Δείτε το RSS Feed

esquellot

ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΑΡΑΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ

Rate this Entry








ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΑΡΑΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ


Βάρκες γεμάτες ζωντανά και πραμάτειες πρώτες της θύμησης
ξεπροβάλλουν στην άκρη




Το βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα είναι πραγματικά κάτι το ξεχωριστό. Δε μοιάζει με τα άλλα που κυκλοφορούν, όχι τούτες τις μέρες, αλλά τα τελευταία χρόνια. Δεν είν’ απλά ένα βιβλίο αναμνήσεων μιας παλαιάς-απομακρυσμένης περιόδου της ζωής με μια ιδιαίτερη συναισθηματική απόχρωση. Είναι μια δύσκολα βγαλμένη απ’ την ψυχή μαρτυρία, μια καλά και προσεκτικά χτισμένη αφήγηση ενός πενταμήνου διαστήματος ζωής δυο εφήβων στην ακατοίκητη βραχονησίδα Άνυδρο του ΝΑ Αιγαίου, οι οποίοι τοις οικείων κελεύσμασι πειθόμενοι, υπό δυσκολότατες σκληρές, πρωτόγονες κυριολεκτικά συνθήκες, έπρεπε κοπιαστικά να εκτελούν καθήκοντα βοσκού: βγάλσιμο κατσικιών για βοσκή, μάζεμά τους στο τέλος της μέρας, άρμεγμα, τυροκόμισμα, φροντίδα για τον εαυτό τους, μαγείρεμα δηλ. και άναμμα της φωτιάς το βράδυ, σινιάλο ότι υπάρχουν και είναι καλά, για την Πάτμο, το σπίτι, τη μάνα...
Εικόνες απ’ τις όχι γνωστές της νησιωτικής Ελλάδας της δεκαετίας του ’50, που ο αγώνας επιβίωσης, με ορφάνια, πολύτεκνες οικογένειες, χωρίς σύνταξη ΟΓΑ και τις άλλες παροχές του κοινωνικού κράτους, χωρίς ακόμη τα έσοδα απ’ τον τουρισμό, επιστράτευε τα παιδιά μόλις τέλειωναν την τότε υποχρεωτική εκπαίδευση, το δημοτικό στα 12-13 χρόνια ή και πιο νωρίς.
42 σύντομα κεφάλαια κι ο Πρόλογος, φωτογραφίες χαρακτηριστικές που πλαισιώνουν τις σχεδόν 180 σελίδες κειμένου, συναγωνίζονται θαρρείς τη μεγάλη παρατηρητικότητα, τη δυνατή μνήμη, την επιμελημένη λεπτομερή καταγραφή. Είναι στιγμές που ο συγγραφέας ταυτίζεται με τους 2 μικρούς ήρωες. Κι άλλες που ο ώριμος άνδρας επιχειρεί διεισδυτικά εύστοχες ψυχολογικές αναλύσεις των ηρώων και του περίγυρου. Η γραφή είν’ πλημμυρισμένη από οικειότητα και συμπάθεια για τα 2 παιδιά, ζεστασιά, δράση, ξένη προς τα σύγχρονα δεδομένα μικρών – μεγάλων, η σύνθεση δυο ακαταμάχητων χαρακτήρων που παλεύουν στην τρυφερή ηλικία του παιχνιδιού και της επιπολαιότητας, σαν μεγάλοι. Ο κίνδυνος διαρκώς παραφυλάει έτοιμος να τους αρπάξει/γραπώσει, δεν τον τονίζει ο συγραφέας, αλλά τον νιώθει ο αναγνώστης. Αντίθετα υπάρχουν καλές εκτονωτικές δόσεις χιούμορ, στις αυθόρμητες αντιδράσεις και στιχομυθίες τους, όταν η νοσταλγία για το σπίτι και την κανονική ζωή, όχι ακόμα πλούσια και με ανέσεις, όπως η μόλις χθεσινή, πάει να τους κυριεύσει. Κι εδώ στην αναπόφευκτη μελαγχολία και τη δραματική ένταση της εντεταλμένης τους περιπέτειας, πλέκει με τον καταδικό του τρόπο, ο συγγραφέας το μεταφυσικό στοιχείο του έργου. Ο προστάτης ασκητής Αϊ Αντώνης και οι επισκέψεις του, οράματα του μικρού ήρωα-βοσκού. Βλάσφημα κι ας με συγχωρεί ο συγγραφέας, προσπάθησα να διαβάσω το βιβλίο χωρίς τα σχετικά κεφάλαια. Δε λείπει απλώς κάτι, έστω το αλάτι στο φαγητό, χάνει πολύ απ’ την αλήθεια και την πειστικότητά του το αφήγημα.
Στις δύσκολες συνθήκες της βίαια μεταφυτευμένης στη βραχονησίδα ζωής, κάθε άνθρωπος, ιδίως το προεφηβικής ηλικίας παιδί, χρειάζεται το γερό στήριγμά του, το καθήκον πρώτιστα, η μάνα και η στέρεη αγάπη της πίσω, το αθώο φλέρτ, η προσδοκία εκπλήρωσης κάποιου παιδικού ονείρου με την επιστροφή, υπάρχουν, χρειάζονται, αλλά δε φτάνουν. Εδώ είν’ η σφραγίδα της Πάτμου. Το πνεύμα της ιεράς νήσου, ορθόδοξα βιωμένο απ’ τον μικρό ήρωα, γίνεται το όραμα που μας εκμυστηρεύεται στο βιβλίο ο συγγραφέας. Εδώ ίσως δεν κάνει να προχωρήσουμε άλλο, γενικά δεν πρέπει να μακρυγορούμε, συνοψίζοντας λοιπόν λέμε ότι το βιβλίο που ξεκίνησε ως καταγραφή μιας πολύ ιδιαίτερης έντονης ανάμνησης, απ’ τις δεξιότητες του κ. Ιάκωβου μια ιστορία παρουσιασμένη με γλαφυρό τρόπο, μια ζωηρή εικόνα ζωής με δυσανάλογη για την ηλικία τους εργασία παιδιών σε μια βραχονησίδα έξω απ’την Πάτμο πριν από 60 χρόνια. Η Άνυδρος σήμερα δεν δέχεται μικρούς βοσκούς ριφιών. Δεν καρτερεί οικολόγους επισκέπτες, ίσως απειλείται απ’ τους γείτονες με τις «γκρίζες ζώνες» τους. Τα γαλανά νερά της που θα τα δούμε και στο ντοκυμαντέρ σε λίγο, τ’ απομεινάρια της δύσκολης ζωής πάνω στο μικρό κορμί της, με τούτο το βιβλίο αποκτούν φωνή, μνήμη-ιστορία ταυτότητα και δεσμούς. Η Άνυδρος νησί-βιβλίο χάρη στο μόχθο του κ. Ιάκωβου έγινε ένας ταμιευτήρας λέξεων που μιλήθηκαν, έκαμαν ανθρώπους να συνεννοηθούν και να προχωρήσουν, πλούτισαν το πολύκλαδο νησιώτικο λεξιλόγιο, ώσπου ήρθε η ευμάρεια και το συρρίκνωσε, όπως παντού, απελπιστικά. 3 ζευγάρια μάτια φιλολόγων που είδαν και φρόντισαν στην έκδοσή του το βιβλίο, θαύμαζαν το θησαυρό 200 τόσων υποσημειώσεων, ανταλλάσσοντας αισιόδοξες κι αντίθετές τους απόψεις.
Γράφοντας την Άνυδρο ο κ. Ιάκωβος συνδιαλέγεται ακούσια με συγγραφείς ανάλογων έργων. Κι εδώ ανεπαίσθητα σχεδόν ο νους πάει στον Παπαδιαμάντη: Άγγλος ή Γερμανός ή Γάλλος δύναται να είναι κοσμοπολίτης ή αναρχικός ή άθεος ή οτιδήποτε. Έκαμε το πατριωτικόν χρέος του, έκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα είν’ ελεύθερος να επαγγέλεται χάριν πολυτελείας την απιστίαν και την απαισιοδοξίαν, τις περιπέτειες ενός ατίθασου έφηβου αλητάκου, ενός περιπλανώμενου κατεργάρη. Ο Έλληνας που δεν καταδέχεται να ξεπέσει σε Γραικύλο και συνειδητοποιεί πόσο μένει διαρκώς πίσω το χτίσιμο συλλογικά του κοινού οικοδομήματος, κουβαλά ένα βαρύ στους ώμους του χρέος «να καταφέρει να συλλάβει και να εκφράσει με πιστότητα το πνεύμα της εποχής του, της εποχής της νιότης του, μιας πιο ελληνικής μετά τον πόλεμο, πιο σκληρής, αλλά και πιο ανθεκτικής. Οι νησιώτες συνηθισμένοι να τεντώνουν τα μάτια στην ανοιχτή θάλασσα, είναι πρόθυμοι να μάθουν, να επανεξετάσουν, να αμφισβητήσουν πάντα με τη φρεσκάδα και την ερευνητικότητα του παιδιού.
Μ’ αυτά τα εφόδια ο Ιάκωβος Γιαμαίος αντλώντας υλικό από το ορυχείο των βιωμάτων μιας όχι εύκολης –άνετης παιδικής ηλικίας κατάφερε ν’ αποτυπώσει τις έγνοιες του νεαρού βοσκού πάνω στην Άνυδρο για επιβίωση! Απ’ τον Πρόλογο τον ερεθίζοντα την παιδική φαντασία με τις σκανταλιές και το θάρρος των περιπετειών του Tom Sawyer, ο Mark Twain διαμηνύει: «το βιβλίο αυτό σκοπεύει, κυρίως, στην ψυχαγωγία αγοριών και κοριτσιών, ελπίζω να μην το αποφύγουν για το λόγο αυτό οι μεγαλύτεροι, -άντρες και γυναίκες-, γιατί ένα μέρος του στόχου μου ήταν να προσπαθήσω να υπενθυμίσω με ευχάριστο τρόπο στους ενήλικες αυτό που υπήρξαν κάποτε οι ίδιοι, καθώς και το πώς ένιωθαν, σκέφτονταν, μιλούσαν, και με ποιες αλλόκοτες δραστηριότητες απασχολούνταν μερικές φορές».
Με γενναιόδωρη ταπεινότητα ο συγγραφέας αναπληρώνει μες απ’ αυτό το βιβλίο (ΑΝΥΔΡΟΣ) τη βαθιά του ανάγκη να επικοινωνήσει μ’ αυτούς που μένουν πίσω με τον πιο απλό τρόπο δείχνοντας τις σκέψεις του με τις οποίες πορεύτηκε στα παιδικά του χρόνια: Ύστερα πού ξέρετε: Μπορεί και οι μεγάλοι να θυμηθούν τα «μικρίστικά τους». Σ’ όλους εμάς, ιδίως που εμπλεκόμαστε με την κοινωνικοποίηση των νέων, δείχνοντας και διαβάζοντας τους το βιβλίο μπορούμε να πείσουμε μιλώντας για τους σταθμούς που πέρασε η ζωή αυτού του τόπου για να φτάσει εδώ σήμερα. Και να θυμόμαστε, να συγχαίρουμε και να ευχαριστούμε τον συγγραφέα μας...






Submit "ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΑΡΑΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ" to Facebook Submit "ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΑΡΑΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ" to Twitter

Updated 02-12-14 at 19:30 by esquellot

Tags: Κανένα Προσθήκη / Επεξεργασία Tags
Categories
Χωρίς κατηγορία

Σχόλια