Νέο θεσμικό πλαίσιο για την Έρευνα και την Τεχνολογία προτείνει η κυβέρνηση

[Hwoarang]

Tις προτάσεις τις κυβέρνησης για αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για την Έρευνα και την Τεχνολογία παρουσίασαν την Τετάρτη οι υπουργοί Aνάπτυξης και Παιδείας, Δημήτρης Σιούφας και Mαριέττα Γιαννάκου, καθώς και ο υφυπουργός Aνάπτυξης Γιάννης Παπαθανασίου.

O κ.Σιούφας μίλησε για διαφάνεια, αξιολόγηση και αντικειμενικότητα στην αξιολόγηση και τη χρηματοδότηση των ερευνητικών κέντρων, και τόνισε ότι οι προτάσεις για αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου στοχεύουν σε στενότερη συνεργασία της επιστήμης με τη βιομηχανία, ισχυρή επιστημονική βάση, ενιαία εθνική στρατηγική για έρευνα - τεχνολογία και μείωση του τεχνολογικού χάσματος με την Eυρωπαϊκή Ένωση.

H κ. Γιαννάκου τόνισε ότι βασικός στόχος είναι η διεθνοποίηση του συστήματος, και η επάνοδος Ελλήνων επιστημόνων που βρίσκονται στο εξωτερικό ενώ ο κ. Παπαθανασίου υπογράμμισε ότι το επίπεδο των Ελλήνων επιστημόνων είναι υψηλό, ωστόσο η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας δεν είναι η αναμενόμενη.

Oι προτάσεις της κυβέρνησης καλύπτουν τρεις θεματικές ενότητες: τα όργανα διοίκησης της έρευνας και τεχνολογίας, τους φορείς διεξαγωγής της έρευνας και τις διεθνείς συνεργασίες. Mεταξύ άλλων προβλέπονται:

- Δημιουργία τριών οργάνων διοίκησης: Tο Eθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Tεχνολογίας, ανεξάρτητο όργανο που θα αναφέρεται απευθείας στον πρωθυπουργό και θα συμβουλεύει την κυβέρνηση για τη χάραξη εθνικής πολιτικής στην έρευνα και την τεχνολογία. H Διϋπουργική Eπιτροπή Έρευνας και Tεχνολογίας με συμμετοχή δέκα υπουργείων (Oικονομίας, Αμυνας, Aνάπτυξης, ΠEXΩΔE, Παιδείας, Aπασχόλησης, Yγείας, Aγροτικής Aνάπτυξης, Πολιτισμού, Δημόσιας Tάξης), που θα χαράσσει την πολιτική και θα κατανέμει τα κονδύλια. Επίσης, ο Eθνικός Oργανισμός Έρευνας και Tεχνολογίας που θα προκηρύσσει και θα διαχειρίζεται τα ερευνητικά προγράμματα και τα κονδύλια. Προβλέπετα ακόμα η δημιουργία γραφείου γενικής επιθεώρησης, που θα είναι ανεξάρτητο από τον Oργανισμό που θα παρέχει συμβουλές, θα ελέγχει και θα αποτρέπει νομικά σφάλματα και οικονομικές ατασθαλίες.

- Eισαγωγή αξιοκρατικού συστήματος αξιολόγησης όλων των ερευνητικών προτάσεων και προγραμμάτων. Κριτές θα είναι ξένοι επιστήμονες που θα επιλέγονται από τον Διεθνή Eπιστημονικό Iστό ενώ θα εφαρμόζονται κανόνες δενοτολογίας για αποφυγή σύγκρουσης συμφερνόντων μεταξύ κριτών και αξιολογουμένων. Eπίσης το σύστημα θα διατηρεί μνήμη για τους ερευνητές που συμμετείχαν σε προγράμματα σχετικά με την επιτυχία ή αποτυχία τους, όπως αξιολογείται από τους κριτές.

- Kαθιερώνεται ετήσια υποχρεωτική αυτοαξιολόγηση των ερευνητικών κέντρων (με κριτήρια τη δημόσια και εξωτερική χρηματοδότηση, την επιστημονική και τεχνολογική προβολή) καθώς και εξωτερική αξιολόγηση από διεθνείς κριτές κάθε πέντε χρόνια.

- Θεσπίζονται τα κριτήρια και οι διαδικασίες για την ανάδειξη των διοικήσεων και των επιστημονικών συμβουλίων στα ερευνητικά κέντρα, καθώς και για την εξέλιξη του επιστημονικού προσωπικού.

- Παρέχονται κίνητρα για συνεργασία των AEI/TEI με ερευνητικά κέντρα και παραγωγικούς φορείς.

- Δίνεται έμφαση στις διεθνείς συνεργασίες με ενίσχυση της συμμετοχής ερευνητικών ομάδων σε διεθνή προγράμματα και αξιοποίηση των ευκαιριών του Eυρωπαϊκού Xώρου Έρευνας.

Oι προτάσεις δόθηκαν για δημόσια διαβούλευση προκειμένου να καταρτισθεί στη συνέχεια το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Bουλή.



Πηγή: http://www.in.gr

[golity]

H Διϋπουργική Eπιτροπή Έρευνας και Tεχνολογίας με συμμετοχή δέκα υπουργείων (Oικονομίας, Αμυνας, Aνάπτυξης, ΠEXΩΔE, Παιδείας, Aπασχόλησης, Yγείας, Aγροτικής Aνάπτυξης, Πολιτισμού, Δημόσιας Tάξης), που θα χαράσσει την πολιτική και θα κατανέμει τα κονδύλια. Επίσης, ο Eθνικός Oργανισμός Έρευνας και Tεχνολογίας που θα προκηρύσσει και θα διαχειρίζεται τα ερευνητικά προγράμματα και τα κονδύλια.

Με τόσους εμπλεκομένους είναι σίγουροι ότι δεν θα μπερδέψουν τα μπούτια τους; Αντί να βελτιώσουμε την γραφειοκρατία την γιγαντώνουμε κατά την άποψη μου με το παραπάνω! Και το σημαντικότερο κατά την άποψη μου, είναι ότι δεν άκουσα κάτι για αύξηση των κονδυλίων σε σχέση με τα σχεδόν ανύπαρκτα τωρινά!

[Πύρρος]

H Διϋπουργική Eπιτροπή Έρευνας και Tεχνολογίας με συμμετοχή δέκα υπουργείων (Oικονομίας, Αμυνας, Aνάπτυξης, ΠEXΩΔE, Παιδείας, Aπασχόλησης, Yγείας, Aγροτικής Aνάπτυξης, Πολιτισμού, Δημόσιας Tάξης)που θα χαράσσει την πολιτική και θα κατανέμει τα κονδύλια.

Ολα τα υπόλοιπα να δεχθώ ότι κάπου κολλάνε (αν και είναι υπερβολικά πολλά), αλλά το ΥΔΤ τι ρόλο βαράει;

[yianniscan]

Μα σε παρακαλώ, Έρευνα και Τεχνολογία χωρίς την ενημέρωση του μπάτσου της γειτονιάς.

Θα ήταν τεράστια παράλειψη. Το VodafonGate θυμίζει κάτι;

[ZackNV]

Όμορφα λόγια όπως κάθε ελπιδοφόρο κυβερνητικό σχέδιο. Γιατί όμως έχω την εντύπωση ότι τα έργα δεν θα είναι τόσο λαμπρά; Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά μου φαίνεται ότι το θεσμικό αυτό πλαίσιο μάλλον μυρικάζει πρωτοβουλίες της Ε.Ε. Όχι πως αυτές είναι κακές, αλλά βλέπω να μην εκφράζονται με τον καλύτερο τρόπο στη χώρα μας.

[kennyyy]

Πολλή γραφειοκρατία...Ας ελπίσουμε να βρούνε κανέναν χορηγό μπας και γυρίσει κανένας ερευνητής απέξω και αλλάξει λίγο το κλίμα...

[ZackNV]

Μάλλον θα χρειαστούν πολλοί χορηγοί για κάτι τέτοιο...

[Tem]

τίποτα ιδιαίτερα σημαντικό νομίζω

[PopManiac]

...- Eισαγωγή αξιοκρατικού συστήματος αξιολόγησης όλων των ερευνητικών προτάσεων και προγραμμάτων. Κριτές θα είναι ξένοι επιστήμονες που θα επιλέγονται από τον Διεθνή Eπιστημονικό Iστό ενώ θα εφαρμόζονται κανόνες δενοτολογίας για αποφυγή σύγκρουσης συμφερνόντων μεταξύ κριτών και αξιολογουμένων. Eπίσης το σύστημα θα διατηρεί μνήμη για τους ερευνητές που συμμετείχαν σε προγράμματα σχετικά με την επιτυχία ή αποτυχία τους, όπως αξιολογείται από τους κριτές.

- Kαθιερώνεται ετήσια υποχρεωτική αυτοαξιολόγηση των ερευνητικών κέντρων (με κριτήρια τη δημόσια και εξωτερική χρηματοδότηση, την επιστημονική και τεχνολογική προβολή) καθώς και εξωτερική αξιολόγηση από διεθνείς κριτές κάθε πέντε χρόνια.

- Θεσπίζονται τα κριτήρια και οι διαδικασίες για την ανάδειξη των διοικήσεων και των επιστημονικών συμβουλίων στα ερευνητικά κέντρα, καθώς και για την εξέλιξη του επιστημονικού προσωπικού.

- Παρέχονται κίνητρα για συνεργασία των AEI/TEI με ερευνητικά κέντρα και παραγωγικούς φορείς.

- Δίνεται έμφαση στις διεθνείς συνεργασίες με ενίσχυση της συμμετοχής ερευνητικών ομάδων σε διεθνή προγράμματα και αξιοποίηση των ευκαιριών του Eυρωπαϊκού Xώρου Έρευνας.

Αυτά να δω να υλοποιούνται, χωρίς συνθηματολογία του στυλ:

• 'Εξω η αγορά από τα πανεπιστήμια
• Όχι στην αξιολόγηση
• Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι (ως μόνιμη επωδός, βλ. σαν το "Αμήν" και "Αλληλούϊα" στις λειτουργίες)
• [EDIT, πώς μου διέφυγε!!!] Όχι στην παγκοσμιοποίηση

Και αντιδράσεις / διαδηλώσεις / καταλήψεις για τα παραπάνω.

Από την άλλη βέβαια, αυτό το κρατοκεντρικά κατευθυνόμενο μοντέλο ανάπτυξης έρευνας και τεχνολογίας γιατί μου προκαλεί ανατριχίλες;

Κάπου κάποτε δε δοκίμασαν το ίδιο (σε μία χώρα, πώς τη λέγανε, ΕΣΣΔ ή κάτι τέτοιο) και πήγαν φούντο οι προσπάθειες;

Ρόλος του κράτους δεν είναι να στήνει συμβούλια και επιτροπές, αλλά να παρέχει το ρυθμιστικό και νομοθετικό πλαίσιο που θα διευκολύνει την Ε&Τ.

Αλλά, πού τέτοια "νεοφιλελεύθερα" πράγματα στην Ελλάδα; Εδώ παραπονιούνται όλοι για το "κόστος" εργασίας αλλά για το κόστος που έχουν τα θεσμικά και διαδικαστικά εμπόδια στις επιχειρήσεις τα κάνουν όλοι γαργάρα.

[knikos]

Από την άλλη βέβαια, αυτό το κρατοκεντρικά κατευθυνόμενο μοντέλο ανάπτυξης έρευνας και τεχνολογίας γιατί μου προκαλεί ανατριχίλες;

Μπορείς να ρίξεις μια ματιά και στην ΕΕ και στις ΗΠΑ για να δεις πως ορίζονται οι κατευθύνσεις Ε&ΤΑ σε επίπεδο κράτους ή ένωσης κρατών, που αποτελούν βασικό παράγοντα ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης.

Κάπου κάποτε δε δοκίμασαν το ίδιο (σε μία χώρα, πώς τη λέγανε, ΕΣΣΔ ή κάτι τέτοιο) και πήγαν φούντο οι προσπάθειες;

Κάποιοι ακόμα δε χρησιμοποιούν την "αποτυχημένη" αεροδιαστημική τεχνολογία της χώρας που δε θυμάσαι; και αυτό είναι ένα μόνο τρανταχτό παράδειγμα...

[PopManiac]

Μπορείς να ρίξεις μια ματιά και στην ΕΕ και στις ΗΠΑ για να δεις πως ορίζονται οι κατευθύνσεις Ε&ΤΑ σε επίπεδο κράτους ή ένωσης κρατών, που αποτελούν βασικό παράγοντα ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης.



Κάποιοι ακόμα δε χρησιμοποιούν την "αποτυχημένη" αεροδιαστημική τεχνολογία της χώρας που δε θυμάσαι; και αυτό είναι ένα μόνο τρανταχτό παράδειγμα...

Μπορώ....

Έξι μήνες δεν έκανα άλλο, μόνο με αυτό το αντικείμενο ασχολιόμουν δυστυχώς!

Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε από ΗΠΑ.

Granted, από τους μεγαλύτερους "χορηγούς" Ε&Τ είναι το Defense Department, αλλά βέβαια και οι private εταιρείες!

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα οι ιδιώτες χορηγοί έχουν ξεπεράσει κατά πολύ την Αμερικανική κυβέρνηση.

Θεσμοί κυβερνητικοί Ε&Τ υπάρχουν αλλά μάλλον σε επίπεδο βασικής έρευνας και αφορούν grants και όχι government-sponsored προγράμματα.

Σε ό,τι αφορά την ΕΕ αλλά και τα κράτη μέλη (με φωτεινές ελάχιστες εξαρέσεις στη Σκανδιναβία) σε επίπεδο κράτους άστα να πάνε. Είμαστε τρίτοι ασθμαίνοντες σε σχέση με ΗΠΑ και Ιαπωνία και πάμε μάλλον για την 4η θέση αν συνεχιστούν οι επιδόσεις μας...

Αιτία γι'αυτό - και είναι κάτι που εμμέσως και η Επιτροπή παραδέχεται - είναι αυτά τα υδροκεφαλικά συγκεντρωτικά Προγράμματα Πλαίσιο (Framework Programs) για την Ε&Τ! Το ίδιο λένε και οι ανεξάρτητες αξιολογήσεις.

Κάτι σοβαρό πήγε να γίνει στο FP7 αλλά δυστυχώς η παρωχημένη αντι-Αμερικανική λογική της Γαλλίας (βλ. θέλουμε να γίνουμε Αμερικάνοι στη θέση της Αμερικής αλλά δε μας βγαίνει) προώθησε κάτι προγράμματα τύπου GALILEO (δλδ η ΕΕ να έχει δικό της GPS, παράλληλα με το κανονικό) και κάτι άλλες προσπάθειες στον αμυντικό τομέα.

Σε ό,τι αφορά την ΕΣΣΔ τώρα:

Ναι, αλήθεια είχε υπεροχή στην αεροδιαστημική τεχνολογία (ας είναι καλά το Toshiba scandal του 1984 βέβαια)! Και όχι μόνο, σημαντικά βήματα είχαν γίνει και στη βιολογία, βιοχημεία κλπ.

Αλλά ποια ήταν η αποτελεσματικότητα των επεδυόμενων κεφαλαίων σε σχέση με το αποτέλεσμα; Μάλλον χαμηλά, αν κρίνουμε από την ολοκληρωτική κατάρρευση του συστήματος...

Ποιά ήταν η διάχυση των τεχνολογιών; Ανύπαρκτη μέχρι τότε που μπήκε το "κακό κεφάλαιο" και αγόρασε ή επένδυσε σε αποτελέσματα έρευνας...

[viron]

Η 'έρευνα' που διατάσσεται απλά για να καταναλωθούν ποσά από προγράμματα δεν φέρνει αποτελέσματα απλά δημιουργεί γραφειοκρατία, και σε αυτό αφορά η ανακοίνωση.

Όποιος στην Ελλάδα ασχολήθηκε με πραγματικά προβλήματα και ανέπτυξε με δική του πρωτοβουλία έρευνα στο τέλος διώχθηκε και από τους ακαδημαικούς και από το κράτος ( για την βιομηχανία αδιαφορία, δεν τους αφορά το ζήτημα) . Θυμάστε τον καθηγητή Βαρώτσο και την έρευνα για τα προσεισμικά ηλεκτρονικά σήματα?

Βύρων.

[knikos]

Οι επιδόσεις στην ΕΣΣΔ S&T ήταν άλλον επιτυχημένες αν θεωρηθούν στα πλαίσια του πολιτικο-κοινωνικού τους συστήματος και όχι με όρους αγοράς. Θα πρέπει να κριθούν στη βασική έρευνα, τις επιστημονικές ανακαλύψεις, τα εθνικά προγράμματα Ε&Α, τη μεγάλη έρευνα και τεχνολογία, τα όποια παραμένουν κεντρικές κρατικές αρμοδιότητες σε όλες τις προηγμένες χώρες (Ιαπωνία, Κορέα, ΗΠΑ, Σουηδία-Φινλανδία,- από την Ελλάδα βέβαια λείπουν και αυτά..), και όχι με βάση καταναλωτικές τεχνολογίες ή τις επιχειρηματικές επιδόσεις (αφού δεν νοούνταν).
Έτσι ουσιαστικά εξασφαλίζεται το πρώτο και σημαντικότερο κομμάτι της εξίσωσης της ανάπτυξης της έρευνας και τεχνολογίας που είναι το technology push.

Το άλλο κομμάτι, δηλαδή το market pull, είναι αυτό που έλειπε από την ΕΣΣΔ (βέβαια είπαμε δεν έλειπε αφού ουσιαστικά δεν ήταν συστατικό του συστήματος), και υπολείπεται στην ΕΕ σε σχέση με του άλλους. Εξάλλου σε δημόσια δαπάνη καλά παέι η ΕΕ, την ιδιωτική δεν έχει καταφέρει να κινητοποιήσει, αλλά αυτό είναι θέμα και άλλων παραγόντων και πολιτικών (πχ κυριαρχούν περισσότερο "παραδοσιακοί" βιομηχανικοί τομείς σε σχέση με τις ΗΠΑ, κ.α.).

Και μη ξεχνάμε ότι στις βασικές αποφάσεις Ε&Τ των κρατών υπεισέρχονται και θέματα τεχνολογικής (και όχι μόνο) κυριαρχίας-εξάρτησης. Οι ΗΠΑ μπορεί να εμφανίζονται χαλαρές στις κρατικές ρυθμίσεις, αλλά η κυριάρχία τους στους περισσότερους τομείς (και τεχνολογικούς) έχει μετατρέψει σε προνομιακό τους πεδίο το παγκόσμιο επίπεδο το οποίο και προσπαθούν να ρυθμίσουν. Αλλά και εντός των ΗΠΑ οι κατευθύνσεις είναι κρατικές, παράδειγμα είναι το στρατιωτικο-κρατικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα που αποτελεί τον πυρήνα της ανάπτυξής τους και από όπου ξεπηδούν οι κρισιμότερες τεχνολογίες (πχ ιντερνετ, GPS).

Προφανώς οι ευρωπαίοι και οι επιχειρήσεις τους θέλουν αυτόνομες ορισμένες μεγάλες τεχνολογίες, γιατί εκτός από την κρατική κατασκοπία οργιάζει και η βιομηχανική (βλέπε χρήση του echelon, ή το διατραπεζικό σύστημα swift network ή ακόμα και τον πόλεμο με τις αρμοδιότητες της ICANN, τις κρατικοδίαιτες boeing vs EADS-airbus κοκ).

Οπότε το κράτος σίγουρα πρέπει να ρυθμίζει αλλά και να κατευθύνει.

[PopManiac]

...

Οπότε το κράτος σίγουρα πρέπει να ρυθμίζει αλλά και να κατευθύνει.

OK, και όσο γίνεται αυτό θα είμαστε πίσω από ΗΠΑ / Ιαπωνία, θα "καίμε" το συγκριτικό πλεονέκτημα που θα μπορούσαμε να έχουμε στη βιοτεχνολογία (βλ. GM foods, stem cell research κλπ κλπ) και θα περιμένουμε να καταρρεύσει η "Αμερικανική αυτοκρατορία" για να έρθει η ώρα της Ευρώπης...

Μέχρι τότε, η αφρόκρεμα των ερευνητών θα πηγαίνει στα Αμερικανικά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια (δες π.χ. πόσο πληρώνει ένα πανεπιστημιακό ερευνητικό κέντρο στο Βέλγιο - ξέχνα την Ελλάδα - και πόσο στις ΗΠΑ) αφού εκπαιδεύονται στην Ευρώπη με κρατικά κονδύλια (βλ. δημόσια ανώτατη παιδεία)!

Επίσης, η Αμερική ξοδεύει περίπου το 2,7% ΑΕΠ σε Ε&Τ με αυξητικές τάσεις ενώ η ΕΕ θα φτάσει το 3% το 2010! (Εκτιμήσεις βέβαια το θεωρούν εξαιρετικά αβέβαιο...)

Δεν προτείνω να εξαφανιστεί το κράτος....

Προτείνω να εξαφανιστεί ο κρατοκεντρικός έλεγχος και η κατεύθυνση στην Ε&Τ...

Όχι για άλλο λόγο αλλά γιατί δεν αποδίδει. Και αυτό είναι κάτι - επαναλαμβάνω - που η ίδια η Επιτροπή παραδέχεται δημόσια!

Να μη σου πω τι άκουγα off-the-record 6 μήνες στη DG Research που ήμουν!

[knikos]

Επίσης, η Αμερική ξοδεύει περίπου το 4,6% ΑΕΠ σε Ε&Τ με αυξητικές τάσεις ενώ η ΕΕ θα φτάσει το 3% το 2010!
!

Απ' ότι ξέρω το ποσοστό του ΑΕΠ για δαπάνες Ε&Τ στις ΗΠΑ είναι 2,59% και 1,90% στην ΕΕ.