Eυρυζωνικές συνδέσεις: Ορισμοί, μύθοι & πραγματικότητες

[anon]

Σκοπός αυτού του βοηθήματος είναι να δώσουμε μερικές έννοιες, και να τις τεκμηριώσουμε, μαζί με εξηγήσεις για τα συνήθη προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στις ευρυζωνικές συνδέσεις, προκειμένου να μην επαναλαμβανόμαστε συνέχεια μέσα στο φόρουμ. Η προσπάθεια να εξηγηθούν με όσο πιο απλό τρόπο, ώστε να μπορούν να γίνουν απο όλους κατανοητά.

Θα πρέπει να επισημάνω ότι δεν έχω καμμιά σχέση με τον ΟΤΕ, και ότι παραθέτω εδώ, βγήκε απο παρατηρησεις και λογικά συμπεράσματα επ αυτών. Οποιος γνωρίζει περισσότερα στα αντικείμενα αυτά, ειναι ειδικός στα ΑΤΜ κυκλώματα κλπ, ειναι ευπρόσδεκτος να μας βοηθήσει ώστε να έχουμε μια πληρέστερη και τεχνικά αρτιότερη εικόνα του τι συμβαίνει, πως και γιατί.

[break= 1. Πρόσβαση και σύνδεση]

Θα πρέπει πρώτα να οριοθετήσουμε τι εννοούμε με πρόσβαση και τι σύνδεση γιατί μπορούν να διαφέρουν (σε ταχύτητα). Για να έχουμε Internet χρειαζόμαστε πρώτα απο όλα το φυσικό μέσο, την σύνδεση, το καλώδιο. Οι ευρυζωνικές συνδέσεις χρησιμοποιούν το τηλεφωνικό καλώδιο γιαυτό (είτε είναι PSTN είτε ISDN), χωρίς να παρεμβάλλονται στις τηλεφωνικές επικοινωνίες, δηλαδή δεν χρειάζεται να διακοπεί η τηλεφωνική επικοινωνία για να γίνει η σύνδεση. Αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας άλλες συχνότητες, μεγαλύτερες απο αυτές της ανθρώπινης ακοής. Η σύνδεση λοιπόν γίνεται απο τον router ή το adsl modem μέσω αυτού του καλωδίου, μέχρι το DSLAM, το οποίο είναι μια συσκευή σε σχετικά κοντινή απόσταση, που γενικά είναι κάτι ανάλογο με το δικό μας adsl modem/router μονο που το ίδιο DSLAM μπορει να εξυπηρετεί πολλούς χρήστες. Δηλαδή έχει, αυτό που λέμε πόρτες, δηλαδή έρχονται τα καλώδια απο πολλούς συνδρομητές. Υπάρχουν DSLAM με 36 μέχρι και με χιλιάδες πόρτες. Ολοι αυτοί οι συνδρομητές "πέφτουν" στο DSLAM το οποίο στην συνέχεια με μια σύνδεση (χάλκινο καλώδιο ή οπτική ίνα) μεταφέρει τα δεδομένα μέχρι τους παρόχους.

Η ταχύτητα με την οποία συνδεόμαστε με το DSLAM εξαρτάται απο την απόσταση, μιας και όσο μεγαλώνει η απόσταση μειώνεται η στάθμη του σήματος και δεν "ακούγεται" καλά. Το όριο είναι 5 χιλιόμετρα, και αυτό όχι σε ευθεία, αλλά στο σύνολο της διαδρομής του καλωδίου, απο τον router μας μέχρι το dslam. Εξαρτάται επίσης απο την ποιότητα του καλωδίου, εαν υπάρχουν πολλές συνδέσεις δηλαδή κοψίματα και κολλήματα (κακές ενώσεις) γιατί όλα αυτά μειώνουν την ποιότητα του σήματος πολύ. Επίσης εαν περνά το καλώδιο απο σημεία με μεγάλα ρεύματα και μαγνητικά πεδία, πχ απο γεννήτριες ή μεγάλους ηλεκτροκινητήρες κλπ. Αυτά προκαλούν θόρυβο. Υπάρχει σχετικό υπόμνημα εδώ που αναλύει όλους αυτούς τους παράγοντες και πως να τους αναγνωρίζουμε. Σημασια έχει ότι έαν είναι ικανοποιητικό το καλώδιο, τότε έχουμε μια σύνδεση μέχρι το DSLAM ταχύτητας όπως την αγοράσαμε. Ο ΟΤΕ πχ προσφέρει αυτή την στιγμή τις συνδέσεις που λέγονται ΑΡΥΣ με ταχύτητες 768/128, 1024/256 & 2048/256. Οπως είπαμε αυτό είναι η ταχύτητα επικοινωνίας με το DSLAM. Υπάρχουν και εναλλακτικοί πάροχοι που δίνουν συνδέσεις, δυστυχώς σε ελάχιστα σημεία της χώρας, αλλά προσφέρουν αυτοί και μεγαλύτερες ταχύτητες πχ Vivodi δίνει 4096/640 . Το πρώτο νούμερο είναι πόση είναι η μέγιστη ταχύτητα επικοινωνίας απο το DSLAM προς τα εμάς (download) και το δεύτερο η μέγιστη ταχύτητα επικοινωνίας απο εμας προς το DSLAM (upload). Αυτό είναι και το πρώτο γράμμα στο ADSL, το Α δηλαδή ασύγχρονο, επειδή δεν είναι ίδια τα δύο νούμερα αυτά.

Για να είμαστε στο Internet, χρειάζεται και κάποιος πάροχος, που να μας δώσει την πρόσβαση. Και οι πάροχοι προσφέρουν προσβάσεις, διαφορετικών ταχυτήτων (και διαφορετικής τιμής). Ετσι υπάρχουν σε όλους τους παρόχους, προσβάσεις που αντικατοπτρίζουν τις ΑΡΥΣ που είπαμε προηγουμένως, δηλαδή 768/128, 1024/256, 2048/256 Eπίσης στις περιπτώσεις που κάποιοι πάροχοι προσφέρουν συνδέσεις μεγαλύτερες, προσφέρουν φυσικά και προσβάσεις με τις ανάλογες ταχύτητες. Επίσης υπάρχουν και προσβάσεις "μικρότερες" ως πιο οικονομικές πχ 256/128. ή προσβάσεις με ωροχρέωση (συγκεκριμένες ώρες το μήνα πχ) ή συγκεκριμένο όγκο κλπ ως πιο οικονομικά πακέτα. Τώρα η πρόσβαση στον πάροχο είναι συγκεκριμένης ταχύτητας φυσικά λόγω κόστους (θα αναλυθεί παρακάτω για να εξηγηθούν πολλοί "μυθοι" στο θέμα αυτό). Αρα οι πάροχοι έχουν κάποιο σύστημα που περιορίζει την ταχύτητα σε αυτό που έχει αγοράσει ο πελάτης. Υπάρχουν βέβαια αρκετές περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν τέτοιοι περιορισμοί ή υπάρχουν μονο στο download και αυτό γιατι υπάρχει ήδη περιορισμός ταχύτητας απο την σύνδεση (καλώδιο) που είπαμε πιο πάνω.

Αλλα μπορεί κάποιος να έχει διαφορετικής ταχύτητας σύνδεση και πρόσβαση. Πχ μπορεί να έχει ΑΡΥΣ 768/128 και πρόσβαση 2048/256 (πχ προσφορά σε περιοδικό). Στην περίπτωση αυτή, ο χρήστης δεν θα μπορεί να φτάσει τα 2048. Οι συνδέσεις πάντα είναι περιορισμένες στις συγκεκριμένες ταχύτητες. Αλλά μπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση 768/128 και σύνδεση 1024/256. Αυτό σημαίνει ότι πχ εαν δεν υπάρχουν φραγές στον πάροχο, ο χρήστης θα έχει ταχύτητα 1024 / 256. Η΄ εαν έχει φραγή μόνο στο download τότε ο χρήστης θα έχει ουσιαστικά 768/256 (και αυτό είναι πολύ καλό).

[break= 2. Οι κλάσεις ταχύτητας]

Oπως είδαμε στις συνδέσεις έχουμε βασικά τρείς ταχύτητες (ΟΤΕ). Οι πάροχοι που προσφέρουν δικά τους κυκλώματα, μπορεί να έχουν και περισσότερες προσφερόμενες ταχύτητες. Οι διαφορετικές αυτές ταχύτητες, ονομάζονται και κλάσεις. Εκτός του ότι έχουν διαφορετική ταχύτητα μεταξύ router/dslam, και διαφορετικό κόστος, υπάρχει και μια άλλη διαφορά. Οπως είπαμε και πιο πριν, γενικά πάντα μιλώντας, απο το κάθε DSLAM φεύγει ένα καλώδιο μέχρι τον πάροχο (βασικά μέχρι τους BBRAS του ΟΤΕ που συνδέονται με τους παρόχους, αλλά ας το κρατήσουμε όσο πιο απλό γίνετε). Κανονικά θα περίμενε όλες οι συνδέσεις να είναι "χύμα" στο ίδιο καλώδιο. Ομως δεν είναι ακριβώς έτσι. Το καλώδιο που φεύγει απο το DSLAM έχει συγκεκριμένη ταχύτητα (όπως και οι δικές μας ταχύτητες). Ειναι σε ΑΤΜ πρωτόκολλο που χρησιμοποιούν συνήθως οι τηλεπικοινωνιακές εταιρίες, αν και τώρα τελευταία έχει αρχίσει να αλλάζει αυτό (IP DSLAMs). H ταχύτητα λοιπόν αυτού του καλωδίου μοιράζεται στις κλάσεις του DSLAM. Είναι σαν να λέμε, σαν να υπάρχουν τρία διαφορετικά καλώδια, ένα για την κλάση 768, ένα για την 1024 και ένα για την 2048. Kαι αυτό, γιατί είναι πιο δίκαιο να μοιράζονται το bw, αυτοί που είναι της ίδιας κλάσης. Μοιράζονται;;;; Θα το εξηγήσουμε παρακάτω. Προς το παρόν κρατήστε το γεγονός ότι στην σύνδεση αυτή του DSLAM, η χωρητικοτητα μοιράζεται στις διάφορες κλάσεις.

[break= 3. Contention ratio (συνδέσεις, download)]

Εδώ λοιπόν έχουμε το πιο βασικό για τις ευρυζωνικές συνδέσεις. Οπως ίσως ξέρετε ή έχετε ακούσει, υπάρχουν και κάτι συνδέσεις που λέγονται μισθωμένα. Πχ μια μισθωμένη σύνδεση για ιντερνετ κοστίζει 1000 ευρώ το μήνα για 1024Kbps. Πως γίνεται λοιπόν να πληρώνουμε εμείς 25 ευρώ το μήνα; Κάποιο λάκο έχει η φάβα ή αυτοί που πληρώνουν για μισθωμένα είναι τελείως βλάκες. Μάλιστα έχουμε φθάσει στο σημείο να είναι φθηνοτερη μια ADSL768 απο ότι μια dialup pstn 56K μόλις, δηλαδή μια σύνδεση 13 φορές πιο αργή ναναι πιο ακριβή!!! Γιατί γίνεται αυτό; Εδώ λοιπόν είναι το σημαντικότερο σημείο ίσως όλου του βοηθήματος αυτού.

Οταν έχουμε μια dialup, ειδικά με την χρονοχρέωση, δεν είμαστε συνέχεια όλη μέρα στο ιντερνετ. Ακόμη και όταν είμαστε, δεν κάνουμε συνέχεια download. Οταν σερφάρουμε πχ, διαβάζουμε μια σελίδα, πατάμε ένα λινκ να μας φέρει κάποια άλλη, και μόλις έρθει, σπαταλάμε σημαντικά περισσότερο χρόνο για να την δούμε. Το ίδιο περίπου γινεται για το email. Τραβάμε τα emails μας, και μετά τα διαβάζουμε. ΣΤο μεταξύ, η γραμμή μας δεν χρησιμοποιείται. Δηλαδή δεν κατεβάζουμε ή ανεβάζουμε δεδομένα. (αυτό είναι μια παραδοχή). Φανταστείται λοιπόν αυτό σε μεγάλο αριθμό χρηστών, πχ 100 - 200 ή και περισσότερους. Στατιστικά, την κάθε δεδομένη στιμή, δεν κατεβάζουν ολοι κάτι, άλλα πολύ λίγοι. Αρα μπορούμε να τους δώσουμε ταχύτητα στον καθένα, για κάποια στιγμή, πολύ μεγάλη. Ετσι όλοι θα νομίζουν ότι έχουν μεγάλες ταχύτητες, φορτώνοντας σελίδες ακαριαία, πολυ γρηγορότερα απο τις dialup pstn 56K γραμμές (περίπου 13 φορές πιο γρήγορα με σύνδεση 768). Ομως εδώ μπαίνει μια παραδοχή. Οτι έχουμε μια ταχύτητα πχ 768 που την μοιραζόμαστε μεταξύ μας οι συνδρομητές με συνδέσεις 768 (εδώ μπαίνει αυτό που είπαμε στο 2 για τις κλάσεις). Αυτό, σε μεγάλο αριθμό χρηστών, στατιστικά είναι εντάξει, τουλάχιστον αυτό δείχνουν ανάλογα μεγέθη στο εξωτερικό. Αρκεί να ισχύουν οι παραδοχές.

Τώρα να εξηγήσουμε ποια γραμμή μοιραζόμαστε, ποια ταχύτητα μοιραζόμαστε. Οπως είπαμε πιο πριν, υπάρχει ένα καλώδιο, μια σύνδεση που συνδέει το DSLAM με τον πάροχο (μέσω των BBRAS). Και αυτό δεν είναι το άρθροισμα των ταχυτήτων ολων των συνδέσεων του DSLAM. Δηλαδή εαν πούμε ότι έχουμε ένα DSLAM με 100 πόρτες, και όλες ταχύτητος 768/128 τότε θα χρειαζομασταν 100 * 768 = 76800 Κbps δηλαδή περίπου 75Mbps. Ο ΟΤΕ (ή ο κάθε πάροχος σύνδεσης εν προκειμένω), δεν βάζει 75Mbps γιατί φυσικά θα κόστιζε εξαιρετικά περισσότερο. Τι σύνδεση βάζει; Στην περίπτωση αυτή θα βάλει πχ 4Μbps... Μεγάλη διαφορά απο τα 75Mbps. Ομως όπως είπαμε αυτό το καλώδιο είναι ουσιαστικά ένα μισθωμένο κύκλωμα, απο το DSLAM μέχρι τον πάροχο, οπότε τα κοστολόγια είναι υψηλά (υπάρχουν επίσημοι τιμοκατάλογοι διαθέσιμοι για όλους). Ακόμη και ο ΟΤΕ, η υπηρεσία που έχει αναλάβει τις ADSL, ουσιαστικά "πληρώνει" το τμήμα με τα μισθωμένα κυκλώματα. Προκειμένου λοιπόν να διατηρηθει σε ένα λογικά χαμηλό κόστος η σύνδεση ADSL, πρέπει λοιπόν να συμπιεστεί το σημαντικό κόστος αυτών των μισθωμένων, που τρέχει κάθε μήνα. Αρα δεν θα βάλει 75Mbps, και θα βάλει πχ 4Mbps.

Το κλάσμα λοιπόν που εκφράζει τον λόγο αυτό, το δοθέν δια του συνολικά απαιτούμενου, στο παράδειγμά μας αυτό είναι 4 / 75 , λέγεται contention ratio. Συνήθως εκφράζεται απλοποιημένο, με αριθμητή το 1. το 4 / 75 είναι περίπου 1 / 20 και μας δείχνει με απλά λόγια ο παρονομαστής, πόσοι μοιραζόμαστε το ίδιο bw, στην περίπτωσή μας 20. Οσο πιο μικρός είναι ο παρανομαστής, τόσο το καλύτερο. Μοιραζομαστε λιγότεροι το bandwidth, άρα θαναι και καλύτερη η περίπτωση (στατιστικά), να έχουμε πάντα την ταχύτητα που θελουμε..

Επίσης όπως είδαμε και πιο πριν έχουμε τρείς διαφορετικές κλάσεις (στο παράδειγμα του ΟΤΕ), άρα τρια διαφορετικά contention ratio. Συνήθως όσο ανεβαίνουμε σε ταχύτητα έχουμε καλύτερο contention ratio και φυσικά δεν μπερδευόμαστε ποτέ με το φορτίο των άλλων κλάσεων. Αλλά αυτό εαν είναι καλό ή κακό εξαρτάται απο το σύνολο των συνδρομητών της κάθε κλάσης και φυσικά τι είδους συνδρομητές είναι αυτοί...

[break= 4. Contention ratio (συνδέσεις, upload)]

Αναφέρω ξεχωριστά το upload, γιατί αυτό έχει διαφορετικό contention ratio απο αυτό του download, και δημιουργεί κάποια "περίεργα" φαινόμενα. Πρώτα απο όλα είπαμε ότι οι ADSL είναι ασύγχρονες. Αλλη ταχύτητα στο download άλλη στο upload. Ομως τα μισθωμένα δεν είναι έτσι. Εχουν ίδια ταχύτητα πάνω - κάτω.

Οπως είπαμε στο προηγούμενο παράδειγμα, έχουμε 100 συνδέσεις 768 και το DSLAM έχει μια σύνδεση 4Μbps με τους παρόχους. Στο download υπολογίσαμε ότι έχουμε ένα contention ratio 1/20 περίπου. Στο upload όμως; Ας κάνουμε τους υπολογισμούς και πάλι. Εχουμε 100 * 128 = 12800 Kbps συνολικα απαιτούμενη ταχύτητα στο upload. Αρα έχουμε 4/12.5 = 1/3 περίπου. Τρομακτική διαφορά!!!! Το γεγονός ότι έχουμε τόσο μικρό contention ratio στο upload δίνει κάποια περίεργα φαινόμενα, που θα εξηγηθούν παρακάτω.

[break= 5. Contention ratio (πρόσβαση στον πάροχο).]

Οπως λοιπόν έχουμε μοιραζόμενη γραμμή στην σύνδεση με τον πάροχο, έχουμε επίσης και μοιραζόμενη την ταχύτητα στο διεθνές Internet που έχει ο πάροχος. Διαφορετικά θα έπρεπε ο πάροχος, να έχει τόση ταχύτητα όσοι οι συνδρομητές, κάτι που θα έκανε δυστυχώς το Internet τοσο ακριβό, που κανείς ιδιώτης δεν θα το είχε.

Επειδή, κάποιας μορφής περιορισμός γίνεται ήδη απο τις συνδέσεις, συνήθως οι πάροχοι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν αυξηθούν απότομα οι συνδρομητές πχ χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία. Επίσης φάνηκε πρόβλημα σε όλους τους παρόχους όταν έκανε με μιας διπλασιασμό ταχυτήτων ο ΟΤΕ, οπότε οι ανάγκες σε bandwidth στους παρόχους, και ειδικά σε διεθνές bandwidth αλλά και σε σύνδεση με τον ΟΤΕ διπλασιάστηκαν απότομα.

Το ότι δεν επαρκεί το bandwidth φαίνεται και απο τον πίνακα των δικτύων των παρόχων φαίνεται στον σχετικό πίνακα (thanks cosmos). Ετσι, εαν ξέρουμε τον αριθμό των συδρομητών ενός παρόχου (πράγμα που δεν το λένε δυστυχώς, παρα βγαίνει στην φόρα σε κάποιες ανακοινώσεις τύπου για να δείξουν πόσους πελάτες έχουν), μπορούμε να υπολογίσουμε πόσο bw αναλογεί περίπου στον καθένα. Με δεδομένο ότι έχουμε συνδρομές 768,1024 και 2056 θα παίρνουμε (αυθαίρετα βέβαια) σαν μέσο όρο το 1024. Εαν ένας πάροχος έχει 60,000 συνδρομητές ADSL και η σύνδεση του με ΟΤΕ (ΑΤΜ & ΟΚΣΥΑ) είναι συνολικά πχ 2Gbps, αυτό σημαίνει ότι σε κάθε συνδρομητή ADSL αντιστοιχεί περίπου 35Kbps. Μαλιστα. 35Κbps (ενώ έχει συνδρομή 1024). Εαν δηλαδή μια μέρα ξυπνήσει ο ΟΤΕ και πεί ότι σε όλες τις συνδέσεις δίνω όλο το απαιτούμενο bw μέχρι τους BBRAS, τότε ο μόνος περιορισμός θα είναι ο πάροχος. Συνήθως όμως προλαβαίνει το "κυκλοφοριακό" στον ΟΤΕ, και έτσι δεν φαίνεται το πρόβλημα στον πάροχο.

Ετσι κάθε πάροχος, δεν ξοδεύει παραπάνω λεφτά στον ΟΤΕ, αφού ξέρει ότι υπάρχει ήδη κυκλοφοριακό πρόβλημα πιο πριν απο αυτόν. Ετσι φροντίζει να έχει το ίδιο ή ελάχιστα παραπάνω απο αυτό που μπορεί να περάσει απο τον ΟΤΕ. Το πρόβλημα βέβαια γεννάται με τον διπλασιασμό! Θα πρέπει οι πάροχοι να διπλασιάσουν την χωρητικότητα των συνδέσεων, διαφορετικά θα είναι πλέον αυτοί που δημιουργουν το κυκλοφοριακό και όχι ο ΟΤΕ (αυτα με τον διπλασιασμό, φθινόπωρο 2006)

ΥΓ. Υπόψη ότι ταχύτητες με τον ΟΤΕ πάνω απο 1Gbps την στιγμή που γράφονται αυτά έχουν ΟΤΕΝΕΤ & 4ΝΕΤ, που φυσικά έχουν και τους περισσότερους συνδρομητές ( η HOL έχει ακριβώς 1Gbps).

[break= 6. Η σύνδεση του παρόχου Internet με το δίκτυο του ΟΤΕ & μερικά κοστολογικά στοιχεία.]

Εκτός απο τα ποσά που πληρώνουμε εμείς στον τηλεπικοινωνιακό πάροχο σύνδεσης (βασικά ΟΤΕ), και οι πάροχοι πρόσβασης (πχ 4ΝΕΤ, HOL, ACN κλπ) πληρώνουν αντίστοιχα στον ΟΤΕ. Οπως είπαμε προηγουμένως, οι συνδέσεις μας απο το DSLAM πάνε μέχρι τον πάροχο. Για την ακρίβεια πάνε σε μια συσκευή που λεγεται BBRAS, και παίρνοντας το παράδειγμα του ΟΤΕ, υπάρχει μια σύνδεση απο τον BBRAS του ΟΤΕ σε μια αντίστοιχη μηχανή του παρόχου, τον BBRAS του παρόχου. Οπως καταλαβαίνετε, οι συνδέσεις μεταξύ αυτών των BBRAS είναι σε πολυ μεγάλες ταχύτητες, μιας και εξυπηρετούν χιλιάδες χρήστες (ίσως και δεκάδες και στο μέλλον εκατοντάδες χιλιάδες).

Οπότε το ποσό που πληρώνουμε εμείς στον ΟΤΕ, είναι ουσιαστικά μέχρι τον BBRAS του ΟΤΕ. Την σύνδεση μεταξύ BBRAS παρόχου πρόσβασης και BBRAS OTE την πληρώνει ο πάροχος. Και μιλάμε για μεγάλα ποσά. Η πιο οικονομική σύνδεση (ανα Kbps) είναι και η μεγαλύτερη, δηλαδή η σύνδεση 1Gbps που λέγεται Ο.Κ.Σ.Υ.Α.2 και κοστίζει μηνιαίως 20.000 ευρώ + κάποιο ποσό ανάλογα με την απόσταση των εγκαταστάσεων του παρόχου απο το κέντρο του ΟΤΕ.

Παλαιότερα οι περισσότεροι πάροχοι είχαν BBRAS σε πόλεις στην επαρχία. Με τους νέους όμως BBRAS μεγάλης ταχύτητας, συμφέρει περισσότερο στους παρόχους να έχουν τους BBRAS στην Αθήνα, έτσι βλέπουμε ακόμη και μεγάλους παρόχους, να χρησιμοποιούν συνδέσεις στην Αθήνα. Τι σημαίνει αυτό; Οτι όλες οι ευρυζωνικές συνδέσεις στην Ελλάδα, αντι να τερματίζουν σε κάποια κοντινή πόλη, τερματίζουν στην Αθήνα, και έτσι ο πάροχος δεν χρειάζεται να έχει συστήματα, εξοπλισμο και τεχνικούς σε διάφορες πόλεις (ακόμη και στην Θεσσαλονίκη), μειώνοντας το κόστος. Φυσικά υπάρχει κάποιο αντίτιμο σε όλα αυτα. Αφού όλες οι συνδέσεις έρχονται στην Αθήνα, κάτω απο το ίδιο σύστημα του ΟΤΕ (δηλαδή το ΑΤΜ πρωτόκολλο), επιβαρύνεται περισσότερο ο ΟΤΕ απο ότι πριν, στο κομμάτι ΑΤΜ, το σύνολο των συνδέσεων (για τους χρήστες ADSL επαρχίας).

Φυσικά οι πάροχοι, όπως έγραψα και πιο πριν, δεν έχουν σύνδεση με τους BBRAS του ΟΤΕ το σύνολο της χωρητικότητας που έχουν πουλήσει. Αυτό θα ήταν ιδιαίτερα κοστοβόρο. Για παράδειγμα, εαν υποθέσουμε ότι έχουμε 40.000 συνδέσεις ADSL768, αυτές θα απαιτούσαν 30Gbps. Δηλαδή με λίγα λόγια τουλάχιστον 600.000 ευρώ / μήνα. Αυτό θα αντιστοιχούσε σε κάθε συνδρομητή, 15 ευρώ / μήνα μόνο για να έχει σύνδεση ο πάροχος με τον ΟΤΕ για τις ΑΡΥΣ. Οπως καταλαβαίνετε, αυτό δεν είναι εφικτό κοστολογικά. Ούτως ή άλλως, δεδομενου ότι ο ΟΤΕ έχει το δικό contention ratio όπως είπαμε πιο πριν που περιορίζει συνολικά την ταχύτητα (πχ στο 1/20), αυτό σημαίνει ότι η σύνδεση με ταχύτητα 1/20 του συνόλου της ταχύτητας των συνδρομητών θα καλύπτει τις ανάγκες (και παραπάνω ναταν, δεν θα περνούσε ούτως ή άλλως λόγω ΟΤΕ). Ετσι στο προηγούμενο παράδειγμα που δώσαμε, αντί για 30Gbps, μπορεί να καλύψει την ανάγκη με 1.5Gbps.

Αρα, εαν ξαφνικά ο ΟΤΕ διπλασιάσει τις συνδέσεις, για να έχουν οι χρήστες ανάλογες αυξήσεις ταχύτητας, θα πρέπει ο πάροχος πρώτα απο όλα να διπλασιάσει αντιστοίχως τις συνδέσεις του με τους BBRAS του ΟΤΕ (και φυσικά το κόστος του).

Εδώ μπαίνει φυσικά και ένα άλλο σημείο, που οι πάροχοι δεν αναφέρουν τον αριθμό των χρηστών τους (ανα κλάση εαν είναι δυνατόν). Γιατί ενω δεν μπορούν να κρύψουν τις συνδέσεις που έχουν με τον ΟΤΕ & το ΑΙΧ, κρύβοντας τον αριθμό των συνδρομητών τους (ανα κλάση), δεν μπορούμε να ξέρουμε εαν ο πάροχος διατηρεί τον λόγο πχ 1/20 ή έχει ακόμη χειρότερο απο αυτόν. Γιατί εαν έχει χειρότερο λόγο, τότε αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι δημιουργεί ένα "φρενάρισμα", ένα "μποτιλιάρισμα" στο σημείο συνδέσεων BBRAS OTE με BBRAS παρόχου. Οπως δείξαμε στο προηγούμενο παράδειγμα, εαν ο πάροχος με τις 40.000 συνδέσεις 768 αντί για σύνδεση με τον ΟΤΕ ταχύτητος 1.5Gbps έχει μόνο 1 (ένα), άρα ο λόγος αντί για 1/20 στον τελικό συνδρομητή, διαμορφώνεται πλέον στο 1/30 !!! Αυτό, έχει κάποια διαφορά.....

[break=7. Διεθνές backbone παρόχων]

To κομμάτι αυτό είναι το πλέον κοστοβόρο . Μιλάμε για μισθωμένα κυκλώματα που τερματίζουν πχ Αγγλία ή Ολλανδία συνήθως (είναι τα σημεία που καταλήγουν οπτικές με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού) και φυσικά επίσης με την σειρά τους πληρώνουν για πρόσβαση σε μεγαλοπαρόχους Internet.

Οι πάροχοι δεν έχουν ένα καλώδιο γιαυτή την δουλειά, αλλά συνήθως πολλά διαφορετικά για λόγους ασφαλείας (πχ εαν συμβεί κάποιο πρόβλημα σε κάποιο απο αυτά, να μην "γκρεμίσει" τελείως το δίκτυο. Πολλές φορές μάλιστα ακολουθούν και διαφορετική διαδρομη, για τον λόγο ασφαλείας που λέγαμε.

Τώρα, μια πλάνη που συχνά συμβαίνει είναι το μέγεθος του διεθνούς κυκλώματος που δίνει ο κάθε πάροχος, και που συχνά αναφαίρεται στις διαφημίσεις. Μπορεί πχ να λέει ο πάροχος, ότι έχει 3Gbps σύνδεση με το εξωτερικό. Αυτο που δεν λένε, είναι εαν είναι ολο διαθέσιμο για τους χρήστες των ευρυζωνικών. Αυτό μπορεί πολύ εύκολα να διαπιστωθεί απο το εξής. Εαν ανατρέξετε στον πίνακα με τα ευρυζωνικά των παρόχων, υπάρχουν δύο σημεία. Αυτό που αναφέρει την σύνδεση με τον ΟΤΕ (γιατί εκεί βρίσκεται η συντριπτική πλειοψηφία των συνδέσεων αυτή την στιγμή που γράφεται αυτό εδώ, ακόμη και αυτών των παρόχων που έχουν δικό τους LLU) καθώς και το συνολικό bw με το εξωτερικό και με το ΑΙΧ. Eαν λοιπόν η συνολική σύνδεση με τον ΟΤΕ (ΟΚΣΥΑ) είναι μικρότερη απο το διεθνές, δεν χρειάζεται περισσότερη κουβέντα. Κάπου πάει το περίσσευμα αυτό. Δεν μπορεί πχ νάχεις 2 Gbps με τον ΟΤΕ, και 3Gbps με το εξωτερικό, και να λές για τους χρήστες ADSL, ότι έχουμε 3Gbps με το εξωτερικό!!! Αφού λόγω ΟΤΕ, δεν μπορείς να περάσεις παραπάνω απο 2Gbps!!! (για τους χρήστες ADSL). To υπόλοιπο, κάπου αλλού καταναλώνεται. Αλλά ακόμη και εαν η σύνδεση με τον ΟΤΕ είναι μεγαλύτερη απο το διεθνές, και πάλι δεν πάει όλο εκεί. Μην ξεχνάμε ότι σημαντικό μέρος της κίνησης πηγαίνει και στο εθνικό δίκτυο (μέσω ΑΙΧ) και του παρόχου, πχ το email το παίρνεις κατευθείαν απο τον πάροχο, γίνεται χρήση proxy για μείωση του απαιτούμενο όγκου για http (απευθείας ή transparent). Αρα μπορούμε να κάνουμε την εικασία (εαν δεν έχουμε στοιχεία, παραμένει δυστυχώς εικασία, και κανείς πάροχος δεν θα δώσει τέτοια στοιχεία, σιγά μην δώσει), ότι απο την συνολική ταχύτητα σύνδεσης με τον ΟΤΕ, ένα μέρος απο αυτό πηγαίνει στο διεθνές. Πόσο είναι αυτό; Εξαρτάται μάλλον απο τον πάροχο και τους συνδρομητές του, αλλά δεν νομίζω ναναι περισσότερο απο 60%-70% το πολύ.

Επίσης οι περισσότεροι πάροχοι, ειναι ταυτόχρονα και πάροχοι εναλλακτικής τηλεφωνίας, και μέρος των διεθνών κυκλωμάτων τους χρησιμοποιείται γιαυτό.

Βέβαια θα πρέπει να πουμε ότι η κατανομή αυτή σίγουρα δεν είναι στατική, δηλαδή κάθε περίπτωση να παίρνει συγκεκριμένο bw άσχετα με το αν κάνει χρήση ή όχι, αλλα την μοιράζονται και σε συνθήκες συμφόρησης απλά εξασφαλίζουν συγκεκριμένο bw για αυτούς που έχουν μισθωμένα (αφού πληρώνουν και σημαντικά περισσότερο), καθώς και στα κυκλώματα voip που χρησιμοποιεί ως εναλλακτικός πάροχος τηλεφωνίας.


[break=8. Σύμβαση (συμβόλαιο) με παρόχους & ΟΤΕ (ή τι λένε τα ψιλά γράμματα)]
Υπο κατασκευή ..

[break=9. Heavy users, lights users]

Ενα μεγάλο κεφάλαιο είναι ο τύπος των χρηστών. Σε γενικές γραμμές, οι χρήστες κατατάσονται σε δύο κατηγορίες. Στους "βαριούς" χρήστες και στους "ελαφρούς" χρήστες. Η κατηγοριοποίηση αυτή δεν έχει να κάνει με το πόσες ώρες σπαταλεί ο καθένας μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή στο ιντερνετ, αλλά στο πόσο επιβαρύνει το δίκτυο με την παρουσία του.

Εχουμε λοιπόν χρήστες που βάζουν τους υπολογιστές τους, πολλές φορές μάλιστα έχουν και ειδικά για τον σκοπό αυτό φτιαγμένα συστήματα, που κατεβάζουν υλικο απο το διαδίκτυο. Δεν έχει σημασία ο τρόπος, εαν είναι ftp, torrents ή λοιπά peer to peer συστήματα για download. Σημασία έχει ότι συνεχώς κατεβάζουν. Μάλιστα η διαδικασία αυτή δεν χρειάζεται να έχει τον χρήστη μπροστά στην οθόνη. Το αντίθετο μάλιστα. Ο χρήστης βάζει το σύστημα να κατεβάσει κάποια πράγματα απο το ιντερνετ, που πιθανόν να χρειαστούν και μέρες ή και εβδομάδες, και περιστασιακά ελέγχει ότι λειτουργεί.

Ο "ελαφρυς" χρήστης συνήθως είναι αυτός που κάθεται μπροστά στην οθόνη του, είτε σερφάροντας, διαβάζοντας εμαιλ, ακόμη ίσως ακούγοντας και ραδιόφωνο ή κάνοντας teleconferencing ή κατεβάζοντας κάτι με ftp. Παρόλο που τα τελευταία είναι ιδιαίτερα βαριά (ραδιόφωνο, video streaming, teleconferencing, ftp), εαν δεν τρέχουν συνεχώς 24 ώρες το 24ωρο, δεν επιβαρύνουν και τόσο το δίκτυο.

Θεωρητικά, με μια γραμμή ADSL768 που μπορεί και λειτουργεί στο μέγιστο της ταχύτητας, έχουμε την δυνατότητα να κατεβάσουμε περίπου 190 GB / μήνα. Φυσικά δεν μπορεί να κατεβάζει συνεχώς με την μέγιστη ταχύτητα αλλά σε γραμμές που δεν είναι ιδιαίτερα φορτωμένες μπορούμε να περιμένουμε τουλάχιστον 150GB / μήνα. Εαν αυτό είναι το πάνω όριο, τότε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι συνολικό κατέβασμα κάτω απο 20GB είναι ελαφρύς χρήστης, απο 20 - 60 GB / μήνα είναι ένας σχετικά βαρύς χρήστης και απο κεί και πάνω μιλαμε για βαριούς χρήστες.

Τώρα τι σημασία έχει αυτό;

Οπως είπαμε και πιο πριν, οι ευρυζωνικές είναι μοιραζόμενες. Στηρίζονται στην παραδοχή (στατιστικά) ότι δεν τρέχουμε όλοι μαζί στο μέγιστο της ταχύτητας. Τώρα εαν στο DSLAM που είμαστε συνδεδεμένοι, υπάρχουν βαριοί χρήστες, τότε όπως καταλαβαίνεται, και είναι λογικό, απορροφούν μερίδιο της συνολικής ταχύτητας. Εαν ο αριθμός των βαριών χρηστών είναι πολύ μικρός, τότε η απορρόφηση μπορεί να μην γίνει καν αντιληπτή ή ελάχιστα.

Ποιός λοιπόν είναι ο αριθμός χρηστών που κατεβάζοντας συνεχώς, μπορούν να μπουκώσουν ένα dslam? Ας κάνουμε την υπόθεση ότι έχουμε ένα dslam με 100 πόρτες ADSL768, και κεντρική σύνδεση DSLAM <-> BBRAS ίση με 4Mbps. Αρα 4 * 1024 / 768 = περιπου 5. Αρα δηλαδή 5 χρήστες μπορούν να μπουκώσουν το dslam. Για την ακρίβεια, επειδή δεν αφιερώνει πάντα ένα περιθώριο το DSLAM και στις άλλες συνδέσεις, το οποίο περιθώριο περιορίζεται. Μπορουμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι εαν έχουμε 7-10 βαριούς χρήστες, τότε η γραμμή θα έχει μπουκώσει σοβαρά για όλους τους υπόλοιπους. Ηδη όταν ξεπεράσουμε τους 7 βαριούς χρήστες, ακόμη και αυτοί οι βαριοί θα βλέπουν όλο και μικρότερες ταχύτητες όσο αυξάνει ο αριθμός βαριών χρηστων.

Τώρα στην Ελλάδα συνέβη το εξής. Εχουμε σαν δεδομένο ότι άργησε να έρθει το ADSL αναλογικά με τις άλλες χώρες. Οχι μόνο αυτό, αλλά και μέχρι πρόσφατα ήταν με τιμές απλησίαστες. Επίσης είναι γεγονός ότι η διείσδυση είναι πολύ μικρή. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουμε χρήστες ADSL, τον απλό κόσμο, αλλά ανθρώπους που κατα μεγάλο ποσοστό ασχολούνται ενεργά με την πληροφορική είτε ως επάγγελμα είτε ως χόμπυ. Δυστυχώς όμως σε αυτές τις κατηγορίες χρηστών, υπάρχει μεγάλο ποσοστό που χρησιμοποιεί τις ευρυζωνικές συνδέσεις κατα μεγάλο βαθμό για downloading. Σίγουρα το ποσοστό είναι μεγαλύτερο απο το 7-10% που χρειάζεται για να μπουκώσει ένα dslam.

[break=10. Η αντιπαράθεση «βαριών» χρηστών και «ελαφρών» χρηστών]

Οι βαριοί χρήστες συνήθως χρησιμοποιούν ομότιμα δίκτυα, τα λεγόμενα peertopeerή πιο σύντομα p2p. Σε αυτά συγκαταλέγονται τα torrents, emule, edonkey, limewire και αρκετά άλλα. Πλην των torrents, τα υπόλοιπα χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά για διανομή υλικού που προστατεύεται με πνευματικά δικαιώματα. Επίσης πολύ υλικό διακινείται και μέσω torrents, αλλά με το ίδιο σύστημα διακινείται επίσης και σημαντικό νόμιμο υλικό, όπως διανομές linux, ανοιχτό λογισμικό, videogames & updates και πολλά άλλα. Πριν δυο χρόνια περίπου είχε βρεθεί ότι ο συνολικός διακινούμενος όγκος στο Ιντερνετ ήταν κατα το 60% υλικο απο ομότιμα δίκτυα. Σήμερα αυτό το ποσοστό είναι πολύ περισσότερο.

Επειδή δυστυχώς οι ευρυζωνικές συνδέσεις δεν έχουν άπειρη ταχύτητα, και έχουμε πολλούς βαριούς χρήστες στην Ελλάδα, οι οποίοι βασικά είναι χρήστες ομότιμων δικτύων, έχει αναπτυχθεί μια πολεμική. Απο την μια αντιπαράσονται οι χρήστες που δεν χρησιμοποιούν ή χρησιμοποιούν πολύ περιστασιακά ομότιμα δίκτυα και ανήκουν στους ελαφρούς χρήστες και απο την άλλη μεριά είναι οι βαριοί χρήστες.

Η αντιπαράθεση αυτή συμβαίνει, γιατί δυστυχώς υπάρχει πρόβλημα ικανοποιητικού bandwidth. Οι πολέμιοι των p2p, κατακρίνουν την αλόγιστη χρήση του bandwidth, που φυσικά τους μειώνει σημαντικά την ποιότητα της πρόσβασης στο διαδίκτυο. Οπως είπαμε και πιο πριν, αρκούν το 7-10% των θυρών ενός dslamμε cr=1/20 ώστε να "μπουκώσει" τελείως. Αποτέλεσμα αυτού του μπουκώματος είναι να μην λειτουργούν ικανοποιητικά έως καθόλου τα πρωτόκολλα πραγματικού χρόνου, δηλαδή voip, onlinegamingκλπ και λοιπές υπηρεσίες όπως websurfing, email κλπ να πηγαίνουν σημαντικά αργά. Αλλά και οι ίδιοι οι βαριοί χρήστες αντιμετωπίζουν πρόβλημα, βλέποντας ότι ο μέσος ρυθμός "κατεβάσματος" να είναι σημαντικά χαμηλότερος απο την μέγιστη θεωρητική ταχύτητα.

Ετσι βλέπουμε τους βαριούς χρήστες να διαμαρτύρονται για τις χαμηλές ταχύτητες, και απο την άλλη να δέχονται επίθεση απο τους ελαφριούς χρήστες για την κακή "κοινωνική" συμπεριφορά στο διαδίκτυο των βαριών χρηστών. Οι βαριοί χρήστες καταλογίζουν το πρόβλημα στους παρόχους / ΟΤΕ, ότι δεν δίνουν ικανοποιητικό bwγια την κάλυψη των αναγκών όλων. Οι πάροχοι απο την άλλη δεν αναφέρουν παρα στα ψιλα γράμματα ότι οι ταχύτητες δεν είναι εγγυημένες κλπ κλπ, και γνωρίζουν ότι σημαντικός αριθμός χρηστών χρησιμοποιεί τα ευρυζωνικά δίκτυα βασικά για p2pdownloading. οι ελαφροί χρήστες καταλογίζουν το πρόβλημα στους βαριούς χρήστες που δεν έχουν ικανοποιητικές υπηρεσίες, παρόλο που καταναλώνουν σημαντικά λιγότερους πόρους (bandwidth) απο τους βαριούς χρήστες..

Ποιός έχει δίκιο; Και οι δύο θαλεγα... Βέβαια, οι βαριοί χρήστες δεν έχουν δίκιο να λένε ότι πρέπει οι πάροχοι να προσφέρουν άπλετο bw για όλους, γιατί εαν το έκαναν αυτό δεν θα είχαμε τα σημερινα κοστολόγια, αλλά εκαντοτοπλάσια. Απο την άλλη, αφού τους προσφέρετε η πρόσβαση, έχουν δικαίωμα να την χρησιμοποιούν όπως θέλουν. Και εαν κατεβάζουν παράνομο υλικό, δεν θα τους δικάσουμε εμείς, ούτε κάν ο πάροχος έχει το δικαίωμα αυτό.

Τι πρέπει να γίνει; Βασικά δεν μπορεί απο ότι φαίνεται να συνεχιστεί το ίδιο μοντέλο. Η' θα πρέπει να μπούν πολλοί, μα πάρα πολλοί ελαφροί χρήστες στα ευρυζωνικά, ώστε να έχουμε στατιστικά κάτω απο 10% των θυρών σε βαριούς χρήστες. Βέβαια στην περίπτωση αυτή θα υπάρχουν περιοχές που μονίμως θα έχουν πρόβλημα, όπως περιοχές φοιτητών, που συνήθως είναι βαριοί χρήστες. Αυτό φαίνεται σε πρώτη φάση λίγο απίθανο να συμβεί, παρόλη την σταθερή ανοδική πορεία της διείσδυσης των ευρυζωνικών δικτύων.... Μια άλλη περίπτωση είναι να δημιουργηθούν και άλλα πακέτα πρόσβασης, πχ με cap (δηλαδή όριο) και τα οποία μπορεί να είναι και φθηνότερα (κοστίζει λιγότερο στον πάροχο), και με καλύτερη προτεραιότητα ανταπόκρισης, premiumκλπ...

Για το θέμα της χρήσης των ευρυζωνικών παρουσιάζονται πολλά παραδείγματα, αλλά πιστεύω το αντιπροσωπευτικότερο έιναι αυτό που έδωσε ο Πύρρος (μοιραζόμενα δίκτυα). Ειναι το ανάλογο του μπουφέ πρωινού σε ξενοδοχείο. Ολοι πληρώνουμε την ίδια τιμή για το πρωινό. Ο μπουφές είναι πλούσιος και έχει πολλά πράγματα. Κέικ, αυγά, μαρμελάδες διάφορες, κρουασάν, τηγανίτες, μπισκότα, δημητριακά, γάλα, καφέ, τσάι χυμούς και πολλά άλλα. Κάποιοι παρολο που πλήρωσαν δεν τρώνε (τουλάχιστον πάντα). Αλλοι παίρνουν κάνα καφέ και κάνα μπισκότο ή κεικ (ελαφροί χρήστες). Υπάρχουν άλλοι πελάτες που κουβαλάνε δίσκους επι δίσκων, και τρώνε για όλη την ημέρα, βάζουν και στις τσάντες τους ότι μπορούν!!! Σίγουρα ο μπουφές δεν μπορεί να καλύψει όλους τους πελάτες εαν θέλουν να φάνε έτσι. Ούτε καν τους μισούς (αλλιώς το πρωινό θα στοίχιζε πολλαπλάσια). Αυτό συμβαίνει με τα ευρυζωνικά. Τι μπορεί να γίνει λοιπόν; Να σπάσουμε λοιπόν την εννιαία τιμή , και ο καθένας να πληρώνει όσο τρώει. Ειναι και το πιο τίμιο... H' να δημιουργηθούν κατηγορίες, πχ ρόφημα με κάτι συνοδευτικό, ή δίσκος με ότι χωρά μέσα. Γιατί και η άποψη, ότι ο εστιάτορας είναι υποχρεωμένος να τους ταίσει όλους, δεν είναι ορθή. Την πρώτη ημέρα θα τους ταίσει, και θα μπεί μέσα (οικονομικά). Δεύτερη μέρα δεν θα υπάρξει (ο εστιάτορας θα έχει αλλάξει επάγγελμα!) Νομίζω ότι είναι κατανοητή η μεταφορά.


[break=11. Traffic shaping (TS) ή QoS]

Πολύς ντόρος γίνεται για το QoS ή αλλιώς trafficshaping. Πρώτα απο όλα να εξηγήσουμε τι σημαίνει QoS. Eιναι QualityofService. Σημαίνει δηλαδή ότι για κάθε δικτυακή υπηρεσία ορίζουμε κάποιους κανόνες ποιότητας. Αυτοί είναι συνήθως ελάχιστο όριο bandwidth ή μπορεί και μέγιστο, ταχύτητα μετάδοσης (latency). Εαν είχαμε μια δικτυακή υπηρεσία, αυτό θα ήταν εύκολο (δεν θα χρειαζόταν ). Εαν είχαμε και πάλι άπειρη ταχύτητα, και πάλι δεν θα χρειαζόταν (εν μέρει είναι αυτό αλήθεια). Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε άπειρα κυκλώματα, το αντίθετο μάλιστα, τα κυκλώματα είναι σημαντικά μικρότερα απο το επιθυμητό. Οπότε στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται QoS.

Ας πάρουμε την περίπτωση μιας εταιρίας που συνδέει με μισθωμένο κύκλωμα Αθήνα - Θεσσαλονίκη ταχύτητας 256Κbps. Απο αυτό το κύκλωμα θέλει να περνά τέσσερα κανάλια φωνής (εσωτερικά τηλέφωνα), καθώς και email, http, και φυσικά την εφαρμογή της ERP. Επίσης μέσω του κυκλώματος αυτού οι διαχειριστές της μηχανογραφησης κάνουν απεμακρυσμένη διαχείρηση υπολογιστών (ssh/remotedesktop / vnc) όποτε χρειάζεται. Τώρα τι συμβαίνει. Κάθε κανάλι φωνής θέλει 32Κ. Αρα τα τέσσερα θέλουν 128Κ. Εαν την συγκεκριμένη στιγμή που πάει κάποιος να σηκώσει και να μιλήσει με το τηλέφωνο, περνά κάποιο πολύ μεγάλο email (κάποιο videoattachment μερικών ΜΒ), τότε δεν θα μπορεί να μιλήσει. Ολο το bw το πιάνει το email. Aν απο την άλλη δεσμέυσουμε τα 128Κ για τα τηλέφωνα, τότε το διάστημα που δεν μιλούν και οι τέσσερις γραμμές, το bw πάει χαμένο. Εδώ μπαίνει το QoS που είναι το σύνολο των κανόνων τι περνά και με τι ταχύτητα και με τι προτεραιότητα ώστε η γραμμή να χρησιμοποιείται στο μέγιστο δυνατό και δίνοντας ότι καλύτερο σε κάθε υπηρεσία ξεχωριστά, όπως εμείς το έχουμε προσδιορίσει. Οταν λοιπόν διαμορφώνουμε την έξοδο των δεδομένων απο εμάς, αυτό λέγεται trafficshaping, γιατί μπορούμε να επηρεάσουμε τα πάντα. Οταν δεχόμαστε δεδομένα, δεν μπορούμε να επηρεάσουμε παρα κατα ένα μέρος την συμπεριφορά, και για αυτό λέγεται trafficpolicing. Και οι δύο περιπτώσεις ανήκουν στο QoS.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης του QoS, είναι οι βαριοί χρήστες που κάνουν χρήση ομότιμων δικτύων. Εαν παρακολουθήσετε τα νήματα και τις απορίες αυτών, θα δείτε να εμφανίζεται πολύ συχνά το εξής θέμα. Πως μπορεί να γίνει χρήση ταυτόχρονα με τα p2p προγράμματα χρήση και websurfing και λοιπών πρωτοκόλλων. Και αυτό γιατί χρησιμοποιώντας p2p χωρίς καμμία άλλη προεργασία, η γραμμή του χρήστη είναι πάντα μπουκωμένη, κάνοντας αδύνατη την χρήση άλλων υπηρεσιών. Οι λύσεις που δίνονται είναι κάποιας μορφής QoS, όπως να μην τραβάνε με το μέγιστο που μπορεί να δώσει η γραμμή αλλά να αφήνουν πάντα ένα περιθώριο 10-20%, στο uploadεπίσης να μην το δίνουν όλο στο p2p αλλα να αφήνουν το ίδιο ή και περισσότερο "αέρα", και εφόσον ο router το επιτρέπει, να δίνουν προτεραιότητα σε λοιπά πακέτα πλην των p2p, ώστε όταν αυτά υπάρχουν να προχωράν πιο γρήγορα. Εαν αυτό δεν είναι QoS, τότε τι είναι; Μπορεί ναναι απλοικό, αλλά δεν χρειάζεται ναναι πολύπλοκο....

Τελευταία ακούγεται για την πιθανή χρήση trafficshaping (TS) απο παρόχους. Αυτό είναι δυνατόν, και με βάση τα συμβόλαια που υπογράφουμε, έχουν το δικαίωμα να το κάνουν αυτό. Ακόμα όμως και εαν δεν το κάνουν οι έλληνες πάροχοι, υπάρχει πάντα το γεγονός ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει σε παρόχους στο εξωτερικό, και ήδη γνωρίζουμε ότι αρκετοι πάροχοι έχουν προχωρήσει σε ανάλογες ενέργειες. Οι βασικοί στόχοι των παρόχων με το TS είναι:
1) Με την χρήση της υπάρχουσας δικτυακής υποδομής να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό χρηστών. Μιας και πάνω απο 60% ειναι η κίνηση απο ομότιμα δίκτυα, φιλτράροντας την κίνηση αυτή, ή υποβιβάζοντάς την σε χαμηλής προτεραιότητας κίνηση (ότι περισσεύει απο τις άλλες υπηρεσίες) μπορούν να κάνουν σημαντική οικονομία στο δίκτυο τους.
2) Καλύτερες υπηρεσίες σε πρωτόκολλα πραγματικού χρόνου κλπ. Ηδη πολλοί χρήστες θέλουν να χρησιμοποιούν το ιντερνετ για την δυνατότητα voip κλήσεων, onlinegaming κλπ. Αυτά όμως είναι πρωτόκολλα πραγματικού χρόνου, και έχουν σημαντικές απαιτήσεις απο το δίκτυο, όχι τόσο σε bandwidth όσον αφορά το μέγεθος, αλλά ότι θα είναι άμεσα και πάντα διαθέσιμο. Αυτό για να είναι δυνατό, θα πρέπει να έχουμε σημαντικά περισσότερο απο όσο χρησιμοποιούμε ή να βάλουμε QoS και να δώσουμε προτεραιότητα στις υπηρεσίες αυτές έναντι των άλλων. Και γενικά οι διαδραστικές υπηρεσίες θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα απο τις μη - διαδραστικες (noninteractive) όπως τα p2p.

[break=12. Φταίει ο τάδε απατεώνας που δεν έχω επαρκή ταχύτητα....]

Οταν παίρνουμε μια σύνδεση στο Ιντερνετ, φυσικά υπάρχει μια συμφωνία - συμβόλαιο με τον πάροχο της σύνδεσης και με τον πάροχο της πρόσβασης. Πέρα απο ότι λένε οι διαφημίσεις, και τι μπορεί να εικάζουμε με το μυαλό μας και να θεωρούμε ότι πρέπει να παίζει - πχ βλέποντας την διαφήμιση με τον Χατζηγιάννη - τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι.

Ενα βασικό, κομβικό, σημείο είναι ότι οι υπηρεσίες δεν είναι εγγυημένες (ή με διαφορετική διατύπωση, οι ταχύτητες δεν είναι εγγυημένες). Οπως είπαμε πιο πριν, οι ευρυζωνικές συνδέσεις είναι μοιραζόμενες. Αρα δεν μπορεί ο πάροχος είτε της σύνδεσης είτε της πρόσβασης, να εγγυηθεί ότι θα μπορεί ο κάθε πελάτης να απολαμβάνει οποιαδήποτε στιγμή και για όσο θελήσει την μέγιστη ταχύτητα που αναφέρεται στην συνδρομή του. Βασικά η ταχύτητα που αναφέρεται στην συνδρομή του είναι το μέγιστο όριο, που μπορεί να επιτύχει. Το ελάχιστο, είναι απλά το σχεδόν μηδέν (όχι το απόλυτο μηδέν ). Δηλαδή και 1Kbps να περνά, υπάρχει σύνδεση. Τώρα βέβαια, αυτή η ταχύτητα μπορεί να μην έχει καμμιά σχέση με την μέγιστη ταχύτητα που αγοράσαμε. Αυτό λοιπόν το σημείο, ότι οι ταχύτητες δεν είναι εγγυημένες, είναι γραμμενο σε κάθε σύμβαση, είτε σύνδεσης είτε πρόσβασης. Για την ακριβεια, δεν θα βρείτε πουθενά το αντίθετο, δηλαδή μια εγγύηση ταχύτητας ή πρόσβασης (που φυσικά σε αντιδικία μπορεί να εκφανθεί ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις). Μερικοί που νοιώθουν ιδιαίτερα αδικημένοι, πχ χρήστες voip κλπ, θα δούν ότι δεν υπάρχει εγγύηση ταχύτητας για κάποια υπηρεσία (όπως πχ το voip ή τα p2p). To αντίθετο μάλιστα, μπορεί να υπάρχουν σημεία, που ρητά να αναφέρεται ότι κάποιες υπηρεσίες μπορεί να παίζουν με προβλήματα έως και καθόλου (το έχω σε ADSLVPN για VoIP, όπου στο συμβόλαιο ειδικά αυτό αναφέρεται ρητώς όπως πιο πάνω).

Και τι γίνεται εαν έχουμε πρόβλημα ταχύτητας; Καθόμαστε στα αυγά μας; Δηλαδή δεν υπάρχει τίποτα να κάνουμε;

Πρώτα απο όλα πρέπει να διαπιστώσουμε εαν υπάρχει πρόβλημα, και σε ποιόν οφείλεται. Ναι σωστά το διαβάσατε. Οι περισσότεροι που προσπαθουν να κατεβάσουν κάτι ή να διαβάσουν κάτι, θεωρούν αυτονόητο, ότι, ότι και να επιλέξουν αυτό θα έρθει με την μέγιστη ταχύτητα που έχουν αγοράσει. Οτι και να βάλουν να κατεβεί με ftp, αυτό θα κατεβεί φουλαριστό, όπου και να καλέσουν με voip θα μιλάνε με ποιότητα ανώτερη και του τηλεφώνου. Welcome to the real world. Δυστυχώς δεν είναι έτσι τα πράγματα. Πριν λοιπόν αρχίσετε να φωνάζετε δεξιά και αριστερά, φταίει ο ΟΤΕ ή ο τάδε ή ο δείνα πάροχος, θα πρέπει να κάνετε πρώτα μερικούς ελέγχους. Ακόμη χειρότερα, εαν απο την βιασύνη σας επιλέξετε να καλέσετε τεχνικούς, και να πληρώσετε, για να σας πούν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και να χτυπιέστε για το δίκιο σας και ότι σας φάγανε χρήματα. Γιατί το 90% των κλήσεων και αναφορών για τέτοιου είδους προβλήματα, δεν είναι προβλήματα, τουλάχιστον απο την πλευρά ΟΤΕ και παρόχων. Και έχουμε μετά τους τεχνικούς του ΟΤΕ και των παροχων να απαξιώνουν οποιονδήποτε έχει πραγματικά πρόβλημα ή σε γενικότερα προβλήματα που υπάρχουν στο δίκτυο.

«Μα δεν μπορώ να κατεβάσω! Δεν δουλεύει! Τολμάς να μου λές ότι δεν υπάρχει πρόβλημα;»

Ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά. Είμαστε στο Ιντερνετ. Προσπαθούμε πχ να κατεβάσουμε ένα πρόγραμμα ή κάποιο άλλο υλικό απο κάποιο site, το πιθανότερο του εξωτερικού. Η ιντερνετική αυτή σύνδεση, περνά πρώτα απο τον ρούτερ μας, μετά απο το καλώδιο μέχρι το DSLAM απο εκεί μέχρι τον BBRAS πάει στον BBRAS παρόχου, απο κεί μέσω των διεθνών κυκλωμάτων του παρόχου περνά επίσης απο πολλά σημεία, φτάνει στον πάροχο στον οποίο ανήκει/διαχειριζεται/συνδέεται το site που θέλουμε, πάει στα κυκλώματα του παρόχου αυτού, και ανάλογα πάει είτε στο αντίστοιχο μισθωμένο ή στο BBRAS του παρόχου εκείνου (όχι του δικού μας, ελπίζω να μπορείτε να παρακολουθείτε ακόμη), μετά πάει στον router που βρίσκεται το site και μετά στο ίδιο το site.

Οπουδήποτε λοιπόν στην διαδρομή αυτή παρουσιαστεί "μποτιλιάρισμα", εμείς θα δούμε μια καθυστέρηση στην ανταπόκριση έως να σέρνεται, πάντα μιλώντας για το συγκεκριμένο site. Μπορεί και το site (είτε πχ website είτε ftpsite κλπ) να είναι πολύ φορτωμένο, και να μην μπορεί να ανταποκριθεί (Το cnn είχε βουλιάξει στις 9/11 καθώς και όλα μα όλα τα ειδησεογραφικά sites του πλανήτη. Και το λέω εκ πείρας, προσπαθούσαμε στην δουλειά που δεν είχαμε τηλεόραση, να ενημερωθούμε τι έγινε, και δεν άνοιγε καμμιά μα καμμιά σελίδα, cnn, msn, bbc, times, liberation, figaro κλπ κλπ κλπ). To ίδιο μπορεί να συμβεί και σε οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία.

Παρακάτω ακολουθεί ένας απλός οδηγός για την ανεύρεση πιθανού προβλήματος. Δεν έχει σημασία αν μέχρι χθές έπαιζε καλά, μπορεί κάτι να συνέβει και να χάλασε. Ο οδηγός αυτός είναι όσο πιο απλός γίνεται, χωρίς την χρήση ειδικών εργαλείων (πχ πολύμετρα) ή τεχνικών (πχ traceroute κλπ) ώστε να βρεθεί που υπάρχει το πρόβλημα.

Ο οδηγός αυτός είναι για την περίπτωση που την σύνδεση ADSL μας την παρέχει ο ΟΤΕ. Στις περιπτώσεις που ο πάροχος πρόσβασης ιντερνετ, μας δίνει και την σύνδεση (ειδικά σε περιπτώσεις LLU), είναι συνολικά υπεύθυνος, και απλά τον καλούμε για την επίλυση του προβλήματος. Στην περίπτωση του ΟΤΕ, επειδή εμπλέκονται δύο διαφορετικές εταιρίες, χρειάζεται ο παρακάτω οδηγός με τα συγκεκριμένα βήματα.

0. Επιλέγουμε κάποια ώρα που δεν είναι πολύ φορτωμένο το δίκτυο. Ειναι απαραίτητο αυτό ώστε να φανεί εαν πρόκειται για πρόβλημα στην καλωδίωση μας ή κάπου άλλου. Τέτοιες ώρες είναι απο τις 1 πμ έως τις 7πμ (το ξέρω, πρέπει νασαι βρυκόλακας). Οι άλλες ώρες δυστυχώς κατα κανόνα είναι υψηλού φόρτου. Διακυμάνσεις υπάρχουν ανα περιοχή, αλλά αυτό δεν το γνωρίζουμε για τις οδηγίες αυτές.
1. Συνδεδεόμαστε στο Ιντερνετ. Εαν συνδέεονται περισσότεροι του ενός υπολογιστές, τους κλείνουμε και αφήνουμε μόνο έναν, αυτόν με τον οποίο συνδεόμαστε (εαν έχει usbmodem). Σε αυτόν λοιπόν τον υπολογιστή, έχουμε κλειστά όλα τα προγράμματα που πιθανόν να χρησιμοποιούν την ιντερνετική σύνδεση.
2. Ανοίγουμε τον webbrowser και μπαίνουμε στον ftpserver του παρόχου μας. Θα πρέπει ναναι της μορφής ftp.{όνομα παρόχου}.gr Για παράδειγμα η forthnet έχει ftp.forthnet.gr , η οτενετ έχει ftp.otenet.gr και πάει λέγοντας. Απο εκεί βρίσκουμε ανοίγουμε τους καταλόγους και προσπαθούμε να βρούμε κάνα μεγάλο αρχείο (τουλάχιστον 40-60 MB ) για να το κατεβάσουμε. Κατεβάζουμε το εν λόγω αρχείο, και παρατηρούμε με τι ταχύτητα κατεβαίνει. Εαν κατεβαίνει με μεγάλη ταχύτητα (απο 80 έως 100% της μέγιστης της σύνδεσης μας) τότε θεωρούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα απο εμάς μέχρι τον πάροχο. Εαν όχι, τότε το πιθανότερο να έχουμε κάποιο πρόβλημα καλωδίωσης και κάπως σπανιότερα, να υπάρχει πρόβλημα στην σύνδεσή μας στο DSLAM ή μπορεί να υπάρχει γενικότερο πρόβλημα με τον πάροχο.
3. Εαν λοιπόν υπάρχει πρόβλημα καλωδίωσης, τότε δοκιμάζουμε να φέρουμε τον ρούτερ και τον υπολογιστή εαν είναι δυνατό, στο σημείο που έρχεται το καλώδιο του ΟΤΕ στο διαμέρισμα. Δηλαδή παρακάμπτουμε την εσωτερική στο σπίτι καλωδίωση εαν είναι δυνατόν. Επαναλαμβάνουμε το τεστ (2).Εαν τώρα ειναι εντάξει, τότε φταίει η εσωτερική καλωδίωση. Εαν όμως και πάλι έχουμε πρόβλημα, τότε χρειαζόμαστε να απορρίψουμε περισσότερες περιπτώσεις.
4. Πριν πάμε σε πιο δύσκολους ελέγχους, δοκιμάζουμε και πάλι αλλα με λογαριασμό άλλου παρόχου. Πχ εαν είμαστε με Οτενετ, δοκιμάζουμε με Forthnet ή Altec και πάει λέγοντας. Που θα βρούμε άλλον λογαριασμό; Προσπαθούμε κατ'αρχή απο κάποιον φίλο ή γνωστό. Μπορούμε επίσης να πάρουμε και demo απο κάποια εταιρία. Βάζουμε λοιπόν τον λογαριασμό της άλλης εταιρίας στην σύνδεσή μας, και δοκιμάζουμε να μπούμε στο ιντερνετ και να κάνουμε το τεστ (2) με τον ftpserver της εταιρίας που χρησιμοποιήσαμε να συνδεθούμε. Εαν τωρα η ταχύτητα είναι καλή, τότε φταίει ο πάροχός μας. Εαν και πάλι δεν έχουμε καλή ταχύτητα, τότε το πρόβλημα είναι μάλλον στην σύνδεσή μας. Αυτό μπορεί να γίνει ακομη πιο βέβαιο εαν δοκιμάσουμε και με καμμιά τρίτη εταιρία.Και πάντα μιλάμε για προσπάθεια σύνδεσης στον ftpserver του παρόχου βασικά και στον ftpserver του πολυτεχνείου (ftp.ntua.gr) Υπάρχει περίτπωση ο server του πολυτεχνείου να πηγαίνει πιο γρήγορα απο τον server του παρόχου (αυτό έχει διαπιστωθεί πολλές φορές).
5. Εαν στην περίπτωση 4 βρέθηκε, ότι ανεξαρτήτως παρόχου έχουμε πρόβλημα, τότε είναι το πιθανότερο πρόβλημα ΟΤΕ. Συνεχίζουμε τον έλεγχο καλωδιακής σύνδεσης (εαν χρειάζεται), κάνοντας δοκιμή στο κουτί του ΟΤΕ, που έρχεται στην πολυκατοικία. Με αυτόν τον τρόπο βρίσκουμε ή αποκλείουμε να οφείλετε η βλάβη σε καλώδια δικής μας ευθύνης (οπότε η κλήση τεχνικού ΟΤΕ επιβαρύνει τον πελάτη). Εαν απο κεί δεν υπάρχει πρόβλημα και παίζει καλά, τότε φταίει το καλώδιο απο το κουτί του ΟΤΕ μέχρι το διαμέρισμά μας, και καλούμε ηλεκτρολόγο να το φτιάξει. Εαν όμως και πάλι έχουμε πρόβλημα τότε καλούμε τις βλάβες, και δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε ότι έχουμε κάνει δοκιμές με διαφορετικούς παρόχους και άρα δεν είναι θέμα παρόχου, για να αποφύγουμε την «καραμέλα» “Φταίει ο πάροχος”.... Εαν έχουμε λογαριασμό όπου η συνδεση πληρώνεται απο τον πάροχο πρόσβασης, τότε φυσικά καλούμε την τεχνική υποστήριξη του παρόχου ο οποίος με την σειρά του θα καλέσει τον ΟΤΕ. Μπορεί να χρειαστεί η επίσκεψη τεχνικού (δικού μας ή/και του ΟΤΕ) για να διαγνώσει εαν υπάρχει βλάβη στα κυκλώματα (καλώδια).... Τώρα εαν διαπιστώσουμε οτι δεν υπάρχει βλάβη στον ΟΤΕ , τα πράγματα είναι διαφορετικά, αλλά και πιο απλά. Φταίει ο πάροχος!!!. Σε αυτη την περίπτωση, καλείται και του το αναφέρετε, και εαν μπορείτε φεύγετε και πάτε αλλού....

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο πάροχος μας, μας δίνει ικανοποιητική ταχύτητα στον ftpserver του και στον server του πολυτεχνείου, αλλά απο εκεί και πέρα ταπράγματα είναι χάλια;

Εδώ πρέπει να διερευνηθεί τι είναι χάλια και πώς. Ειναι γεγονός και γραφτηκε πολλές φορές στο φόρουμ, και για πολλούς παρόχους που άργησαν να κάνουν αναβάθμιση των διεθνών κυκλωμάτων τους με αποτέλεσμα να πηγαίνουν πολύ αργά. Σε αυτή την περίπτωση είναι που κάποιοι πιο έμπειροι μπορούν να βοηθήσουν, και ειδικά εδώ στο φόρουμ, τεκμηριώνοντας εαν υπάρχει ή όχι πρόβλημα. Γιατί εαν υπάρχει ένα γενικό πρόβλημα με κάποιον πάροχο, τότε θα το υφίστανται όλοι. Αλλά εαν προσπαθείτε να κατεβάσετε πχ τους τελευταίους οδηγούς απο τον serverτης ASUS και πηγαίνει χάλια, μπορεί τότε κατα πάσα πιθανότητα να φταίει ο serverτης ASUSκαι η δική της σύνδεση.

Επίσης πολλές φορές ακούμε παράπονα πχ για το αργό κατέβασμα κάποιων αρχείων και ειδικά μέσω π2π. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το πρόβλημα υπάρχει απο την μεριά μας. Μπορεί να υπάρχει απο την άλλη μεριά. Εαν λοιπόν έχουμε διαπιστώσει ότι σε επίπεδο παρόχου πάμε καλά, πως βλέπουμε που οφείλεται το πρόβλημα; (εδώ θα χρειαστούν κάποιες παραπάνω ίσως γνώσεις).

1. Πρώτα ελέγχουμε εαν φορτώνουν σελίδες με ικανοποιητική ταχύτητα απο πολύ γνωστά sites (πχ www.cnn.com). Εφόσον βέβαια δεν έχει γίνει κάποιο σημαντικό γεγονός (όπως πχ η 9/11) γιατί τότε απλά δεν θα παίζουν... Εαν είναι δυνατόν, δοκιμάζουμε περισσότερα απο ένα όπως πχ www.bbc.co.uk, www.adslgr.com, www.yahoo.com, www.msn.com κλπ. Εαν έχουν παρόμοια συμπεριφορά, τότε γνωρίζουμε τι συμβαίνει. Εαν πάει αργά, σημαίνει ότι το δίκτυο του παρόχου με τον έξω κόσμο σέρνεται. Εαν πάνε κατα κανόνα γρήγορα, τότε το δίκτυο του παρόχου πάει καλά. Ενας άλλος τρόπος ελέγχου είναι να δοκιμάσουμε την εντολή tracert (για windows) ή traceroute (για unix/linux) δίνοντας αυτές τις διευθύνσεις. Η εντολή αυτή μας δείχνει τα ενδιάμεσα στάδια (routers) που περνάνε τα πακέτα μας μέχρι τον τελικό προορισμό. Και φυσικά όσο πιο μακριά πάμε (απο φυσική άποψη) τόσο τα νούμερα μεγαλώνουν. Παράδειγμα

traceroute to www.adslgr.com (209.190.6.242), 30 hops max, 46 byte packets
 1  83.235.1.86 (83.235.1.86)  46.521 ms  98.102 ms  121.202 ms
 2  inet2-athe.backbone.otenet.net (212.205.223.217)  140.971 ms  309.328 ms  452.655 ms
 3  inet2-athe.backbone.otenet.net (212.205.223.217)  38.491 ms  72.346 ms  128.262 ms
 4  62.103.6.145 (62.103.6.145)  153.196 ms  459.660 ms  155.486 ms
 5  athe-GSRb-po1.otenet.net (62.103.6.4)  49.733 ms  112.618 ms  120.242 ms
 6  gig4-0-0-cr02-otenet.ath.oteglobe.net (62.75.3.5)  149.013 ms  311.349 ms  459.490 ms
 7  pos6-0-0-cr02.lon.OTEGlobe.net (62.75.4.82)  104.731 ms  201.109 ms  291.477 ms
 8  195.66.224.185 (195.66.224.185)  455.300 ms  434.911 ms  478.036 ms
 9  t3-2.mpd01.bos01.atlas.cogentco.com (130.117.0.185)  246.005 ms  412.793 ms  672.318 ms
10  g2-0-0.core01.bos01.atlas.cogentco.com (154.54.2.213)  262.465 ms  605.871 ms  178.945 ms
11  p5-0.core01.buf02.atlas.cogentco.com (154.54.1.18)  274.981 ms  684.384 ms  296.195 ms
12  p6-0.core01.cle01.atlas.cogentco.com (154.54.2.86)  424.758 ms  283.824 ms  435.241 ms
13  p4-0.core01.cmh02.atlas.cogentco.com (154.54.1.122)  646.255 ms  374.531 ms  623.016 ms
14  enet-inc.demarc.cogentco.com (38.99.213.70)  280.225 ms  622.526 ms  289.493 ms
15  206.222.25.42 (206.222.25.42)  448.796 ms  286.354 ms  451.284 ms
16  adslgr.com (209.190.6.242)  605.782 ms  307.118 ms  455.496 ms

Να εξηγήσουμε λίγο για να γίνει κατανοητός ο έλεγχος αυτός. Ξεκινάμε απο πάνω, και τα πρώτα στάδια δείχνουν στο παράδειγμα μας, πως πηγαίνουν τα πακέτα μέσα απο το δίκτυο της ΟΤΕΝΕΤ μέχρι και την γραμμή5. Στην 6 μπαίνει στο δίκτυο της OteGlobe και στην 7 απο το lon καταλαβαίνουμε ότι είναι ήδη Λονδίνο. Στην 8/9 γραμμή είναι πλέον στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, και αυτό δημιουργεί μια αύξηση στην καθυστέρηση. Μετά προχωρά στο εκεί δίκτυο μέχρι που φτάνει στον τελικό προορισμό του. Ειναι πολύ σημαντικό όταν κάνουμε αυτό το τεστ να μην χρησιμοποιεί καμμιά άλλη εφαρμογή το Ιντερνετ, γιατί αλλοιώνονται τα αποτελέσματα (όπως στην δική μου περίπτωση). Επίσης για να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα, πρέπει να το τρέξουμε πολλές φορές για να έχουμε κάποιους μέσους όρους. Αν πχ δούμε μεγάλη άυξηση στους χρόνους στο σημείο 6-7, τότε σημαίνει ότι έχει βαρύνει πολύ το διεθνές δίκτυο του παρόχου. Εαν αυξάνουν υπερβολικά στο 8-10 τότε σημαίνει ότι είναι κορεσμένα τα υπερατλαντικά κυκλώματα. (ειδικά στα υπερατλαντικά υποβρύχια καλώδια, θα έχουμε υπο φυσιολογικές συνθηκες περίπου 150ms καθυστέρηση λόγω της φύσεως τους. Πόλύ περισσότερο απο αυτό σημαίνει ότι υπαρχει εκεί πρόβλημα).

2. Για την περίπτωση εαν υπάρχει πρόβλημα με τα π2π, (πχ φόρτος στα κυκλώματα ή κάποια φραγή), ο μόνος τρόπος για να είμαστε σίγουροι ότι συμβαίνει κάτι ή όχι ειναι ο εξής. Εφόσον έχουμε δοκιμάσει με το εξωτερικό και βλέπουμε ότι έχουμε ικανοποιητική ΄ταχύτητα (προηγούμενη παράγραφος), μετά πρέπει να δοκιμάσουμε με κάποιον φίλο μας στο εξωτερικό που έχει πολύ καλή σύνδεση (upload > 1Mbps) το εξής. Πρέπει να βάλει ftp server, και να προσπαθήσουμε να κατεβάσεις πλέον απο τον ftp server του φίλου εκτός Ελλάδας, για να δούμε με τι ταχύτητα κατεβάζει. Ακόμη καλύτερα θα ήταν να έχουμε και κάποιον τρίτο φιλο επίσης στο εξωτερικό κάπου αλλού, κα να κάνουμε τα ίδια τέστς μετάξύ μας. Οπότε η σύγκριση των αποτελεσμάτων αυτών θα μας δείξει εαν είναι φορτωμένο το κύκλωμα του παρόχου μας ή όχι. Τωρα εαν χρησιμοποιήσουμε torrent για να κατεβάσουμε κάτι απο τον φίλο μας (private tracker), δηλαδή χρησιμοποιούμε τα torrents για να κατεβάσουμε απο τον συγκεκριμένο υπολογιστή που πριν λίγο κατεβάζαμε με ftp, λογικά θα πρέπει να δούμε την ίδια περίπου ταχύτητα. Εαν δούμε πολύ μικρή, τότε ή ο δικός μας πάροχος ή ο δικός του (ή και οι δυο) κάνει TS. Οπότε εαν ο φίλος μας γενικώς δεν έχει πρόβλημα με torrents, τότε συνεπάγεται ότι TS στα torrents κάνει ο δικός μας πάροχος.

[break=13. Καλά όλα αυτά, αλλά γιατι δεν έχω την ταχύτητα που πληρώνω;]

Εαν έχουμε εξαντλήσει τις περιπτώσεις ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, τότε τι στο καλό συμβαίνει;

Ενα συνηθισμένο πράγμα που ακούγεται εδώ στο φόρουμ (για την ακρίβεια γράφεται) είναι ότι μας βάζουν κόφτες, και άλλα τινα, για να μην έχουμε bandwidth. Μέχρις στιγμής, τέτοιο πράγμα φαίνεται να μην υπάρχει (Οκτώβριος 2006).

Μα, δεν πιάνω ούτε 20KB/sec !!!! Απαντά ο αγανακτησμένος χρήστης. Κι όμως. Εαν προσπαθήσετε να ανατρέξετε σε κάποια τεράστια παλιά νήματα, θα δείτετε ταλαιπωρημένους χρήστες που έχουν μέρα - νύχτα χαμηλες ταχύτητες. Ο ΟΤΕ να λέει η γραμμή είναι εντάξει, δεν έχει πρόβλημα. Και ως εκ θαύματος, ενα γινόταν μια διακοπή ρεύματος, αμέσως μετά, και για κάποιες ώρες έως μπορεί και ημέρα το δίκτυο πετούσε. Γιατί; Η απάντηση είχε δοθεί και τότε. Δεν είχαν προλάβει να σηκωθούν όλα τα μουλαρομηχανήματα, μην ξεχνάμε είπαμε ότι ειναι μηχανήματα που τα έχουν αφήσει μόνα τους να τρέχουν συνεχεια. Γιατί εαν υπήρχε μόνιμος κόφτης, τότε θα λειτουργούσε πάντα, ακόμη και αμέσως μετά την διακοπή ρεύματος. Αυτό που φαίνεται να υπάρχει είναι, ότι σε συνθήκες συμφόρησης, όταν δηλαδή ζητιέται να μεταφερθεί περισσότερο bandwidth απ όσο χωρά το κύκλωμα DSLAM BBRAS, τότε υπάρχει κάποιο υποτυπώδες QoS. Αυτό αναλύεται παρακάτω, στο πακετοπρόβλημα.

Αρα έχουμε ένα πρόβλημα, ότι είναι παραφορτωμένα τα κυκλώματα. Δεν επαρκούν. Εχουμε πολύ πιο πολλούς βαριούς χρήστες απο όσο προβλέπει η στατιστική (των άλλων χωρών, με πάνω απο 10% ευρυζωνικά). Τι μπορούμε να κανουμε γιαυτο; Εφόσον μιλάμε για ΑΡΥΣ ΟΤΕ, βασικά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, παρά να ελπίζουμε σε όσο το δυνατό μεγαλύτερη διείσδυση ώστε να βελτιωθεί η αναλογία βαριών - ελαφριών χρηστών. Γιατι η άλλη λύση θαταν να μειωθεί το contention ratio το οποίο όμως δεν μπορει να σταθεί κοστολογικά. Στην περίπτωση αυτή θα αυξανόταν όμως οι τιμές των ADSL.

Εναλλακτικά θα μπορούσε να υλοποιηθούν και διαφορετικά πακέτα πρόσβασης, και με διαφορετική τιμολόγηση, πχ ADSL 1Mbps unlimited & ADSL 1Mbps με όριο όγκου πχ 10GB. Η' premium πακέτα με όριο όγκου, αλλά προτεραιότητα έναντι άλλων συνδέσεων (σαν λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας). Αυτό δεν σημαίνει ότι θα βοηθήσει τους χρήστες π2π, το αντίθετο μάλιστα. Θα πρέπει να πληρώνουν είτε ακριβότερα το συνεχές download είτε να έχουν ακόμη χαμηλότερη ταχύτητα (μιας και δεν θα υπάρχουν όλοι στο ίδιο πακέτο).

[break=14. Γιατί δεν παίζει το VoIP; (ή το γνωστό πακετοπρόβλημα)]

Εισαγωγή

Ολα δουλεύαν μια χαρά με τις πιλοτικές συνδέσεις ADSL, σχεδόν παντού (πάντα θα υπάρχουν οι εξαιρέσεις), μέχρι την αποφράδα μέρα (τέλος καλοκαιριού του 2005) που αποφάσισαν να μειώσουν τις τιμές πρόσβασης, κατα το γενικό λαικό αίσθημα και απαίτηση. Τι τόθελαν; Απο κείνη την ημέρα λοιπόν, όπου το ADSL μέχρις τότε αποτελούσε προνόμιο των ελάχιστων προνομιούχων και μυημένων, άρχισε λοιπόν να γίνεται καταναλωτικό αγαθό προς τις ευρείες διψασμένες για bandwidth και p2p μάζες.

Και απο τότε λοιπον εμφανίστηκε πανταχόθεν ένα πρόβλημα, που μέχρι τότε ήταν ορατό σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις, και έγινε πλέον ορατό παντού, σε όλες σχεδόν τις συνδέσεις ADSL, σε όλη την Ελλάδα. Ποιό ήταν αυτό;

Δεν έπαιζε το VoIP. Skype, Voipbuster κλπ είχαν σοβαρό πρόβλημα. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις το φαινόμενο ήταν το ίδιο. Οταν γινόταν προσπάθεια να μιλήσεις με το εξωτερικό, σε άκουγαν, αλλα δεν τους άκουγες ή τους άκουγες χάλια. Για δε VoIP κλήσεις εντός Ελλάδας, απλά δεν υπήρχε περίπτωση να μιλήσεις. Και όλα αυτα ανεξαρτήτως παρόχων. Υπήρχαν βέβαια κάποιες περιοχές που το πρόβλημα δεν ήταν τόσο έντονο, αλλά ήταν η εξαίρεση του κανόνα. Ομως δεν ήταν μόνο το VoIP που είχε πρόβλημα. Και αυτοι που παίζαν online games είχαν το ίδιο πρόβλημα με pings πολύ μεγάλα, που καθυστούσαν αδύνατον να παίξεις μέσω Internet.

Η διαλεύκανση

Μέσα στο νημα αυτό, φάνηκε λοιπόν πολύ σύντομα, ότι κάτι γινόταν με τα πακέτα UDP, και μάλιστα στις περιπτώσεις που τα πακέτα ήταν μεν πολλά αλλά μικρά σε μέγεθος, ώστε να "μπουκώσουν" μια γραμμη ADSL384 (που είχαν τότε οι περισσότεροι που αντιμετώπιζαν το πρόβλημα αυτό). Στην συνέχεια, άρχισαν τέτοια "μπουκώματα" να εμφανίζονται βέβαια και στις ADSL512 και σε κάποιες περιπτώσεις και σε ADSL1024! Μετα απο πολλές και διαφορετικές δοκιμές απο διάφορα μέλη του φόρουμ, μέχρι και ειδικά γιαυτό το σκοπό προγράμματα έχουν γραφτεί, έγινε αντιληπτό το εξής: Στις ADSL384, άσχετα με το μέγεθος των πακέτων, περνούσαν μόνο 30 πακέτα το δευτερόλεπτο! Το οποίο αν κάνετε τις πράξεις με μέγεθος πακέτου 1500 Χ 30 = 45000 δηλ κάπου 43KB /sec , όσο το maximum που μπορείς περίπου να πάρεις απο μια γραμμή 384. Ομως στο VoIP πχ με codec g729 χρειαζόμαστε 100 περίπου πακέτα το δευτερόλεπτο. Αρα αφού δεν μπορόύν να περάσουν πάνω απο 30, πολύ απλά δεν μπορείς ναχεις αξιόπιστο VoIP. Ομοίως και για τα online παιχνίδια.

Ολοι λοιπόν παραπονιόντουσαν για το θέμα αυτό. Ολοι (σχεδόν) έλεγαν ότι μας έχει βάλει επίτηδες έναν περιορισμό ο ΟΤΕ κλπ κλπ κλπ. Εγιναν αμέτρητες μετρήσεις με χίλιους δυο τρόπους. Οσοι έχουν το κουράγιο, ας διαβάσουν το νήμα.

Ενα περίεργο δεδομένο όμως ήρθε να δώσει κάποια καλύτερη εικόνα στο πρόβλημα. Σάββατοκύριακα, ώρες δύσκολες (πχ 4 με 6 το πρωί) κλπ, τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα. Και όχι μόνο τότε. Οταν ανακοινώθηκαν στο φόρουμ κάποιες διακοπές ρεύματος, οι χρήστες στην περιοχή της διακοπής διαπίστωσαν, οτι αμέσως μετά την διακοπή ρεύματος η σύνδεσή τους "πετούσε". Και αυτό για κάποιο διάστημα απο μερικές ώρες έως και μια -δύο ημέρες (πχ εαν μεσολαβούσαν ΠΣΚ).

Αρα δεν μπορεί ναχει κάποιον κόφτη συνεχώς ο ΟΤΕ. Η' να δουλεύει με κάποιο χρονοπρογραμματισμό. Οπως επίσης ότι το πρόβλημα αυτό σε κάποιες περιπτώσεις δεν συνέβαινε, και αρχικά τουλάχιστον δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου στις 1024 (που ήταν αρκετά πιο ακριβές και δυσπρόσιτες στο ευρυ κοινό). Υπήρχε σίγουρα κάποιος κόφτης, αλλά δούλευε υπο συνθήκη. Και ποια συνθήκη θα μπορουσε να είναι αυτή; Μα φυσικά μόνο μία, το φορτίο που πρέπει να διακινήσει, το bandwidth.

Η Επεξήγηση

Στο δίκτυο του ΟΤΕ, μέχρι τότε τουλάχιστον που ήταν έντονο το πακετοπρόβλημα, οι συνδέσεις ήταν όλες ΑΤΜ (DSLAM <-> BBRAS). Ομως το ΑΤΜ δεν είναι ΙΡ. Ειναι άλλο πρωτόκολλο. Και αυτό συνιστά κάποιο πρόβλημα. Για να περάσει το ΙΡ μέσα απο τα ΑΤΜ κυκλώματα, ενθυλακώνεται σε ΑΤΜ πακέτα.

Το ΑΤΜ έχει πακέτα σταθερού μεγέθους, μήκους 53bytes. Απο αυτά τα 5 bytes χρησιμοποιούνται ως headers, και τα υπόλοιπα 48 για data. Στην περίπτωση της ενθυλάκωσης, εκεί στα 48 bytes μπαινει το ΙΡ πακέτο. Και φυσικά όταν μίλάμε για ΙΡ πακέτο στην δεδομενη περίπτωση, μιλάμε για την ακρίβεια για πακέτο IP που έχει ήδη σε headers συνολικά περισσότερα απο τα 48bytes του ATM πακέτου. Εδώ θα πρέπει να πούμε επιπλέον, ότι η διαδικασία μετατροπής απο ΑΤΜ σε ΙΡ και αντίστροφα είναι επίπονη ( απο άποψη επεξεργαστικής ισχύος ). Για να μπορέσει λοιπόν να δουλέψει το σύστημα αυτό, φανταστείτε ότι είτε στο ένα άκρο είτε στο άλλο, που μετατρέπεται ένα πακέτο ΙΡ σε μια σειρά πακέτων ΑΤΜ, παίρνει ένα πακέτο ΙΡ και το σπάει σε πακέτα ΑΤΜ ρίχνοντάς το στο κανάλι ΑΤΜ, και στην συνέχεια προχωρά στο επόμενο πακέτο ΙΡ. Απο την άλλη πλευρά, κατα την λήψη των ΑΤΜ πακέτων, λαμβάνει μια σειρά πακέτων, την ενώνει και δημιουργεί ένα πακέτο ΙΡ. Δηλαδή υπάρχουν "αλυσίδες" ΑΤΜ πακέτων (κάτι σαν σουπερ πακέτα), που πρέπει να πηγαίνουν μαζί, γιατί αυτές οι "αλυσίδες" είναι η καθεμιά απο ένα ΙΡ πακέτο.

Ενα ακόμη στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι ο ΟΤΕ ως πάροχος των ΑΡΥΣ, δεν έχει πρόσβαση στο ΙΡ πακέτο που περνά μέσα απο το κυκλώματά του. Αυτός βλέπει ΑΤΜ πακέτα. Θα μπορούσε να δεί τα ΙΡ πακέτα, αλλά αυτό τεχνικά θα ήταν δύσκολο, πανάκριβο, και ίσως και παράνομο.

Στα ΑΤΜ κυκλώματα, είτε υπάρχουν data είτε όχι, πακέτα ΑΤΜ κυκλοφορούν πάντα. Απλά είτε είναι άδεια, είτε γεμάτα.

Το πακετοπρόβλημα

Αρα λοιπόν ας φανταστούμε ότι βρισκόμαστε στον BBRAS του ΟΤΕ, που απο την μια μεριά παίρνει input απο τον πάροχο και απο την άλλη βγάζει προς τα ΑΤΜ. Επειδή όπως έχουμε πει πιο πριν, δεν μπορούμε να κάνουμε έλεγχο απο την πλευρά του ΑΤΜ κυκλώματος. Και αυτό γιατί εαν κάναμε "μοιρασιά" απο την πλευρά του ΑΤΜ κυκλώματος πρώτα απο όλα θα χάναμε την διαδοχή των πακέτων ΑΤΜ για ένα ΙΡ πακέτο. Αυτό όχι ότι δεν μπορεί να γίνει τεχνικά, αλλά θα ήταν επίπονο για τα συστήματα (σε DSLAM και BBRAS) για να φτιάχνουν ξανά τα ΙΡ πακέτα, και επειδή δεν θα ερχόταν όλο το ΙΡ πακέτο σε μια δόση (με τα ΑΤΜ πακέτα στην σειρά), θα αύξανε το latency σημαντικά. Αρα θα πρέπει να πάει ο έλεγχος ροής απο την πλευρά του ΙΡ πρωτοκόλλου, άρα δηλαδή στον BBRAS απο την πλευρά του παρόχου. Τώρα τι συμβαίνει εδώ.... Απο ότι έχουμε καταλάβει, γιατί στοιχεία δεν υπάρχουν, αυτό που φαίνεται να συμβαίνει είναι ότι η κίνηση ξεπερνά ένα όριο πχ 80% τότε προκειμένου να δώσει πιο ικανοποιητική πρόσβαση σε όλους, ο BBRAS λειτουργεί "κυκλικά" (round robin) για κάθε σύνδεση. Δηλαδή πρώτα εξυπηρετεί πχ την μια σύνδεση, περνώντας ένα πακέτο αυτής, μετά την επόμενη περνώντας άλλο πακέτο αυτής και πάει λέγοντας. Αυτό το κάνει προκειμένου να μην "φάει" όλο το διαθέσιμο bandwidth κάποια σύνδεση μόνο, αλλά όλοι να πάρουν κάτι. Εδώ όμως προκύπτει το πακετοπρόβλημα. Οι εφαρμογές http, smtp, ftp κλπ χρησιμοποιούν μεγάλα πακέτα και μάλιστα TCP. Οι εφαρμογές πραγματικού χρόνου όπως VoIP & Online Gamimg χρησιμοποιούν μικρά πακέτα, και μάλιστα UDP. Στις περιπτώσεις TCP υπάρχει "αυτοδιόρθωση" (μπορείτε να δείτε σχετικα το άρθρο για το QoS). Δηλαδή, το TCP με λίγα λόγια προσαρμοζεται στις διάφορες ταχύτητες. Το UDP όμως όχι. Αρα στις περιπτώσεις αυτές ευννούνται οι χρήστες TCP και μεγάλων πακέτων και φυσικά βρίσκονται σε πολύ άσχημη θέση οι χρήστες που χρησιμοποιούν εφαρμογές πραγματικού χρόνου. Φυσικά μόλις έφτανε η "κατανάλωση" το 100% τότε και οι χρήστες των εφαρμογών TCP (http, ftp, smtp & p2p) έβλεπαν πλέον να έχουν μικρότερη ταχύτητα απο την ονομαστική τους.

Θα μπορούσε κάποιος να πεί. Μα καλά, ας γίνει η "μοιρασιά" σε επίπεδο ΑΤΜ. Ας υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα επεξεργαστικής ισχύος, latency κλπ, κλπ κλπ. Και κάνουμε την μοιρασιά σε επίπεδο ΑΤΜ. Τι σημαίνει αυτό; Μα πολύ απλά ότι μοιράζουμε ισομερώς το bandwidth σε όλους, άρα στην περίπτωση υψηλού φόρτου θα παίρνουν όλοι ισομερώς το bandwidth που τους αναλογεί. Και πόσο είναι αυτό; Το 1/20. Δηλαδή για τα 768, θα έχουμε 768/20 = 38,4Kbps Και πάλι είναι πολύ μικρό πχ για VoIP. Βέβαια θα μπορούμε να περάσουμε περισσότερα μικρά πακέτα απο ότι πριν, αλλα στην περίπτωση αυτή όλοι θα πηγαίνουν πιο αργά.

Τι μπορεί να γίνει;

Βασικά τίποτε. Εδώ βλέπουμε το εξής φαινόμενο όπως έχουμε πει και πιο πριν. Οι ευρυζωνικές συνδέσεις, είναι μοιραζόμενες συνδέσεις. Με απλά λόγια, ανάλογα με το contention ratio, μοιραζόμαστε μια ομάδα ατόμων μια σύνδεση στο Ιντερνετ. Ειναι σαν να παίρνουμε μια μισθωμένη, και την μοιραζόμαστε στην πολυκατοικία μας. Εαν πάρουμε λοιπόν μια γραμμή 1Mbps και την μοιραστούμε 20 άτομα, θα έχουμε κόστος μικρότερο αλλά δεν θα μπορούμε να έχουμε εγγυημένα ταχύτητες 1Mbps συνέχεια. Εαν δε βάλουν κάποιοι μουλάρια, γαιδούρια και άλλα τινα να κατεβάζουν συνέχεια, τότε φυσικά η γραμμή θα είναι μονίμως καττειλημένη και δεν θα επαρκεί για όλους.

Ακούγονται πολλές φορές μέσα στην κοινότητα, να αυξήσει ο πάροχος ή ο ΟΤΕ τις ταχύτητες. Αυτό μπορεί όμως να γίνει μόνο με αύξηση των τιμών, και λόγω ανταγωνισμού όλοι προσπαθούν να πιέσουν τις τιμές προς τα κάτω. Αρα οι πάροχοι, δεν μπορούν να δώσουν περισσότερο bandwidth εαν δεν παίρνουν περισσότερα χρήματα γιαυτό, διαφορετικά θα χρεωκοπήσουν. Απλά οικονομικά.

Μια λύση που περιμένουμε να συμβει, είναι να αυξηθεί ο αριθμός των χρηστών. Οι μανιακοί του κατεβάσματος δεν θα είναι τόσοι πολλοί ως προς το σύνολο, οπότε στατιστικά θα καλύπτεται η κατανάλωσή τους ώστε και οι υπόλοιποι να έχουν ικανοποιητικές υπηρεσίες. Με δεδομένη όμως την διείσδυση της ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα, αυτό μάλλον θα αργήσει μερικά χρονάκια ακόμη, μιας και έχουμε φτάσει το 4% ενώ στην κοινότητα είναι στο 12% περίπου. Και το 4% το φτάσαμε με τις σημαντικές πτώσεις τιμών... Αυτό βέβαια με την παραδοχή ότι οι νέοι χρήστες θα είναι ελαφροί. Η μέχρι τώρα πορεία όμως μας έδωσε αρκετούς βαριούς χρήστες (ποσοστιαία) ώστε να μην βελτιωθεί η κατάσταση, ίσα-ίσα να χειροτερέψει κιόλας.

Μια άλλη λύση μπορεί ναναι η παροχή εναλλακτικών προιόντων απο τους παρόχους σε συνδιασμό με ογκοχρέωση ή traffic shaping. Ετσι δεν θα γίνεται υπερκατανάλωση απο τους βαριούς χρήστες είς βάρος των ελαφριών που αδικούνται πολύ σοβαρά απο την σημερινή κατάσταση.

Μια άλλη λύση είναι οι πολύ μεγάλες ταχύτητες. Εαν οι ταχύτητες πάνε σε ADSL2+ (δηλαδή 8 έως 24Mbps), τα κατεβάσματα πλέον θα είναι ταχύτατα, και οι downloaders δεν θα έχει νόημα να αφήνουν συνέχεια κάποιο μηχάνημα να κατεβάζει, αφού ότι θελήσουν θα μπορούν να το κατεβάσουν μόλις το θελήσουν (on demand) . Αυτό με την προυπόθεση ότι θα υπάρχουν πάντα (ή σχεδόν πάντα διαθέσιμα), διαφορετικά θα κατεβάζουν ούτως ή άλλως για να μην εξαφανιστούν.

Τελικά ίσως συμβούν λίγο ως πολύ όλα τα παραπάνω... Ηδη έχουμε πάει στην πρώτη αναβάθμιση ταχυτήτων, και η μικρότερη προσφερόμενη ταχύτητα την στιγμή αυτή είναι 768Kbps download και οι εταιρίες που θα δώσουν δικό τους LLU, αναφέρουν ταχύτητες 4Mbps.

[break=15. SDIKRNET.Η΄ το Internet στα 100Mbps!]

Aφορμή γιαυτό το κεφάλαιο είναι οι τελευταίες ανακοινώσεις (τέλος 2006/αρχές 2007) για πολύ μεγάλες ταχύτητες. Ετσι ακούμε πλέον για 8,12 και 20Mbps. Θα έχουμε τέτοιες ταχύτητες στο Internet;

Οχι ακριβώς. Η όλη ιστορία έχει να κάνει με το λεγόμενο 3play. Δηλαδή τηλεφωνία, Internet, και video (τηλεόραση). Δηλαδή με ένα καλώδιο, την ευρυζωνική πρόσβαση, ναχεις και τα τρία. Ταυτόχρονα. Ηδη κάτι τέτοιο παίζει στο εξωτερικό (πχ στο Παρίσι). Και ειδικά το τρίτο μέρος (γιατί τα αλλα δύο ήδη τα έχουμε ακόμη και εαν δεν τα παρέχουν ενοποιημένα οι πάροχοι, εδώ και καιρό) είναι που φαίνεται ιδιαίτερα ελκυστικό στις εταιρίες, για μεγάλα έσοδα.

Και όταν λέμε video τι εννοούμε; Εννοούμε ότι θα μπορεί με τον κατάλληλο router/αποκωδικοποιητή, ο συνδρομητής να βλέπει ποικιλία τηλεοπτικών καναλιών, όπως γίνεται με τα δορυφορικά μόνο που δεν θα χρειάζεται ο εξοπλισμός αυτών (δορυφορικό πιάτο κλπ). Αλλά ακόμη σημαντικότερο ειναι ότι θα μπορεί να δωθεί η υπηρεσία Video on Demand (το λεγόμενο VoD). Εδώ είναι τα λεφτά... Δηλαδή ένα ψηφιακό video club, όπου θα μπορείς εύκολα να αναζητήσεις όποια ταινία θέλεις (και όχι μόνο, θα μπορεί να είναι σχεδόν οτιδήποτε σε video, πχ η χθεσινή εκπομπή του Λαζόπουλου ή των Mythbusters, λέμε τώρα), και με ανάλογο σχετικό αντίτιμο να την παρακολουθήσεις. Δεν θα υπάρχει πλέον, η κασέτα/dvd δεν είναι διαθέσιμο. Ολα ειναι ψηφιακά, και πάντα διαθέσιμα. Οπως καταλαβαίνετε, μιλάμε για big bucks.

Και εδώ υπάρχει ένα μικρό προβληματάκι όμως. Με τις τρέχουσες ταχύτητες των ευρυζωνικών, δεν μπορεί να υπάρξει μετάδοση εικόνας σε πραγματικό χρόνο, ειδικά μάλιστα εαν είναι και HD (High Definition). Χρειαζόμαστε μεγαλύτερες ταχύτητες απο 1,2 και 4Mbps...

Γιαυτο λοιπόν πάμε σε μεγαλύτερες ταχύτητες, πάμε μέχρι 20Mbps (και στο μέλλον ακόμη περισσότερο). Τα 20+ Mbps ειναι ικανοποιητικά για την μετάδωση εικόνας σε υψηλή ποιότητα. Αυτό λοιπόν που κάνουν οι εταιρίες, με δικό τους αποδεσμεμοποιημένο βρόχο (το λεγόμενο FULL LLU), είναι να δώσουν λοιπόν αυτές τις μεγάλες ταχύτητες. Αυτές οι ταχύτητες λοιπόν δίδονται απο τον συνδρομητή μέχρι το DSLAM που ούτως ή άλλως το καλώδιο είναι μόνο γιαυτόν, και το ίδιο η ταχύτητα. Τώρα στο άλλο άκρο, στο DSLAM, στον ίδιο χωρο, μπαίνει ο video server. Αυτός φανταστείται ότι θα λειτουργεί περίπου σαν τον http proxy. Θα έχει τοπικά μεγάλη χωρητικότητα, ώστε να έχει όλο το video περιοχόμενο που ζητείται ή πρόκειται να ζητηθεί (σύμφωνα με τις προτιμήσεις των συνδρομητων), ώστε να μην απασχολεί την γραμμή απο το DSLAM μέχρι τον πάροχο. Και αυτό γιατί η γραμμή αυτή, δεν είναι και δεν θα είναι ταχύτητος ίσο με το άρθροισμα των ταχυτήτων των συνδρομητών στο DSLAM, αλλά πολύ λιγότερο. Δηλαδή έχουμε ένα DSLAM με 100 συνδρομητές των 20Mbps; Αυτό θα σήμαινε μια γραμμή των 2Gbps! Το κόστος απλά ειναι απαγορευτικό. Θα είναι μια γραμμή, πχ των 100Mbps (δηλαδή μιλάμε για 1/20). Σε DSLAM που ειναι μικρά, μπορεί να μην έχει τοπικά video server, (ανάλογα με την μελέτη κόστους ωφέλειας) αλλά ο video server να βρίσκεται σε ένα επίπεδο πιο πάνω... Η' μπορεί και να μην προσφέρεται καθόλου η εν λόγω υπηρεσία....

Λοιπόν όπως καταλαβαίνετε και πάλι δεν θα έχουμε 20Mbps. Για την ακρίβεια, μιας και πρέπει να μεταφέρεται συνεχώς video data προς τον video server, απο αυτά τα 100Mbps που έρχονται στο DSLAM, το μεγαλύτερο ποσοστό θα αφιερώνεται στο video, είτε γιατί γίνεται μετάδοση κάποιου καναλιού, είτε ταινίας κλπ, κλπ. Δηλαδή απο τα 100Mbps, τα 80Mbps θα είναι σχεδόν (αναλόγως της χρήσης), δεσμευμένα για video (και τηλεφωνία). Αρα θα μας μένουν 20Mbps να τα μοιράζονται οι 100 συνδρομητές, που σημαίνει ότι θα έχουν εφάμιλλες ταχύτητες με σήμερα με τις 2048Kbps, εαν συνεχίσουν να ισχύουν τα ίδια μοντέλα χρήσης απο χρήστες όπως και σήμερα.

Οσο για την SDIKRNET, είναι απο τον φίλο μου τον sdikr, που όπως λέει δίνει 100Mbps πρόσβαση στο Internet, σε όποιον είναι κοντά στο σπίτι του, απο το switch του. (τώρα πρέπει να έχει βάλει και gigabit switch, οπότε μπορεί να δίνει και 1Gbps σύνδεση!!!!) Tώρα απο το switch και μετά, εαν πηγαίνει με ταχύτητες dialup είναι άλλο πράγμα.... Ο νοών νοείτω....

[break=16. Οι τσιγκούνηδες πάροχοι στο upload]

Και παλαιότερα, αλλά ακόμη περισσότερο τελευταία βλέπουμε πολλούς χρήστες να παραπονιούνται για το χαμηλό upload rate, που φαίνεται εξοργιστικά χαμηλό, ειδικά στις συνδέσεις LLU (shared/full) όταν ο χρήστης πιάνει πάνω απο 10Mbps στο download. Λοιπόν για το θέμα αυτό χρειάζεται λίγη θεωρία, και υπάρχει ένα εξαιρετικά κατατοπιστικό άρθρο γραμμένος απο τον cmos.

Επειδή λοιπόν πρώτα στις συχνότητες μπαίνει το upload, και αυτό γιατί εαν δεν παίζει το upload δεν παίζει καθόλου το download (πακέτα τύπου ACK, κλπ), αρα σημαίνει ότι ήδη ένα εύρος έχει πιαστεί απο το upload, πριν ακόμη πιάσουμε τις ταχύτητες download. Και επειδή το download ειναι πιο πιασάρικο, εφόσον θέλουμε 10+ Mbps, άρα θέλουμε ένα αρκετά μεγάλο εύρος για το download, άρα και το upload αναγκαστικά θα είναι περιορισμένο. Μια άλλη παράμετρος ειναι το γεγονός ότι οι γραμμές μας δεν είναι και τόσο καλές ποιοτικά (χαλκός, απόσταση). Αρα οι πιο πάνω συχνότητες στο φάσμα δεν πιάνονται εύκολα, για την ακρίβεια σχεδόν σπάνια. Αυτο σημαίνει ότι δεν πιάνουμε τα 24Mbps, αλλά το πολύ 10-16 περίπου στις καλύτερες των περιπτώσεων. Εαν λοιπόν είχαμε πχ ορίσει το upload να είναι 4Mbps, τότε θα έπιανε τόσο φάσμα, που στο download με το ζόρι θα έπιανε άλλα 4Μbps, πράγμα καθόλου πιασάρικο (το 4/4) για την πλειονότητα των χρηστών. Ασε δε που για υπηρεσίες 3play κλπ, αυτές οι ταχύτητες είναι χάλια, άχρηστες... Και τα λεφτά οι πάροχοι τα περιμένουν εκεί, στο 3play.

[JAs0nX]

Nice one!
Συνοψιζεις πολλες αποριες που τιθενται κατα καιρους στο φορουμ και ειναι ωραιο καποιος να τα βρισκει ολα σε ενα κειμενο.
Και γω πριν 1 μηνα δεν τα ξερα ολα αυτα...χαρησ το adslgr ομως τα βρηκα....λιγο λιγο ομως σε ολα τα θεματα. Τωρα οι νεοι τα εχουν στο πιατο. :P

[psyxakias]

Φεύγετε λιγάκι off-topic νομίζω από το ιδιαίτερα χρήσιμο άρθρο του anon. Απίστευτα εξυπηρετικό για τους νέους ή ακόμα και παλιούς χρήστες για να ξεκαθαρίσουν κάποια πράγματα, τα θερμά μου συγχαρητήρια

[maik]

Φιλε anon πραγματικα πολυ καλο αρθρο-οδηγος που βαζει τα πραγματα στην θεση τους. Ισως θα επρεπε να γινει και πρωτη σελιδα ειδικα για τους νεους χρηστες αλλα επισης και για αρκετους παλιους.

[ZORO]

Αυτό το άρθρο είναι από εκείνα που κάνουν το adslgr.com να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα τεχνολογικά forum. Περιμένω και την κατασκευή των υπό κατασκευή σελίδων.

[ownagE_]

Very nice!!

Περιμενω με αγωνια τη σελιδα που αναφερεται στο "πακετοπροβλημα" καθως το εχω ζησει απο πρωτο χερι

[dsl_user]

Πολύ καλό άρθρο, Θα βοηθήσει σίγουρα όσους ξεκινάνε με το aDSL.

Θα ήθελα αν γνωρίζει κάποιος να μου λύσει μια απορία:
Τα DSLAM που βρίσκονται στο ίδιο κέντρο του ΟΤΕ μοιράζονται τις ίδιες γραμμές για τις ίδιες κλάσεις; Π.χ. στην περιοχή μου υπάρχουν δύο DSLAM, ένα για PSTN και ένα για ISDN. Οι συνδέσεις 1024 του ενός και οι 1024 του άλλου χρησιμοποιούν την ίδια "γραμμή" του ATM; (εικονικό κανάλι νομίζω είναι ο σωστός όρος).

[Hengeo]

Φοβερή δουλειά, πραγματικά πολύ χρήσιμος οδηγός!

[anon]

Πολύ καλό άρθρο, Θα βοηθήσει σίγουρα όσους ξεκινάνε με το aDSL.

Θα ήθελα αν γνωρίζει κάποιος να μου λύσει μια απορία:
Τα DSLAM που βρίσκονται στο ίδιο κέντρο του ΟΤΕ μοιράζονται τις ίδιες γραμμές για τις ίδιες κλάσεις; Π.χ. στην περιοχή μου υπάρχουν δύο DSLAM, ένα για PSTN και ένα για ISDN. Οι συνδέσεις 1024 του ενός και οι 1024 του άλλου χρησιμοποιούν την ίδια "γραμμή" του ATM; (εικονικό κανάλι νομίζω είναι ο σωστός όρος).

Εννοείς φυσικά την σύνδεση μεταξύ DSLAM και BBRAS. Απο το DSLAM γίνεται σύνδεση είτε με καλώδιο χάλκινο ή οπτική ίνα μέχρι τοπικό κέντρο ΟΤΕ. Απο εκεί μέσω ΑΤΜ switches "πολυπλέκονται" πολλές συνδέσεις τηλεφωνικές και data μέχρι που φτάνουν στο κέντρο του ΟΤΕ όπου βρίσκονται οι BBRAS. Τελευταία όλοι έχουν μεταφερθεί στην Αθήνα με συνδέσεις ΟΚΣΥΑ2 με τους παρόχους. Τώρα απο το DSLAM μπορεί να έχουμε μια φυσική σύνδεση, αλλά εκεί έχουμε τρείς κλάσεις, σαν ναναι τρία διαφορετικά καλώδια. Οπότε οι χρήστες 768, που ανήκουν στην κλάση 768, μοιράζονται το "εικονικό καλώδιο" που είναι για τις 768. Και φυσικά κάθε τέτοιο "καλώδιο" έχει την δική του ταχύτητα που προσδιορίζεται απο τον αριθμό των συνδρομητών στην δεδομένη κλάση, και το contention ratio, καθώς και την κλιμακοποίηση. Ετσι εαν έχουμε contentio ratio 1/20, και έχουμε 20 χρήστες, τότε το εικονικό καλώδιο γιαυτή την κλάση πρέπει ναναι 768Kbps και για τους 20! Μετά παίζει ρόλο πως γίνεται η κλιμακοποίηση. Δηλαδή με πόσο ξεκινάει αρχικά (ασχέτως χρηστών), και κάθε πότε αλλάζει. Εαν πχ ξεκινάει με 1/20 μέχρι και τους πρώτους 20, αυτό σημαίνει ότι με τον πρώτο χρήστη δίνει 768. Εαν το σκαλοπάτι είναι ανα 100, αυτό σημαίνει ότι με το ξεκίνημα δίνουν το ισοδύναμο για 100 χρήστες, δηλαδή 100*768/20 = 3840Kbps. Επειτα παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο πότε αναβαθμίζουν την ταχύτητα. Δηλαδή, σε ένα μεγάλο DSLAM που έχει χιλιάδες πόρτες για παράδειγμα. Εαν ισχύει πχ το παράδειγμα που είπαμε για τους 100, τι γίνεται μόλις μπεί ο 101ος; Διπλασιάζεται το bw της κλάσης; ή γίνεται αυτό μόλις μπεί ο 200ός; ή κάπου ενδιάμεσα; Οπως καταλαβαίνεται, έχει μεγάλη σημασία για το "μπούκωμα" του DSLAM.

Αν και νομιζω ότι τελευταία με την αναβάθμιση ταχυτήτων απο τον ΟΤΕ έχουμε πλέον μεγαλύτερο πρόβλημα απο τους παρόχους πλέον.

[voithostyrempora2]

Να πω και γω μια σκέψη μου ως προς το πότε θα λυθούν τα προβλήματα της ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα . Εάν περιμένουμε να πέσουν οι βαριοί π2π χρηστες στα ποσοστά που είπε ο anon , ζήτω που καήκαμε.

Νομίζω ότι η μόνη λύση είναι η αύξηση των ταχυτητων που δίνουν οι ISP και εξηγούμαι . Για παραδειγμα εγώ έχω 2048/640 και κατεβάζω από τόρρεντς , rapidshare και κανα http που και που . Λόγω της φοβερής καταστασης της γραμμής μου η οποία παίζει στο 100% σε 24/7 βάση θα μπορούσα να κατεβάζω μέχρι και 0,55 ΤΒ τον μήνα , όμως πρακτκοί λόγοι δε μου το επιτρέπουν (κόστος σκληρών δίσκων , κόστος DVD , ratio κτλ.).

Ανήκω στην κατηγορία των χρηστών που κάνουν downloading για τη χαρά του downloading. Από τα 0,55 ΤΒ που θα μπορούσα να χα κατεβάσει τον Νοέμβρη , τελικά κατέβασα κάπου στα 230 GB και μαζί με σερφάρισμα και κάτι ψιλά , άντε να πήγα στα 250 GB (κατα μέσο όρο το 55% της γραμμής μένει ελεύθερο σε βαση 24/7) . Εάν είχα γραμμή 8/1 άντε να κατέβαζα 300-400 GB από τα 2,2 ΤΒ που θα μπορούσα (κατά μέσο όρο το 80% της γραμμής μένει ελεύθερο 24/7). Ενώ αν είχα 24/1 (που δίνουν στην Αγγλία) άντε να κατεβαζα 800 GB από τα 6,6 ΤΒ που θα μπορούσε να δώσει η γραμμή (κατά μέσο όρο το 88% της γραμμής μένει αχρησιμοποίητο 24/7). (τα παραπάνω νούμερα κατεβάσματος ανα μηνα είναι ψιλοαυθαίρετα για τα 8 και τα 24 μβιτ , αλλά δε νομίζω να απέχουν πολύ από αυτά ενός heavy user με φάρμες ολόκληρες στο PC του )

Οπότε βλέπουμε ότι όσο ανεβαίνουν οι ταχύτητες , τόσο πιο μεγάλο ποσοστό b/w μένει ελεύθερο .Επίσης , εάν σέρνεσαι με μια 768 και κατεβάζεις με 40 αντί για 80 καταριέσαι τον ΟΤΕ , ενώ εάν κατεβάζεις με 1,5 ΜΒ/δευτ. αντί για 3 ΜΒ/δευτ (στα 24 μβιτ) απλά θα κάνεις μια βόλτα μέχρι το σαλόνι και θα έχει κατέβει το αρχείο με ελάχιστη καθυστέρηση .

Πρακτικά , όταν είχα 512/128 , κατέβαζα 24/7 με 55 (κάπου στα 135-140 GB τον μήνα) και άφηνα 0% ελεύθερο b/w , τώρα με 2 μβιτ αφήνω κάπου στο 55% ελεύθερο .

Αρα βλέπουμε ότι στα 0,5 μβιτ έχουμε 0% ελεύθερο b/w , στα 2 μβιτ έχουμε 55% ελεύθερο b/w , στα 8 μβιτ έχουμε 80% ελεύθερο b/w και στα 24 μβιτ έχουμε 88% ελεύθερο b/w. Ενώ αν μιλήσουμε σε αριθμό GB τον μήνα είναι για 0,5 μβιτ 0 GB (!!! αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα) , για 2 μβιτ 300 GB , για 8 μβιτ 1.800 GB & για 24 μβιτ 5.800 GΒ . Δλδ άφθονος χώρος για να κατεβάσουν όλοι οι χρηστες ό,τι τραβάει η ψυχή τους και να παίζουν τέλεια όλες οι real-time εφαρμογές .

Οπότε η λύση είναι μία : φυγή προς τα μπρος .Ανεβάστε ταχύτητες και θα δείτε. Ας δώσει αύριο ο ΟΤΕ 4/1 και 8/1 γραμμές (με το ίδιο contention ratio με τώρα) και θα ξεμπουκώσει όλη η Ελλάδα .

[anon]

Εχει και αυτο την λογική του. Εφόσον θα μπορείς να κατεβάζεις με σημαντικά μεγαλύτερη ταχύτητα, ίσως, λέω ίσως, οι downloaders δεν θα έχουν λόγο να αφήνουν ανοιχτά τα μηχανήματα να κατεβάζουν συνέχεια. Θα κατεβάζουν εκείνη την στιγμή ότι θέλουν.

Και βέβαια δεν μπορούμε να περιμένουμε να μειωθούν οι downloaders. Η αύξηση των χρηστών (χωρίς να αλλάξει το contention ratio) σίγουρα θα βοηθήσει. Επίσης τεχνολογίες caching μπορούν να βοηθήσουν. Και το traffic shaping εφόσον γίνεται σωστά και όχι καταχρηστικά, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.

[New Bee]

Ίσως θα έπρεπε ως καταναλωτές να πιέσουμε ώστε κάποια αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορέσουν να μας δείξουν στο περίπου την ποιότητα της σύνδεσής μας, να πρέπει να ανακοινώνονται υποχρεωτικά από τους παρόχους. Π.χ. ο αριθμός των συνδρομητών τους και το contention ratio ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης, παλιότερα θυμάμαι ότι κάποιοι πάροχοι dial-up συνδέσεων διαφήμιζαν κάποια εγγύηση ως προς την αναλογία bandwidth/χρήστη. Αν ζητάμε κατι τέτοιο ίσως κάποια στιγμή επανέλθει.

[sdikr]

Ίσως θα έπρεπε ως καταναλωτές να πιέσουμε ώστε κάποια αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορέσουν να μας δείξουν στο περίπου την ποιότητα της σύνδεσής μας, να πρέπει να ανακοινώνονται υποχρεωτικά από τους παρόχους. Π.χ. ο αριθμός των συνδρομητών τους και το contention ratio ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης, παλιότερα θυμάμαι ότι κάποιοι πάροχοι dial-up συνδέσεων διαφήμιζαν κάποια εγγύηση ως προς την αναλογία bandwidth/χρήστη. Αν ζητάμε κατι τέτοιο ίσως κάποια στιγμή επανέλθει.

Ο μόνος που είχε τέτοια αναφόρα στην σελίδα του ήταν η sparknet (1:50 home, 1:20 office)

[Wizard]

Πάρα πολύ καλό άρθρο, συγχαρητήρια!
Έχω μια απορία: όταν "πήζει" ένα dslam, ο ΟΤΕ τι θα έπρεπε να κάνει; Βάζει ένα δεύτερο; Προσθέτει επιπλέον πόρτες στο υπάρχον; Και αν βάζει δεύτερο, δημιουργείται και νέα φυσική σύνδεση προς τον BBRAS;

[anon]

Eξαρτάται τι εννοείς πήζει. Εαν γεμίσουν οι πόρτες, εαν είναι modular και παίρνει κάρτες, βάζουν και άλλες κάρτες μέχρι να γεμίσει. Εαν όχι, είτε προσθέτουν άλλο, είτε το αλλάζουν με μεγαλύτερο. Αυτό για τις πόρτες.

Οσον αφορά το bw, τα πράγματα εκεί είναι λίγο διαφορετικά. Λέγεται (δεν έχουμε εξακριβωμένα στοιχεία), ότι αναλόγως το bw συνολικά της κάθε κλάσης δίνει και το ανάλογο bw, αλλά κλιμακωτά. δηλαδή για τις πρώτες πχ 100 συνδέσεις 768, θα δώσει (και εαν υποθέσουμε ότι ισχύει το 1/20), 100 Χ 768 / 20 = 3840Kbps. Αυτο σημαίνει ότι όταν έχουμε λίγες συνδέσεις των 768, τα πράγματα είναι πολύ πιο άνετα έως τελείως άνετα (εξου και ορισμένοι είναι ευτυχισμένοι και δεν έχουν πρόβλημα). Οταν φτάσει στα 100 φυσικά είναι μεγαλύτερο το μπούκωμα. Δεν μπορει ο ΟΤΕ να κάνει τρις και λίγο τις αναβαθμίσεις του bw. Μόλις περάσει τα 100 σε λογικά εύλογο χρονικό διάστημα (και αυτό παίζεται και έχουμε αναφορές σχετικά με καθυστερημένες αναβαθμίσεις με αποτέλεσμα πολύ χαμηλής ταχύτητας συνδ΄σεις), θα πάει στο επόμενο σκαλοπάτι, δηλαδή για 200 συνδέσεις άρα 3840 Χ 2 = 7680Kbps. Και πάει λέγοντας.