (15-30 λεπτά)
Χαμηλότερα επίπεδα θορύβου ειδικά σε full load, μιας και ο ανεμιστήρας της ψύκτρας αναλαμβάνει δράση σπανιότερα.
Συνολικά, μεγαλύτερη μακροζωία στο laptop.
Mειονεκτήματα του undervolting.
-Χρειάζεται να αφιερώσουμε κάποιο χρόνο ώστε να βρούμε τις ακριβείς τιμές voltage στον επεξεργαστή μας.
-Εμφάνιση blue screens κατά τη διαδικασία των tests.
Φροντίστε λοιπόν να έχετε σώσει οποιαδήποτε ανοιχτά αρχεία εκείνη τη στιγμή.
Φυσικά το σύστημα θα είναι απόλυτα σταθερό στη συνέχεια, μόλις βρούμε τις κατάλληλες τιμές voltage.
Με έπεισες. Τι πρέπει να κάνω για να δοκιμάσω και στον δικό μου φορητό το Undervolting?
Θα χρειαστούμε το δωρεάν πρόγραμμα RMclock v2.35
http://cpu.rightmark.org/download/rmclock_235_bin.exe
καθώς και κάποιο πρόγραμμα για να stressαρουμε τον επεξεργαστή μας και να δοκιμάσουμε τη σταθερότητά του σε καταστάσεις full load.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι το Orthos.
http://www.overclock.net/attachments...e_20060420.zip
Aφού εγκαταστήσουμε το RMclock πηγαίνουμε στο advanced CPU settings και επιλέγουμε CPU type: mobile και apply settings. Αν μας ζητήσει restart του προγράμματος το κάνουμε.
Τα παραπάνω τα κάνουμε για να αναγνωριστεί σωστά ο επεξεργαστής μας απ’ το πρόγραμμα.
Πηγαίνουμε τώρα στο tab “CPU info” και βλέπουμε αν έχει αναγνωρίσει την οικογένεια του επεξεργαστή μας καθώς και τη θερμοκρασία του.
Έχοντας ανοιχτό το Rightmark utility ξεκινάμε το Orthos για να stressαρουμε τον επεξεργαστή μας για περίπου 10λεπτά ώστε να δούμε τι θερμοκρασίες πιάνει σε full stress στις εργοστασιακές ρυθμίσεις.
Στον δικό μου Compaq 8710p με τον intel 7500 στα 2.2GHz ανέβαζε γύρω στους 78C σε full stress όπως μου έγραφε το cpu info tab του Rightmark και ο θόρυβος σημαντικός.
Aναλαμβάνoντας δράση:
Πηγαίνουμε στο tab Profiles του Rightmark --> performance on demand και μαρκάρουμε το “Use P-state transitions” τόσο στο AC power όσο και στην Battery.
Στη συνέχεια μαρκάρουμε όλα τα διαθέσιμα index numbers.
Ακολούθως πηγαίνουμε στην κυρίως Profile page και τικάρουμε όλα τα indexes και προαιρετικά το νούμερο “0 – SuperLFM”. (αν υποστηρίζεται απ’ τον επεξεργαστή μας και αν θέλουμε να κάνουμε ΚΑΙ underclock όταν ο επεξεργαστής μας είναι idle.Στον δικό μου επεξεργαστή ρίχνει τη συχνότητα απ’ τα 1,2Ghz στα μόλις 600Mhz.)
Φυσικά μόλις ζητηθεί κάτι απ’ τον επεξεργαστή θα ανεβάσει και πάλι δυναμικά το ρολόγι του.
Αν δε θέλουμε ωστόσο να έχουμε καθόλου μείωση των επιδόσεων αφήνουμε το SuperLFM χωρίς να το επιλέξουμε.
Προς το παρόν δεν επιλέγω το superLFM.
Στην επιλογή Current επιλέγουμε “performance on demand” τόσο για το AC battery όσο και για τη μπαταρία.
Επιβεβαιώνουμε τέλος ότι η επιλογή «auto adjust intermediate states VIDs” δεν είναι επιλεγμένη.
Ξεκινώντας λοιπόν το undervolting αρχίζουμε απ’ το μεγαλύτερο διαθέσιμο multiplier.
Οι επεξεργαστές χρησιμοποιούνε διάφορα multipliers ώστε να αυξομειώνουν τη συχνότητά τους ανάλογα με το φορτίο που καλούνται να διεκπεραιώσουν.
Στο μέγιστο φορτίο θα χρησιμοποιηθεί το μέγιστο multiplier, o επεξεργαστής θα ανεβάσει τη μέγιστη συχνότητα και το ανεμιστηράκι θα αρχίσει δουλειά μόλις οι θερμοκρασίες του επεξεργαστή αρχίσουν να ανεβαίνουν.
Επεμβαίνοντας λοιπόν κατά κύριο λόγο στα volts του μέγιστου multiplier καταφέρνουμε να κρατήσουμε τις θερμοκρασίες και το θόρυβο στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα.
Οι περισσότεροι θα μπορέσουν να κατεβάσουν τα volts στον επεξεργαστή τους τουλάχιστον κατά .100v.
Η τεχνική που εφάρμοσα προσωπικά ήταν να τρέχω το orthos παράλληλα ώστε να stressαρω όσο το δυνατόν περισσότερο τον επεξεργαστή και να κατεβαίνω σκαλί-σκαλί την κάθε σκάλα volts στο μέγιστο multiplier.
Kάθε 3-4 λεπτά και εφόσον δεν εμφανίζονταν μπλε οθόνη κατέβαινα άλλο ένα σκαλί μέχρι να εμφανιστεί μπλε οθόνη και να κάνει restart o υπολογιστής.
Σημείωνα τότε σε ένα χαρτάκι τα χαμηλότερα volts που πέτυχα στο συγκεκριμένο multiplier και στα οποία το σύστημα είχε γίνει ασταθές και μετά το restart ανέβαινα μία σκάλα volts την οποία δοκίμαζα σε full load με το orthos για τουλάχιστον 10λεπτά.
Παράλληλα απ’ το tab “CPU info” του ΡΜclocker έλεγχα και τη θερμοκρασία που ανέβαζε τότε ο επεξεργαστής.
Αν το σύστημα ήταν σταθερό, προχωρούσα στο επόμενο μικρότερο multiplier (πχ απ’ το 11 στο 10) ώστε να μειώσω τα volts και στα μικρότερα Multipliers.
Για να testαρω τα μικρότερα Multipliers ξεμάρκαρα το μέγιστο multiplier 11 (κάνοντας προσωρινά δηλαδή underclock) και κατέβαζα πάλι σιγά –σιγά τα volts (κάθε 3-4λεπτά) τρέχοντας παράλληλα το Orthos.
Mόλις crashαρα το σύστημα και στο συγκεκριμένο Multiplier, σημείωνα πάλι σε ένα χαρτάκι την τιμή που δεν άντεξε το σύστημα και μετά το restart ανέβαινα πάλι ένα σκαλί στα volts testαροντας το εκτενέστερα (για κανα 10λεπτο)
Με την ίδια διαδικασία προχωρούσα και στα επόμενα μικρότερα multipliers.
Εδώ είναι σημαντικό να τονίσω ότι στα χαμηλότερα multipliers το σύστημα είναι πιο επιρρεπές σε blue screens αν είστε πολύ επιθετικοί.
Ένας που ξεκινάει για πρώτη φορά το undervolting και δε θέλει να φθάσει το σύστημα στα όρια των volts του, μπορεί να μην κάνει undervolting πέρα από τα μέγιστα 1-2 multipliers.
(*) Επίσης να τονίσω ότι η intel/amd δίνουν στο κατώτερο multiplier μια κατώτατη τιμή εκκίνησης στα volts και δε σε αφήνει να κατέβεις παρακάτω, παρ’ όλο που και το κατώτατο multiplier έχει περιθώρια να κατέβει κι αυτό ακόμα πιο κάτω στα volts.
Yπάρχει κι εδώ βέβαια η λύση του χειροκίνητου ορισμού των κατώτατων volts για το μικρότερο multiplier. (αν κάποιος θέλει τη μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας ακόμα και σε καταστάσεις idle που θα χρησιμοποιείται το πρώτο multiplier)
Απ’ το tab management επιλέγουμε (αν θέλουμε) custom P-state και ορίζουμε μόνοι μας τα volts για το κατώτατο multiplier και πατάμε apply.
(εγώ πάντως το άφησα χωρίς να το πειράξω αφού έτσι κι αλλιώς ο θόρυβος στο κατώτατο multiplier είναι ανύπαρκτος)
Οι πτώσεις των θερμοκρασιών και του θορύβου είναι καταπληκτικές στην επέμβαση κυρίως των μεγαλύτερων Multipliers.
Στο δικό μου σύστημα κατάφερα 10 ολόκληρους βαθμούς C πτώση στο μέγιστο multiplier σε max load (από 78C στους 68C) και φοβερή μείωση του θορύβου απ’ το ανεμιστηράκι που δεν καλείται πλέον να βγάλει τα κάστανα απ’ τη φωτιά στους 78C.
Αναλυτικά, οι πτώσεις των volts και θερμοκρασιών που κατάφερα στον δικό μου intel 7500 ήταν:
multiplier 11X (2.2Ghz) : Aπο 1.2500V --> 1.0250V (πτώση θερμοκρασίας απο 78C στους 68C σε full load)
, με κάθοδο 18 ολόκληρα "σκαλιά" στο voltage! 
10X: Aπο 1.1750V --> 0.9875V στους 58C (15 σκαλιά κάτω!)
9X: Aπο 1.000V --> 0.9250V 57C
8X: Aπο 0.9250V --> 0.8750V 55C
7X: Aπο 0.8750V --> 0.8500 53C
6X: Aπό 0.8500 --> 0.8500 52C
Σημαντικό: Aφού ολοκληρώσετε τα 10λεπτα tests στο κάθε multiplier, ξαναμαρκάρετε όλα τα multipliers, αλλιώς το σύστημα θα τρέχει σε χαμηλότερες απ’ τη μέγιστη δυνατή συχνότητα. Καλό είναι επίσης να τρέξετε το Orthos για ένα 2ωρο μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε όλα τα multipliers, ώστε να σιγουρευθείτε ότι δεν εμφανίζονται blue screens.
Eπίσης για μεγαλύτερη ασφάλεια από τυχούσες αυξομειώσεις της τάσης λόγω ΔΕΗ, μπορείτε αν θέλετε να ανεβείτε ένα επιπλέον σκαλί ασφάλειας στα volts στο κάθε multiplier.
Αφού λοιπόν σιγουρευτήκαμε ότι το σύστημα είναι σταθερότατο, καιρός να κάνουμε μόνιμες τις αλλαγές στα volts , ώστε να μη χρειάζεται με κάθε επανεκκίνηση των windows να ξαναθέτουμε τις τιμές των volts.
Πηγαίνουμε στην καρτέλα profiles και επιλέγουμε startup: performance on demand τόσο για AC power όσο και για μπαταρία.
Πηγαίνουμε επίσης στην καρτέλα settings και τικάρουμε το «start minimized to system tray” και «run at windows startup” και πατάμε aply.
(*) Στην καρτέλα profiles μπορούμε επίσης να θέσουμε και ένα 2ο προφιλ αν θέλουμε, αυτό του power saving, το οποίο μπορούμε να το επιλέγουμε όταν τρέχουμε το laptop εκτός ρεύματος και θέλουμε την απόλυτα μέγιστη εξοικονόμηση μπαταρίας.
Mαρκάρουμε τo index που θέλουμε να λειτουργεί (το 0 με το superLFM που περιλαμβάνει και underclocking ή το 1) Στο δικό μου σύστημα, ο επεξεργαστής κατεβάζει συχνότητα με το index 0 απ’ τα τα 1,2GHz στα μόλις 600Mhz.
και απ’ τα profiles επιλέγουμε μετά το “power saving” και το 0.
Αν δε θέλουμε την μεγιστη εξοικονόμηση ενέργειας με το power saving επιλέγουμε και πάλι στο “current” το performance on demand ώστε να μην χάνουμε σε επιδόσεις.
Αναλυτικότερα στοιχεία για το SuperLFM και IDA.
To superLFM mode ( Super Low Frequency Mode) είναι το Mode εξοικονόμησης ενέργειας με το οποίο χαμηλώνουμε και τη συχνότητα του επεξεργαστή (underclocking)
Απ' ότι διαβάζω η συγκεκριμένη δυνατότητα υπάρχει μόνο στους τελευταίους επεξεργαστές της intel της σειράς Τ7ΧΧΧ και στους penryn φυσικά.
Για την ενεργοποίηση του SuperLFM απ’ την κυρίως profile page μαρκάρουμε τον index μηδέν superLFM, θέτουμε το FID στο 6 (απ’ το 8)
και τσεκάρουμε απ’ το tab “performance on demand” ότι το 0 (μαζί με τα υπόλοιπα Indexes) είναι επιλεγμένα και πατάμε apply.
Βεβαίως σε «power saving profile” επιλέγουμε αν θέλουμε λιγότερα indexes ώστε να κάνουμε και underclocking
To IDA σημαίνει Intel Dynamic Acceleration.Eίναι μια τεχνική της intel να σου δίνει τη δυνατότητα να μπορείς να χρησιμοποιήσεις μόνο τον ένα πυρήνα, αλλά σε ένα σκαλί παραπάνω του multiplier.
Tα πλεονεκτήματα δεν είναι σπουδαία οπότε δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα με το θέμα.
Χρήστες 64bit Vista/win7:
Υπάρχει digitally signed/secure driver που απαιτείται απ' το RMclock για να τρέξει στα Vista/Win7 64bit.
Μπορείτε να τον κατεβάσετε απο εδώ:
www.flipfire.net/download/rtcore64.zip
Πριν κλείσω τον σύντομο αυτόν οδηγό θα ήθελα να ευχαριστήσω και δημόσια το μέλος “haha”, τον guru των laptops στο adslgr
, για την πολυτιμη βοήθειά του στο να ανακαλύψω κι εγώ την ιδέα του undervolting.Προσπάθησα να είμαι όσο το δυνατόν πιο αναλυτικός και ζητώ συγγνώμη για οποιεσδήποτε ασάφειες/λάθη.
Εδώ είμαστε με τη βοήθεια και του haha να συζητήσουμε τις δικές σας εμπειρίες στο undervolting . Εγώ έμεινα απόλυτα ευχαριστημένος με την μείωση θορύβου στο Compaq, σε σημείο μάλιστα να μην καταλαβαίνω ότι έχω ανοιχτό υπολογιστή στο δωμάτιό μου.
Δε φέρω ευθύνη για το δικό σας εγχείρημα, αν και δεν έχω διαβάσει πουθενά να έχει κάνει κάποιος οποιαδήποτε ζημιά.
Περιμένω και το δικό σας feedback.
(*) Τα link στα οποία βασίστηκα γι' αυτόν τον οδηγό, κατόπιν υποδείξεων του haha ήταν τα εξής:
http://forum.notebookreview.com/show...48#post2637648
http://forum.thinkpads.com/viewtopic...f06facca15f644
http://forum.notebookreview.com/showthread.php?t=235824
http://forum.notebookreview.com/showthread.php?t=220543
http://forum.rightmark.org/topic.cgi?id=6:600-2#39
Μήνυμα