Starlink

[aangelis]

Η εφαρμογή στο play store της υπηρεσίας starlink, πλέον μπορεί να εγκατασταθεί από τους χρήστες που βρίσκονται στην Ελλάδα.

[helpme]

Παρακολουθώ το θέμα με πολύ ενδιαφέρων. Πιστεύω πως σαν τεχνολογία θα φέρει επανάσταση στο τρόπο που θα διατίθεται το Internet παγκοσμίως. Στην Ελλάδα (αλλά και σε όλο τον κόσμο όπως και Η.Π.Α.) υπάρχουν χιλιάδες επιχειρήσεις (και νοικοκυριά) που δε μπορούν ουσιαστικά να κάνουν τη δουλειά τους ή δεν την κάνουν και καθόλου λόγω χαμηλής ή και καθόλου πρόσβασης στο internet.
Νομίζω πως η προσέγγιση της spacex δεν είναι business plan ανά χώρα αλλά παγκοσμίως, καθότι οι δορυφόροι λόγω διαφορετικής ταχύτητας κινούνται στην ίδια τροχιά αλλά περνάνε από όλες τις τοποθεσίες με το ίδιο γεωγραφικό πλάτος. Οπότε στόχος είναι το πελατολόγιο να είναι παγκόσμιο. Πελατολόγιο ανά συστάδα δορυφόρων στο ίδιο πλάτος.
Ακόμα για τα νοικοκυριά πιστεύω πως δε θα υπάρχει πρόβλημα να παίρνεις το πιάτο μαζί σου π.χ. στο χωριό, αφού η γεωγραφική πλάτος θα ανήκει στον ίδιο group δορυφόρων.
Αν δώσουν και την δυνατότητα να πάρεις και δεύτερο πιάτο και να τα ενεργοποιείς εναλλάξ κατά βούληση από το application τότε το πελατολόγιο τους θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο.
Το μεγαλύτερο μειονέκτημα για τις επιχειρήσεις είναι το cgnat (με δεδομένο αυτό που γράφεται για μη αξιόπιστη διευθυνσιοδότηση Ipv6).

[anon]

yes and no.

Βλέπεις, παρόλο που οι δορυφόροι περνάνε παντού γύρω απο τον πλανήτη, η διάθεση του ιντερνετ ανα χώρα μπορεί να γίνει μόνο εαν δωθεί σχετική άδεια απο την συγκεκριμένη χώρα. Μην ξεχνάμε ότι ειναι two-way satellite communication που σημαίνει εμπίπτει στο Υπουργείο Μεταφορών και επικοινωνιών για σχετικές άδειες.

Παρανόμως, εννοώ χωρίς άδεια, θα μπορούσε κάποιος να συνδεθεί, αλλά απο την άλλη μπορεί να μπλοκαριστεί απο τους δορυφόρους γιατί την πληροφορία την έχουν, μπορούν να την έχουν, ότι κάποιος έρχεται απο κάποια χώρα όπου δεν θα έπρεπε. Ξέρουμε σίγουρα οτι έχει geofencing capability μιας και προσιδιορίζεται ως όρος χρήσης (πιθανόν roaming users, οπως οχήματα κλπ θα έχουν άλλο τιμολογιο, σφώς ακριβώτερο)

Σίγουρα η SpaceX στοχεύει σε διεθνές πελατολόγιο, αλλα κυρίως σε πελατολόγιο που οι τρέχουσες τεχνολογίες δεν είναι προσιτές, και μέσα σε αυτές βάζω και τις τεχνολογίες 4G/5G που συναγωνίζονται την Starlink και σε ταχύτητες (ειδικά το 5G) αλλά κυρίως, σε κόστος, και σε ευκολία. Υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν πολλοί δυνητικά πελάτες που ποτέ δεν θα έχουν ανάλογης ποιότητα υπηρεσίες απο σταθερά δίκτυα ή δίκτυα κινητής τεχνολογίας και αυτοί είναι οι πελάτες της Σταρλινκ. Θεωρώ επίσης ότι καλό ποσοστό δυνητικά νέων πελατών θα είναι οχήματα, πλοία και αεροπλάνα ακόμα, που θα πληρώνουν premium υπηρεσίες. Επίσης μην ξεχνάμε ότι το κύριο πελατολόγιο που στοχεύει αρχικά η Σταρλινκ είναι οι ΗΠΑ και αυτό γιατί η χώρα αυτή είναι πολύ πίσω στο Ιντερνετ και στην διάθεση broadband τεχνολογιών ακόμα και σε μεγάλες πόλεις! Ειδικά στην επαρχία είναι άστα να πάνε. Οι τηλεπικοινωνιακοί κολοσσοί των ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται να δώσουν υποδομές με οπτικές ίνες και μεγάλες ταχύτητες. Αρα η Σταρλινκ έχει μια τεράστια χώρα "πεινασμένη" για γρήγορο Ιντερνετ που οι παραδοσιακές εταιρίες δεν θέλουν να επενδύσουν για να κάνουν. Μόνο οι ΗΠΑ αρκει ως πελατολόγιο για την βιωσιμότητα της Σταρλινκ, και εξάλλου εκεί στοχεύει κυρίως (δείτε τους σταθμούς βάσης που έχει κάνει εκεί). Μόνο που εαν έχεις δορυφόρους χαμηλής τροχιάς, δεν γίνεται να στέκονται ακίνητοι επάνω απο ένα σημείο, "τρέχουν" γρήγορα και καλύπτουν όλο τον πλανήτη....

Αυτο που έγραψες ότι "να παίρνουν το πιάτο στο χωριό" δεν ισχύει δυστυχώς. Υπάρχει συγκεκριμένο geofencing και ειναι αρκετά περιοριστικό. Την ίδια σκέψη έκανα και εγώ, προκειμένου να έχω το ίδιο πιάτο, αλλά δεν ξέρω εαν οφείλεται σε ρήτρες / όρους για την διάθεση της υπηρεσίας που υπογράφουν με κάποιο κράτος ή εαν είναι δική τους πολιτική. Εαν είναι δική τους πολιτική, μπορεί ίσως να αλλάξει, προς το παρόν όμως απαγορεύεται (εχει γραφτεί και αναλυθεί σε παλαιότερα μυνήματα)

[helpme]

Συμφωνώ, γι αυτό και στόχος τους είναι να αδειοδοτηθούν σε όλα τα κράτη αφού η εγκατάσταση τους παίζει μπάλα παντού. Οι σταθμοί βάσης δε νομίζω να συμμετέχουν αναλογικά σε μεγάλο ποσοστό στο κοστολόγιο πάγιων και λειτουργικών εξόδων.
Στην Ελλάδα π.χ. νομίζω ένα πελατολόγιο 50.000 το έχουν σε βάθος τριετίας άνετα χωρίς κανένα ιδιαίτερο promotion.

Για την μετακίνηση της σύνδεσης πιστεύω πως είναι καθαρά δική τους πολιτική (πάντα στην ίδια χώρα) καθώς και ίσως κάποιων τεχνικών παραμέτρων. Αυτές οι υπηρεσίες έτσι κι αλλιώς προσφέρονται σε βάθος χρόνου (π.χ. Nova εξοχικό).

[anon]

επέτρεψέ μου να αμφιβάλω για την ευκολία που λές τα παραπάνω.
Ο σταθμός βάσης δεν είναι απαραίτητος για την αδειοδότηση. Μπορεί κάλλιστα να έχει αδειοδότηση, χωρίς κανένα σταθμό βάσης (στην ΕΕ έχει μέχρις στιγμής μόνο τρείς αν δεν κάνω λάθος). Οι σταθμοί βάσης έχουν να κάνουν με την χωρητικότητα δικτύου και ταχύτητες που θέλουν να δώσουν.

Για το θέμα εαν επιτραπεί ή όχι να μεταφέρεις το πιατο, όπως είπα, μπορεί να οφείλεται και σε θέματα αδειοδότησης. Εαν έχεις δυνατότητα να μετακινείς το πιάτο, τότε μπαίνει στα "χωράφια" της κινητής τηλεφωνιας, και είμαι βέβαιος ότι οι κινητάδες δεν θα μείνουν με τα χέρια κάτω και θα το αφήσουν να περάσει έτσι. Εαν πληρώσει περισσότερα στην αδειοδότηση, ίσως περάσει, αλλά τότε θα κοστίζει πολύ στην Σταρλινκ.. Ενα πελατολόγιο 50.000 πελατών στην Ελλάδα, αν και αισιόδοξο, όχι αδύνατον, αλλά δεν αρκεί για να πάρεις άδεια ανάλογη με όσα πληρώνουν οι κινητάδες
Οταν λέω δεν αρκεί, δεν αρκεί σαν οικονομικό όφελος έναντι του κόστους άδειας.

[helpme]

επέτρεψέ μου να αμφιβάλω για την ευκολία που λές τα παραπάνω.
Ο σταθμός βάσης δεν είναι απαραίτητος για την αδειοδότηση. Μπορεί κάλλιστα να έχει αδειοδότηση, χωρίς κανένα σταθμό βάσης (στην ΕΕ έχει μέχρις στιγμής μόνο τρείς αν δεν κάνω λάθος). Οι σταθμοί βάσης έχουν να κάνουν με την χωρητικότητα δικτύου και ταχύτητες που θέλουν να δώσουν.

Ναι ακριβώς γι αυτό και έγραψα πως δεν συμμετέχει στο κόστος τόσο πολύ όσο η λειτουργία, συντήρηση, θέση σε τροχιά των δορυφόρων, και είναι αναλογικά πολύ μικρότερο.

Για το θέμα εαν επιτραπεί ή όχι να μεταφέρεις το πιατο, όπως είπα, μπορεί να οφείλεται και σε θέματα αδειοδότησης. Εαν έχεις δυνατότητα να μετακινείς το πιάτο, τότε μπαίνει στα "χωράφια" της κινητής τηλεφωνιας, και είμαι βέβαιος ότι οι κινητάδες δεν θα μείνουν με τα χέρια κάτω και θα το αφήσουν να περάσει έτσι. Εαν πληρώσει περισσότερα στην αδειοδότηση, ίσως περάσει, αλλά τότε θα κοστίζει πολύ στην Σταρλινκ.. Ενα πελατολόγιο 50.000 πελατών στην Ελλάδα, αν και αισιόδοξο, όχι αδύνατον, αλλά δεν αρκεί για να πάρεις άδεια ανάλογη με όσα πληρώνουν οι κινητάδες
Οταν λέω δεν αρκεί, δεν αρκεί σαν οικονομικό όφελος έναντι του κόστους άδειας.

Αυτή είναι μια παράμετρος που δεν τη γνώριζα, από την άλλη όμως αν θέλει να παίξει μπάλα με ακτοπλοία, φορτηγά κ.λ.π. ίσως θα πρέπει να προσανατολιστεί προς αδειοδότηση κινητής και γι αυτό το πελατολόγιο.
Δε διαφωνούμε πάντως σε τίποτα, το δάσος είναι, όπως έγραψες και εσύ, πως θέλει να καλύψει Η.Π.Α., Καναδά που έχει πολύ ψωμί και ότι πάρει και από τις άλλες Ηπείρους κέρδος θα είναι

[netblues]

Δεν εχουν καμμια σχεση οι εταιρειες κινητης με αυτο το πραγμα.
Οι αδειες τους αφορουν χρηση συγκεκριμενων συχνοτητων για επιγεια χρηση σε αποκλειστικοτητα.

Εξαλλου οι συσκευες του starlink καθε αλλο παρα φορητες ειναι.
Αν ειναι μια αγορα που τον ενδιαφερει, αυτη ειναι τα καραβια. Ολα τα αλλα λιγο πολυ καλυπτονται.
Υπαρχουν τεχνικα θεματα προς επιλυση στους κινητους σταθμους.

Πιθανοτατα χρειαζεται ενα pre allocation για να ξερει που στο περιπου ειναι η καθε κεραια, εκει που εχει μεγαλυτερη πυκνοτητα τοτε θελει και περισσοτερους δορυφορους.
Και αυτο απαιτει χρονο για να ερθουν. Οποτε αν μετακομιζουν, υπαρχει θεμα.

[jkoukos]

Ο ίδιος ο Musk έχει δηλώσει πρόσφατα ότι αργότερα μέσα στη χρονιά θα είναι δυνατόν να γίνει κινητή η σύνδεση. Πρώτα θα πρέπει να ολοκληρωθεί το beta πρόγραμμα, να αυξηθούν οι δορυφόροι και να επιλυθούν τεχνικά θέματα. Μέχρι τότε η σύνδεση είναι κλειδωμένη στην γεωγραφική περιοχή που έχει ενεργοποιηθεί και σε κύκλο διαμέτρου περίπου 15 χλμ. γύρω από αυτήν.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η χρήση RV (τροχόσπιτα) είναι ευρέως διαδεδομένη και πολλές φορές σε μόνιμη βάση.

[aangelis]

Το μεγαλύτερο μειονέκτημα για τις επιχειρήσεις είναι το cgnat (με δεδομένο αυτό που γράφεται για μη αξιόπιστη διευθυνσιοδότηση Ipv6).

Το IPv6 παίζει ήδη, αλλά θέλει να κάνεις ανανέωση το prefix ανά λίγα λεπτά.
Γίνεται εύκολα π.χ. σε pfsense, σε mikrotik με χρήση script και scheduling.

[jkoukos]

Off Topic

Το IPv6 παίζει ήδη, αλλά θέλει να κάνεις ανανέωση το prefix ανά λίγα λεπτά.
Γίνεται εύκολα π.χ. σε pfsense, σε mikrotik με χρήση script και scheduling.

Δεν έχω ιδέα πως παίζει το IPv6 και με ποιον τρόπο ρυθμίζεται.
Αν σου είναι εύκολο μπορείς να αναλύσεις λίγο πως γίνεται; Ρωτώ διότι παίρνω μία σύνδεση με ασύρματη ζεύξη στο χωρίο και προς το παρόν παίζω με VPN σε OpenWrt με χρήση ενδιάμεσου αντίστοιχου server για να συνδέομαι απομακρυσμένα λόγω SGNAT, ενώ με το IPv6 θα γινόταν απευθείας.

[netblues]

Καλυτερα cgnat, παρα να αλλαζει prefix καθε λιγο.Υποθετω οτι δεν δουλευουν ταυτόχρονα και τα προηγούμενα.

Οσο για το χωριο, μπορεί ο ρουτερ να ζητήσει δυναμικα ενα /56 Το καθε interface του
παιρνει απο ενα /64
Εφόσον το link ειναι bridge απο το συγκεκριμένο /64 θα παρουν ipv6 ολα με dhcp.
Χρειάζεται και ενα dyndns για να ξέρεις το prefix κάθε φορά.
Το προβλημα θα ειναι πως θα διαχειριστεί ς τις ipv6 που μοιράζονται εσωτερικα.
χωρις dns με dhcp integration ειναι καπως μεγαλες.
Δυστυχώς static prefix δεν δίνονται αν και θα έπρεπε.
παντρεμενα με user name, σε αποκλειστική χρήση.

[2048dsl]

Διαθέσιμο από σήμερα το Application της υπηρεσίας Starlink για συσκευες iOS στο ελληνικό Appstore.

[anon]

Αυτή είναι μια παράμετρος που δεν τη γνώριζα, από την άλλη όμως αν θέλει να παίξει μπάλα με ακτοπλοία, φορτηγά κ.λ.π. ίσως θα πρέπει να προσανατολιστεί προς αδειοδότηση κινητής και γι αυτό το πελατολόγιο.
Δε διαφωνούμε πάντως σε τίποτα, το δάσος είναι, όπως έγραψες και εσύ, πως θέλει να καλύψει Η.Π.Α., Καναδά που έχει πολύ ψωμί και ότι πάρει και από τις άλλες Ηπείρους κέρδος θα είναι

Είναι πολύ μικρό πελατολόγιο, συγκεκριμένου σκοπού, και ίσως γίνει ειδική ρύθμιση για αυτό. Για οχήματα όπως φορτηγά, λεωφορεία κλπ, μπορεί οι κινητάδες να αντιδράσουν, αλλά δεν μπορούν να αντιδράσουν για πλοία ή αεροπλάνα, γιατί το δίκτυο τους δεν μπορεί να προσφέρει κάλυψη.

- - - Updated - - -

Δεν εχουν καμμια σχεση οι εταιρειες κινητης με αυτο το πραγμα.
Οι αδειες τους αφορουν χρηση συγκεκριμενων συχνοτητων για επιγεια χρηση σε αποκλειστικοτητα.

Δεν έχει να κάνει με την τεχνολογία ραδιοσυχνοτήτων όσο για την μορφή της υπηρεσίας. Οι ραδιοσυχνότητες είναι κάτι που έπεται. Πχ δες, τηλεόραση. Οι συχνότητες και τα κανάλια αλλάζουν, η υπηρεσία είναι που αδειοδοτείται. Οι ραδιοσυχνότητες είναι το "μέσο" για να πούν ότι δίνουμε άδειες σε αυτές τις συχνότητες, αλλά ουσιαστικά αδειοδοτούν την υπηρεσία. Το ίδιο μπορεί να γίνε παντού.

Πιθανοτατα χρειαζεται ενα pre allocation για να ξερει που στο περιπου ειναι η καθε κεραια, εκει που εχει μεγαλυτερη πυκνοτητα τοτε θελει και περισσοτερους δορυφορους.
Και αυτο απαιτει χρονο για να ερθουν. Οποτε αν μετακομιζουν, υπαρχει θεμα.

Υπάρχουν ήδη δορυφορικές κεραίες με δυνατότητα να αλλάζουν με μηχανισμό αυτόματο σε ποιόν δορυφόρο βλέπουν. Ειναι ότι πρέπει για τροχόσπιτα (έχει ένας συνάδελφος εδώ τέτοιο). Πατάει ένα κουμπί, και μόνη της η κεραία αυτοπροσανοτολίζεται και κλειδώνει όπου πρέπει. Φυσικά το κόστος ανεβαίνει σημαντικά για κάτι τέτοιο.
Αλλά υποθέτο ότι δεν θα χρειάζεται κάποια τέτοια ακριβή ρύθμιση στόχευσης (ούτως ή άλλως μονίμως είναι εν κινήσει οι δορυφόροι στο στερέωμα), οπότε αρκεί απλά ναναι πάρα πολλοί, ώστε να υπάρχει ένα επαρκές πυκνό πλέγμα.

[netblues]

Είναι πολύ μικρό πελατολόγιο, συγκεκριμένου σκοπού, και ίσως γίνει ειδική ρύθμιση για αυτό. Για οχήματα όπως φορτηγά, λεωφορεία κλπ, μπορεί οι κινητάδες να αντιδράσουν, αλλά δεν μπορούν να αντιδράσουν για πλοία ή αεροπλάνα, γιατί το δίκτυο τους δεν μπορεί να προσφέρει κάλυψη.

- - - Updated - - -



Δεν έχει να κάνει με την τεχνολογία ραδιοσυχνοτήτων όσο για την μορφή της υπηρεσίας. Οι ραδιοσυχνότητες είναι κάτι που έπεται. Πχ δες, τηλεόραση. Οι συχνότητες και τα κανάλια αλλάζουν, η υπηρεσία είναι που αδειοδοτείται. Οι ραδιοσυχνότητες είναι το "μέσο" για να πούν ότι δίνουμε άδειες σε αυτές τις συχνότητες, αλλά ουσιαστικά αδειοδοτούν την υπηρεσία. Το ίδιο μπορεί να γίνε παντού.

Τα οχηματα που μπορουν να εχουν πιατα και να κινουνται ειναι εξωφρενικα λιγα για να ασχοληθει οποιαδηποτε εταιρεια κινητης. Το starling ειναι υπηρεσια internet. Το οτι μπορεις να περασεις και φωνή απο μέσα δεν σημαινει τιποτε. Οι αδειες της κινητης ειναι συγκεκριμενες, αν και τελικα αδειοδοτειται φασμα, εκτος απο υπηρεσια. Δες και την προσφατη διαθεση φασματος για 5g. Η αδεια παροχης υπηρεσιας κινητης τηλεφωνιας ειναι γενικη μεν, αλλα δεν απαγορευει αλλες μορφες. Πχ tetra, πχ ειδικα ραδιοδικτυα κλπ.
Τελικα δεν εχουν κανενα τροπο οι εταιρειες κινητης να εχουν αποψη για δορυφορικες υπηρεσιες. Δεν προβλεπεται ουτε απο την αδεια τους.

Υπάρχουν ήδη δορυφορικές κεραίες με δυνατότητα να αλλάζουν με μηχανισμό αυτόματο σε ποιόν δορυφόρο βλέπουν. Ειναι ότι πρέπει για τροχόσπιτα (έχει ένας συνάδελφος εδώ τέτοιο). Πατάει ένα κουμπί, και μόνη της η κεραία αυτοπροσανοτολίζεται και κλειδώνει όπου πρέπει. Φυσικά το κόστος ανεβαίνει σημαντικά για κάτι τέτοιο.
Αλλά υποθέτο ότι δεν θα χρειάζεται κάποια τέτοια ακριβή ρύθμιση στόχευσης (ούτως ή άλλως μονίμως είναι εν κινήσει οι δορυφόροι στο στερέωμα), οπότε αρκεί απλά ναναι πάρα πολλοί, ώστε να υπάρχει ένα επαρκές πυκνό πλέγμα.

Δεν αναφερομαι στις κεραιες στο εδαφος, αλλα στην πυκνοτητα των δορυφορων που καλουνται να καλυψουν μια περιοχη και με το απαραιτητο bandwidth. Η starlink θελει να ξερει που βρισκονται.
Κεραιες που βρισκουν δορυφορους ακομα και σε κινηση εχουν ολα τα σκαφη που εχουν inmarsat. Ομως αυτα ειναι γενικα για γεωστατικους δορυφορους. Το οτι η κεραια του starlink ειναι αυτορυθμιζομενη ειναι γνωστο.

[aangelis]

Καλυτερα cgnat, παρα να αλλαζει prefix καθε λιγο.Υποθετω οτι δεν δουλευουν ταυτόχρονα και τα προηγούμενα.

Renew κάνεις για να μη λήξει το lease του prefix. Το ίδιο prefix έχεις. Αυτό μπορείς να το κάνεις και στο ελάντα, π.χ. κοσμοτέ και να έχεις ίδιες διευθύνσεις για όσο καιρό θες, αρκεί να μη γίνει ριμπούτ το ρούτερ.