Διαφορά νοοτροπίας...

[taratata13]

Αλήθεια έχετε παει στη Βέροια; Ένα φανάρι λειτουργεί όλο και όλο. ΟΛΟΙ οι οδηγοί σταματάνε για τους πεζούς. Αν κάποιος δεν σταματήσει σε διάβαση του παίρνουν τον αριθμο και φωνάζουν τροχαία επιτόπου. Σας φαίνεται απίστευτο; Και όμως συμβαίνει

Η Βέροια σε ποια Βορειοευρωπαική χώρα ανήκει;

[nmavro73]

Η Βέροια σε ποια Βορειοευρωπαική χώρα ανήκει;

Ελπίζω να με δουλεύεις απλά

[george123]

Ελπίζω να με δουλεύεις απλά

Μήπως μας δουλεύτε εσέις; Δε το εννοούσε. Με ειρωνία το είπε. Όντως αυτό το παράδειγμα είναι η εξαίρεση στον (ελληνικό) κανόνα.

[nmavro73]

Μήπως μας δουλεύτε εσέις; Δε το εννοούσε. Με ειρωνία το είπε. Όντως αυτό το παράδειγμα είναι η εξαίρεση στον (ελληνικό) κανόνα.

Συμβαίνει σε αρκετές επαρχιακές πόλεις

[George978]

Συμβαίνει σε αρκετές επαρχιακές πόλεις

στη κομοτηνη παντως rage mode is ON

[Ioanna123]

Γιατί λείπω

του Γιάνη Βαρουφάκη

Από το παράθυρο του ξενοδοχείου, στο Seattle, διακρίνω μια μοναχική φιγούρα στο απέναντι πεζοδρόμιο. Ένας μοναχικός διαδηλωτής, φορώντας ένα ζωστήρα που κρατάει όρθιες δύο μεγάλες Συριακές σημαίες, σηκώνει στον αέρα ένα χαρτόνι γεμάτο συνθήματα που βουβά μεταφέρει τον πόνο του, την απόγνωση του για την δοκιμαζόμενη πατρίδα του. Μέσα στην παγωνιά, με τα αυτοκίνητα να περνούν δίπλα του και ελάχιστους πεζούς να τον προσπερνούν, κάθεται όρθιος, απτόητος, σιωπηλός για ώρες.

Πριν τον παρατηρήσω, καθισμένος στον υπολογιστή μου κι έτοιμος να γράψω το άρθρο της εβδομάδας για το protagon, σκόπευα να σας γράψω άλλο ένα άρθρο για την Κρίση, συγκεκριμένα για το συνέδριο στο Βερολίνο στο οποίο θα βρίσκομαι όταν θα διαβάζετε τούτες τις γραμμές. Δεν τα κατάφερα. Η εικόνα του Σύρου στην διασταύρωση μιας ψυχρής αμερικανικής μεγαλούπολης με μαγνήτιζε και μου υπέβαλε επίμονα το ερώτημα: Τι κάνεις εσύ εδώ; Γιατί λείπεις από την δική σου, χειμαζόμενη, χώρα;

Δεν ήθελα να γράψω επί προσωπικού. Κανείς μας, αυτές τις ώρες, δεν είναι αρκετά σημαντικός για να ομφαλοσκοπεί και να χρησιμοποιεί ένα βήμα που έτυχε να έχει για να γράφει αυτοβιογραφικά. Όμως κάτι η φιγούρα του Σύρου στο φανάρι, κάτι οι μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας που αρνούνταν να αφήσουν ανεπηρέαστη την ψυχολογία ακόμα ακόμα κι ενός άθεου (σαν εμένα), κατέληξα στο σημερινό μου θέμα. Συγχωρήστε με.

Πρώτη φορά κοίταξα την βροχή μέσα από παράθυρο σε ξένο τόπο, στον οποίο ήξερα ότι θα έμενα χρόνια, το 1978 στην Αγγλία. Θυμάμαι ακόμα το συναίσθημα. Δέκα χρόνια μετά κοίταζα έναν άλλον τόπο, την Αυστραλία, μέσα από ένα άλλο, αντίστοιχο, «παράθυρο». Μεσολάβησαν κι άλλα «παράθυρα», στο Βέλγιο, στην Σκωτία... Συνολικά, 23 χρόνια πέρασαν μέχρι να πάρω την απόφαση της επιστροφής.

Γιατί γύρισα; Μέχρι τότε δεν είχα νιώσει ούτε μέρα μετανάστης. Ξένος ναι, μετανάστης ποτέ. Είχα μάθει να χαίρομαι τους ξένους τόπους με τρόπο που μόνο ένας Έλληνας μπορούσε, στον βαθμό που δεν έψαχνε να βρει Έλληνες και Ελλάδα στον ξένο τόπο αλλά, αντίθετα, πάσχιζε να χαθεί σε αυτόν. Ως ξένος Έλληνας. Με την βαλίτσα έτοιμη για νέους ξένους τόπους ή της επιστροφής. Κάποια στιγμή ένιωσα, καθώς πλησίαζα τα σαράντα, ότι οι βαθμοί ελευθερίας μειώνονταν. Κάποια στιγμή θα «έπιανα» τον εαυτό μου να έχει μετατραπεί από ξένο σε μετανάστη. Πανικοβλήθηκα.

Το πρώτο ανιχνευτικό βήμα έγινε το 1998, όταν επισκέφτηκα για ένα εξάμηνο το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην αρχή ήμουν σαν την μύγα μέσ’ το γάλα. Δεν είχα ποτέ πριν ούτε καν περάσει το σκαλοπάτι ελληνικού πανεπιστημίου. Φαντάζεστε το σοκ που με βρήκε. Όμως, κάπου εκεί έκαναν το θαύμα τους οι χαμηλές προσδοκίες και οι όμορφες αντιφάσεις της πατρίδας μας. Περιμένοντας τα χειρότερα (έχοντας ακούσει τόσες και τόσες θλιβερές ιστορίες), εξεπλάγην θετικά: μέσα σε μια θάλασσα μιζέριας (από τα θλιβερά κτήρια και τις ανύπαρκτες υποδομές μέχρι τα τραπεζάκια των φοιτητικών παρατάξεων που θύμιζαν κακόφωνη εμποροπανήγυρη άνευ καμίας πολιτικής διάστασης) γνώρισα συναδέλφους σαν τον Νίκο Πετραλιά, τον Γιώργο Κριμπά και τον Νίκο Θεοχαράκη. Ως κεραυνοί εν αιθρία, μου έδωσαν να καταλάβω ότι μέσα στον κουρνιαχτό υπάρχουν διαμάντια που δεν θα βρεις πουθενά αλλού. Κι όταν άρχισα να διδάσκω, ήρθα αντιμέτωπος με την πιο ευχάριστη έκπληξη: Μέσα στα αμφιθέατρα που οι αδέσποτοι σκύλοι και ο καπνός από τα τσιγάρα συμβίωναν με τους φοιτητές, διέκρινα μυαλά και χαρακτήρες ποιότητας και ήθους που δεν είχα ξαναδεί ποτέ μου. Ούτε στο Cambridge. Σε συνδυασμό με την νοσταλγία που ποτέ δεν σβήνει, τους γονείς που δεν γίνονταν μικρότεροι, την έφεση προς μια νέα περιπέτεια στην ίσως πιο «ξένη» για μένα χώρα, ωρίμασε μέσα μου η απόφαση της επιστροφής που, τελικά, ήρθε το 2000 (μαζί με το σκάσιμο της φούσκας του Χρηματιστηρίου μας...).

Εγκαταστάθηκα στην Ελλάδα με μεγάλες δυσκολίες (έπρεπε να δείτε την έκφραση απορίας την πρώτη φορά που επισκέφτηκα εφορία, τις υπηρεσίες του Πανεπιστημίου κλπ) αλλά ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Εξ αρχής ήμουν αποφασισμένος να μην ενταχθώ ποτέ. Να ζω στην Ελλάδα Έλλην μεν ξένος δε. Να διατηρήσω πάση θυσία την ιδιότητα του ξένου στην ίδια μου την χώρα. Να βλέπω τα πάντα ως ξένος που θέλει να χαθεί σε αυτή την χώρα κι έτσι γίνεται πιο Έλληνας από τους Ελληνάρες. Να δουλέψω, κάνοντας αυτά που ξέρω, αλλά αυτή την φορά για το ελληνικό πανεπιστήμιο, που είχε τόσες δυνατότητες κρυμμένες πίσω από την τριτοκοσμική μάσκα που το καταδυνάστευε.

Πρώτος μου στόχος ήταν η βελτίωση των ελληνικών μου. Κατόπιν, η βελτίωση των μαθημάτων που ανέλαβα (νέες σημειώσεις, νέα βιβλία για τους φοιτητές, νέα ύλη). Πολύ σύντομα ανέλαβα την δημιουργία ενός νέου διδακτορικού προγράμματος το οποίο να σπάει το καθεστώς φεουδαρχίας που χαρακτήριζε το προϋπάρχον (με τους υπ. διδάκτορες να κουβαλούν τις τσάντες των επιβλεπόντων, να εργάζονται στις επιχειρήσεις τους για ένα κομμάτι ψωμί, με την «αμοιβή» της υπόσχεσης ενός διδακτορικού κάπου, κάποτε). Η ιδέα ήταν να στήσουμε ένα διεθνές διδακτορικό πρόγραμμα, με την συμμετοχή ξένων καθηγητών και φοιτητών, χωρίς δίδακτρα αλλά με απίστευτα πολλή δουλειά (δύο χρόνια υποχρεωτικών καθημερινών μαθημάτων). Ένα πρόγραμμα που θα έδινε την ευκαιρία σε νέους ανθρώπους να εκπονήσουν διδακτορικό στα οικονομικά όχι απλώς ισάξιο με τα αντίστοιχα του εξωτερικού αλλά καλύτερο. Ναι, καλύτερο.

Το πρόγραμμα αυτό το στήσαμε (δείτε εδώ). Μπορεί να μην έγινε πολύ γνωστό στην Ελλάδα, έγινε όμως στο εξωτερικό – όπου και σήμερα συζητιέται ως μία από τις οάσεις ποιοτικών σπουδών στα οικονομικά. Δεχόμασταν, πέραν των Ελλήνων φοιτητών, Αμερικανούς, Ρώσους, Φινλανδούς (με υποτροφία από την χώρα με την καλύτερη παιδεία για να κάνουν διδακτορικό στην... Ελλάδα!), Γερμανούς, Τούρκους, Ισπανούς… Δεχόμασταν είκοσι πέντε φοιτητές τον χρόνο, από τους οποίους πέρναγαν λίγο περισσότερους από τους μισούς. Λογικό ήταν: Στα δύο χρόνια εντατικών μαθημάτων που έπρεπε να παρακολουθούν για να τους δοθεί το δικαίωμα να εκπονήσουν διατριβή, έπρεπε να παρακολουθήσουν (υποχρεωτικά) 576 ώρες μαθημάτων, από 37 καθηγητές εκ των οποίων οι 26 από το Τμήμα μας, 7 από πανεπιστήμια του εξωτερικού και, 5 από άλλα ελληνικά πανεπιστήμια. Παράλληλα, παρακολούθησαν 52 δίωρα ερευνητικά σεμινάρια που παρουσίασαν 17 καθηγητές από το Τμήμα μας, 13 από άλλα ελληνικά πανεπιστήμια και 22 από πανεπιστήμια του εξωτερικού. Στα δύο αυτά χρόνια, πέραν των εργασιών που παρέδωσαν, εξετάστηκαν γραπτώς πάνω από 32 φορές. Κι όλα αυτά στην βάση ενός ενδιαφέροντος κοινωνικού συμβολαίου: οι καθηγητές δεν πληρωθήκαμε ούτε ένα ευρώ για όλα αυτά (για τα μαθήματα, το διοικητικό έργο, τις απίστευτες ώρες επικοινωνίας με τους φοιτητές) ενώ οι φοιτητές δεν κατέβαλλαν δίδακτρα – καθώς κατέβαλαν το κόστος των 5 ετών που αφιέρωσαν στο να πάρουν το διδακτορικό τους φυτοζωόντας, χωρίς μια πραγματική θέση εργασίας την εποχή που άλλοι έχτιζαν καριέρες στην διαφήμιση, στις τράπεζες, στην βιομηχανία, στο εμπόριο, στην ναυτιλία.

Παράλληλα με τα μεταπτυχιακά, η ίδια λίγο-πολύ ομάδα συναδέλφων, παλέψαμε να αναβαθμίσουμε τα προπτυχιακά μαθήματα και να ελκύσουμε νέο αίμα από το εξωτερικό χρησιμοποιώντας το διδακτορικό πρόγραμμα ως μαγνήτη (καθώς όλοι οι καλοί, νέοι ερευνητές που διδάσκουν στο εξωτερικό, θέλουν διακαώς πρόσβαση σε ένα καλό διδακτορικό πρόγραμμα όπου θα «παντρέψουν» την διδασκαλία με την έρευνα). Έτσι, σιγά-σιγά, προσελκύσαμε νέους συναδέλφους, από την Αγγλία και αλλού. Αυτός ήταν ο στόχος: μεταρρυθμίσεις εντός που να καθιστούν το Τμήμα ελκυστικό ώστε να έρχεται συνεχώς νέο αίμα από έξω (αντί για την θλιβερή αναπαραγωγή των κατεστημένων που καραδοκούν μόνιμα).

Η χαρά που μου έδιναν αυτές οι εξελίξεις είχε το κόστος της. Οι αντιδράσεις των δύο μεγάλων φοιτητικών παρατάξεων (που πολέμησαν λυσσασμένα τις προσπάθειες μας, λόγω της άρνησής μας να συνδιοικούμε μαζί τους) ήταν απίστευτη. Ερχόντουσαν στο γραφείο μου να με απειλήσουν (στον ενικό και με λεξιλόγιο λιμανιού), αλυσόδεσαν την πόρτα της αίθουσας που συνεδρίαζε το εκλεκτορικό σώμα κατά την διάρκεια της προαγωγής μου (απειλώντας τα μέλη του ότι, αν με ψηφίσουν, δεν θα έβγαιναν από εκεί μέσα), οργάνωσαν (σε συνεργασία με συναδέλφους μου) την (πρόσκαιρη) «αποκαθήλωση» μου από Διευθυντή του Τομέα μου κ.ο.κ. Και το χειρότερο: η ακόμα πιο λυσσασμένη επίθεση συναδέλφων που συνειδητοποίησαν ότι το νέο διδακτορικό πρόγραμμα τους στερεί τα φεουδαρχικά τους δικαιώματα.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ ένα πρωί, στημένος ώρες έξω από τον Ειδικό Λογαριασμό, περιμένοντας να μάθω γιατί η πληρωμή του εισιτηρίου ενός ξένου καθηγητή δεν γινόταν, κάποια στιγμή, βγαίνει υπάλληλος από το γραφείο, κρυφά, με παίρνει σε μια γωνιά και μου ψιθυρίζει: «Κύριε Βαρουφάκη επειδή τυχαίνει να ήμουν φοιτητής σας, και σας εκτιμώ, σας παρακαλώ φύγετε, μην περιμένετε άσκοπα. Υπάρχει εντολή από τον Χ συνάδελφο σας (σημ. ο οποίος λύνει και δένει στο παρασκήνιο, με το αζημίωτο φυσικά) να σας σπάσουν τα νεύρα, να μην γίνει καμία πληρωμή για το διδακτορικό πρόγραμμα, έως ότου παραιτηθείτε.»

Για χρόνια πολλά βρέθηκα εγκλωβισμένος σε τέτοιο πόλεμο. Δεν σκέφτηκα όμως ούτε στιγμή να τα παρατήσω καθώς η χαρά που μου έδιναν τα θετικά της μεταρρύθμισης και η συμπαράσταση εξαιρετικών συναδέλφων και φοιτητών αρκούσαν. Αυτό που ήταν, όμως, δυσβάστακτο ήταν το ότι, όταν δεν μπορούσαν να πλήξουν εμένα, έπλητταν τους φοιτητές, τις γραμματείς που δούλευαν για το πρόγραμμα, τους νέους συναδέλφους που ερχόταν η ώρα της μονιμοποίησης ή της προαγωγής τους, όποιον μπορούσαν να πλήξουν καθιστώντας μου γνωστό ότι η δική μου «εμμονή» θα πληγώνει «αθώους».

Το προσωπικό κόστος είχε και μια άλλη πτυχή, πιο προσωπική. Το 2004 γεννήθηκε η κόρη μου, η Ξένια (μπορείτε να φανταστείτε γιατί επελέγη το όνομα αυτό; Βλέπε πιο πάνω!). Ένα χρόνο μετά, η μητέρα της αποφάσισε να επιστρέψει στην Αυστραλία, από όπου κατάγεται. Δεν χρειάζεται να σας πω τι σήμαινε αυτό. Λόγια δεν υπάρχουν. Πολύ σύντομα όμως εμφανίστηκε στην ζωή μου η Δανάη και η ζωή πήρε μια νέα συναρπαστική τροπή. Ζώντας μεταξύ Αυστραλίας και Ελλάδας, μεταξύ των πανεπιστημιακών μου ενασχολήσεων και των projects της Δανάης (π.χ. βλ. εδώ), η αισιοδοξία επέστρεψε.

Μέχρι που ήρθε η Κρίση. Έχοντας ήδη γράψει, από το 2003, κείμενα σχετικά με τις καταστροφικές εξελίξεις που τελικά ήρθαν, γρήγορα ενεπλάκην στον δημόσιο διάλογο, προσπαθώντας από νωρίς να διαμηνύσω στην ευρύτερη κοινή γνώμη (κυρίως μέσα από το protagon) ότι «στραβά αρμενίζουμε». Εξ αρχής έγραφα όπως πάντα: ακαδημαϊκά, στην βάση μιας μη αυταρχικής συνεισφοράς σε αυτό που το protagon έκανε παντιέρα του: ιστορίες (ή απόψεις) για να σκεφτόμαστε διαφορετικά. Το «καινό δαιμόνιο» που προσπάθησα να εισάγω στον διάλογο ήταν ένα: η Κρίση είναι παγκόσμια, είναι ευρωπαϊκή και, από την στιγμή που ξέσπασε, δεν θα λυθεί με τεράστια δάνεια τα οποία τα παίρνουμε υπό τον όρο ότι θα συρρικνώσουμε το εθνικό εισόδημα από το οποίο θα πρέπει να τα αποπληρώσουμε.

Πολύ σύντομα συνειδητοποίησα ότι τα κίνητρα μου παρεξηγήθηκαν. Άλλοι θεωρούσαν ότι ήμουν εναντίον των μεταρρυθμίσεων. Άλλοι ότι θέλω να μην αλλάξει τίποτα (κι ας είχα πληρώσει τόσο ακριβά το τίμημα των προσωπικών μου ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων στο πανεπιστήμιο). Κάποιοι με ανέδειξαν ως τον υμνητή της χρεοκοπίας (κάτι σαν, π.χ., να αποκαλείς τον γιατρό που βρίσκει ότι πάσχεις από καρκίνο υμνητή της επάρατης νόσου). Από την άλλη, πολλοί έκαναν σημαία αυτά που έλεγα. Πριν περάσει πολύς καιρός κατέληξα να έχω γίνει διχαστική παρουσία: άτομο του οποίου οι απόψεις διχάζουν μεταξύ «οπαδών» και «κατακριτών». Πιστέψτε με παρακαλώ όταν σας λέω ότι και οι μεν και οι δε με στενοχωρούσαν. Πάντα έλεγα στους φοιτητές μου: Μην με πιστεύετε! Να κρίνετε ό,τι σας λένε (και σας λέω). Από την άλλη, μην απορρίπτετε ό,τι σας λέω πριν το κρίνετε. Κάτι αντίστοιχο περίμενα, εσφαλμένα, από το ευρύτερο κοινό. Και στενοχωρήθηκα όταν δεν προέκυψε.

Στην αρχή, τα κανάλια και τα κατευθυνόμενα ΜΜΕ με προσκαλούσαν επειδή ήμουν μια ενδιαφέρουσα παρουσία – κάτι σαν τον τρελό των καναλιών (το αντίστοιχο του τρελού του χωριού, ο οποίος δικαιούται να λέει πράγματα που οι υπόλοιποι απαγορεύεται να ξεστομίσουν). Όμως, όσο οι προβλέψεις μου άρχισαν να επιβεβαιώνονται (π.χ. το Μνημόνιο να παραπαίει, η Κρίση να επεκτείνεται σε νέες χώρες, η «επαναγορά χρέους» να ακυρώνεται κλπ), ο διχασμός μεταξύ «οπαδών» και «κατακριτών» μου διογκώθηκε. Πολύ γρήγορα, η όποια ποιότητα του όποιου διαλόγου καταβαραθρώθηκε. Κάποτε, πριν μερικούς μήνες (ιδίως τότε που ύψωσα πολύ δυνατά φωνή εναντίον του Μνημονίου 2) άρχισαν τα απειλητικά τηλεφωνήματα (με απειλές εναντίον της οικογένειάς μου), οι λίβελοι (π.χ. γράφτηκε σε διάφορα blog ότι, σε συνεργασία με Σόρος και Ρουμπίνι, «σορτάρω» τα ελληνικά ομόλογα – λες και με είχαν ανάγκη οι κύριοι αυτοί!), οι προσωπικές επιθέσεις.

Δεν ήταν μόνο αυτό. Σε αυτά τα οδυνηρά προστέθηκε η καθίζηση του Πανεπιστημίου ελέω Κρίσης και νέου Νόμου. Η Κρίση σταμάτησε όλες τις προσλήψεις. Η δυναμική μετάγγισης νέου αίματος από το εξωτερικό ακυρώθηκε. Ο καθηγητής της Νέας Υόρκης, που μετά από χίλιες προσπάθειές μας δέχθηκε να γυρίσει στην Ελλάδα, εκλέχτηκε μεν δεν διορίστηκε ποτέ δε. Οι νέοι συνάδελφοι, που βγήκαν από το διδακτορικό μας πρόγραμμα, έτοιμοι να «επιστρέψουν», από την θέση του λέκτορα, το «χρέος» τους, παρέμεναν στο Πανεπιστήμιο ως δουλοπάροικοι – δίδασκαν χωρίς οργανική θέση, χωρίς μισθό. Με πόνο καρδιάς το περασμένο Σεπτέμβρη αναγκάστηκα να βρω θέση στον καλύτερο διδακτορικό μας φοιτητή σε πανεπιστήμιο της Βρετανίας. Σκεφτείτε το: Ένα πτυχίο Μετσόβιου Πολυτεχνείου, δύο μεταπτυχιακά και ένα διδακτορικό, για τα οποία πλήρωσε ο ελληνικός λαός. Και ποιος εκμεταλλεύεται αυτό το «ανθρώπινο κεφάλαιο» σήμερα; Οι Βρετανοί φοιτητές και ένα ξένο πανεπιστήμιο το οποίο γνωρίζει πώς να κεφαλαιοποιεί τις επενδύσεις της δικής μας κοινωνίας.

Όσο για τον νέο νόμο, αντίθετα με πολλούς συναδέλφους μου, δεν κακίζω την κα Διαμαντοπούλου επειδή έφερε ριζικές αλλαγές. Πιστεύω στις ριζικότατες, στις επαναστατικές αλλαγές. Όχι, κακίζω τον νέο νόμο επειδή ενισχύει τις κατσαρίδες του πανεπιστημίου, ενδυναμώνει όλους εκείνους που μπήκαν εμπόδιο στις μεταρρυθμίσεις που κάναμε. Μπορεί να πέταξε έξω τις φοιτητικές παρατάξεις (κάτι που επικροτώ) αλλά γιγαντώνει τον αυταρχισμό εντός των πανεπιστημίων, προσφέροντας τεράστιο δώρο στην αναξιοκρατία που πάντα χαίρεται όταν ο αυταρχισμός σηκώνει κεφάλι. Επί πλέον, η απόλυτη οικονομική ανέχεια των πανεπιστημίων μας οδηγεί, υπό τον νέο νόμο, στην απόλυτη εμπορευματοποίηση: Ό,τι πουλάει θα προσφέρεται. Ό,τι δεν πουλάει (π.χ. η δύσκολη γνώση) θα εκπαραθυρώνεται. Κι επειδή οι «πελάτες» τελούν, εξ ορισμού εν αγνοία, το πανεπιστήμιο χάνει τους ανθρώπους που με έκαναν να θέλω να επιστρέψω στην Ελλάδα: τους καθηγητές που νοιάζονται μόνο για την ποιότητα και τους φοιτητές που επιλέγουν, κόντρα στους καιρούς, την δύσκολη γνώση. Εν συντομία, νιώθω ότι ό,τι παλέψαμε με τους καλούς συναδέλφους να δημιουργήσουμε στο πανεπιστήμιο, καταρρέει μπροστά στα μάτια μας. Έτσι όπως πάμε, το πανεπιστήμιο τείνει προς ένα ΙΕΚ που νοιάζεται για «πιστοποίηση» über alles.

Πριν κάποιους μήνες, ερωτήθηκα αν θα με ενδιέφερε να κατέβω στην πολιτική. Το ίδιο ερώτημα μου ετέθη πολλές φορές, στα ΜΜΕ, στην Πλατεία Συντάγματος κλπ. Η ενστικτώδης απάντησή μου ήταν, και παραμένει, αρνητική. Γιατί; Να σας πω: Το 1982 πήρα την μεγάλη απόφαση της πανεπιστημιακής καριέρας. Αυτό σήμαινε μια ζωή με πολύ λιγότερα χρήματα και εξουσία. Όμως, μια ζωή με μέγιστη ελευθερία έκφρασης και δυνατότητα αυτο-κριτικής (και αυτοσαρκασμού ακόμα). Ήταν μια επιλογή που δεν παίρνω πίσω. Όλον αυτό τον καιρό, συνομιλώ (έστω και στα κρυφά) με πολιτικούς όλων σχεδόν των κομμάτων. Αυτό έχει σημασία στον Καιρό της Κρίσης. Μου δίνει την δυνατότητα να τους βοηθώ αλλά και να τους κρίνω όλους (και τον εαυτό μου συνάμα). Την στιγμή που θα ανέβω στο μπαλκόνι και θα πω «ψηφίστε με», ξάφνου τίθεμαι εναντίον όλων των υπόλοιπων. Δεν μου έχω εμπιστοσύνη ότι, μετά από μία κίνηση, θα διατηρήσω την σκέψη μου ανεξάρτητη, καθαρή. Δεν το θέλω. Και δεν θα το κάνω.

Κάπου τον περασμένο Νοέμβριο, σε ένα ταξίδι στην Αμερική όπου μου έγιναν προτάσεις από πανεπιστήμια και οργανισμούς, η Δανάη μου είπε κάτι που «έγραψε». Μου είπε ότι, δεδομένου του πολέμου που μου γίνεται στην Ελλάδα, μόνο και μόνο επειδή καταθέτω απόψεις, και δεδομένης της κατάρρευσης στο πανεπιστήμιο όλων αυτών για τα οποία έχω επενδύσει μια δεκαετία τώρα, έχω μια απλή επιλογή: είτε να κατέβω στην πολιτική, ώστε να μπορώ να δράσω με κάποιους βαθμούς ελευθερίας που προσφέρει η «εξουσία», είτε να φύγουμε από την Ελλάδα. Κατάλαβα τι εννοεί. Αμέσως έβαλα μπροστά την διαδικασία μετακόμισης στην Αμερική.

Κλείνω με κάτι τελευταίο. Μου έλαχε η κόρη μου να ζει στην Αυστραλία. Σε μια χώρα που οι τιμές των πάντων ανεβαίνουν και της οποίας το νόμισμα υπερτιμάται συνεχώς. Καθώς ο μισθός μου (κατά 3/5 μικρότερος από ό,τι θα ήταν αν είχα παραμείνει στην Αυστραλία προ των περικοπών) μειώνεται, όπως και όλων μας, σε λίγο όχι μόνο δεν θα μπορώ να την συντηρώ αλλά είναι αμφίβολο αν θα μπορώ να την επισκέπτομαι καν. Το φαντάζεστε να κατέβαινα στην πολιτική για να απομυζώ από το πτωχευμένο ελληνικό δημόσιο μισθό ικανό για να συντηρώ την κόρη μου στους αντίποδες; Να έχω, δηλαδή, γίνει κι εγώ ένας βουλευτής, γραφειοκράτης, υπουργός που βασίζεται στα χρήματα του Μνημονίου για να ζει το παιδί του;

Όχι φίλες και φίλοι. Έξω και πάλι έξω. Γιατί αν υπάρχει ένα αγαθό που με κάνει ευτυχισμένο δεν είναι άλλο από το συναίσθημα ότι δεν εξαρτώμαι, δεν φοβάμαι να πω αυτό που πραγματικά πιστεύω. Κι αν χρειάζεται να σας στέλνω τα κείμενά μου από μια βροχερή, μακρινή πολιτεία, απέναντι από έναν μοναχικό διαδηλωτή εκ Μέσης Ανατολής, έτσι θα γίνει. Μέχρι να μπορώ να επιστρέψω διατηρώντας την ανεξαρτησία σκέψης μου, υπό συνθήκες που να μπορώ και πάλι να προσφέρω. Δεν θα αργήσει η μέρα. Για αυτό επέλεξα τον τίτλο «Γιατί λείπω» αντί για ένα πιο τελεσίδικο «Γιατί έφυγα».

ΥΓ. Επειδή πολλοί θα αναρωτηθείτε, να σας πω ότι σήμερα, από το Πανεπιστήμιο, βρίσκομαι σε εκπαιδευτική άδεια που ποτέ δεν πήρα έως τώρα παρά το γεγονός ότι δικαιούμαι από το 2003. Θα την εξαντλήσω και μετά θα πάρω άδεια άνευ αποδοχών. Αλλά επειδή σε καμία περίπτωση δεν θα γίνω άλλος ένας Παπαδήμος (βλ. εδώ) σας λέω ότι, την στιγμή που θα σιγουρευτώ πως σε περίπτωση παραίτησής μου η θέση μου δεν θα χαθεί αλλά θα επαναπροκηρυχθεί στο αντικείμενο της Πολιτικής Οικονομίας (ώστε να με αντικαταστήσει νέος συνάδελφος) – κάτι που σήμερα δεν γίνεται καθώς έχουν παγώσει όλες οι προκηρύξεις – θα παραιτηθώ άμεσα. Το δηλώνω ευθαρσώς για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις.

[taratata13]

Να τι έπρεπε να παθαίνουν όσοι περνούν με κόκκινο!!!

Κόβουν νερό και ρεύμα σε όσους περνούν με κόκκινο
http://kanapedatos.blogspot.com/2012...post_9624.html

[bluesattack]

Πολυ καλο μετρο .Ευγε στο Μεξικο.

[nfotis]

New Mexico = πολιτεία των ΗΠΑ

Ν.Φ.

[dhatz]

Να τι έπρεπε να παθαίνουν όσοι περνούν με κόκκινο!!!

Κόβουν νερό και ρεύμα σε όσους περνούν με κόκκινο
http://kanapedatos.blogspot.com/2012...post_9624.html

Όποιος περνάει με κόκκινο θα του κόβουν το νερό και το ρεύμα. Αυτή θα είναι η τιμωρία για τους κατοίκους του Νέου Μεξικού. Οι αρχές στην πόλη Las Cruces σκέφτονται να προβούν στο ακραίο αυτό μέτρο προκειμένου να αντισταθμίσουν το έλλειμμα των 2 εκατ. δολαρίων από τα έσοδα των προστίμων, σύμφωνα με το ABC News.

Εδώ και καιρό οι αρμόδιοι έψαχναν να βρουν τρόπους να καλύψουν το έλλειμμα, βρήκαν μία παράγραφο στον δημοτικό κώδικα όπου αναφερόταν: «Η Πολιτεία μπορεί να αρνηθεί ή να σταματήσει να παρέχει υπηρεσίες κοινής ωφελείας σε κάθε πρόσωπο που μπορεί να είναι υπόχρεος προς την Πολιτεία για οποιονδήποτε λόγο, εκτός από τους φόρους και τις ειδικές αξιολογήσεις».

Εκπρόσωπος του γραφείου πληροφοριών για το κοινό αρνήθηκε να σχολιάσει στη Huffington Post, αλλά έχει αναφερθεί ότι οι αρμόδιοι έχουν ήδη αποστείλει προειδοποιητικές επιστολές στους κατοίκους ότι σε περίπτωση παράβασης θα τους κόψουν νερό και αποχέτευση. Το πρόστιμο των 100 δολαρίων το μοιράζονται η Πολιτεία, το Δημαρχείο και η εταιρεία καμερών που καταγράφει τις πινακίδες των αυτοκινήτων.

http://www.koutipandoras.gr

Επειδή οι πάσης φύσεως ειδήσεις αναπαράγοντα αποσπασματικά και από αρθρογράφους που συχνά δεν γνωρίζουν σε βάθος τα πράγματα, θα πω δυο λόγια σχετικά:

Στις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες έχουν επικρατήσει πολιτικές απόψεις για μείωση του κράτους (σημ: που ήδη παρέχει ελάχιστες υπηρεσίες για τα ευρωπαϊκά δεδομένα -- ως και φυλακές έχουν ιδιωτικοποιήσει) που περιγράφονται γλαφυρά με την έκφραση "starve the beast" (σημ: θηρίο = κράτος). Σαν αποτέλεσμα εκλέγονται πολιτικοί που έχουν δεσμευτεί ρητά ότι δεν θα αυξήσουν φόρους για οιονδήποτε λόγο, ακόμα κι αν το ισοδύναμο αποτέλεσμα είναι π.χ. απολύσεις καθηγητών δημοσίων σχολείων, πυροσβεστών κλπ.

Μη έχοντας λοιπόν δυνατότητα εσόδων από επιβολή δημοτικών φόρων, κάποιες τοπικές Αρχές εφευρίσκουν "πρωτότυπους" τρόπους π.χ. βγάζουν έξω τους τροχονόμους να κόβουν κλήσεις αβέρτα, είτε -σε πιο ακραίες περιπτώσεις- κάτι σαν το παραπάνω!

[Ioanna123]

Σε αυτό τον τόπο είναι πάντα Απρίλης

του Μάνου Tζίζεκ

Ο αέρας μυρίζει γη και μπαχάρι. Ένα φυσικό τονωτικό που σε γειώνει και σε αναζωογονεί με το που βγαίνεις από το αεροπλάνο. Οι άνθρωποι είναι γελαστοί και ζωηροί, σαν να μην υπάρχουν τείχη αναμεταξύ σας, σαν να γεννιούνται κατευθείαν από τη γη.

Στη νυχτερινή διαδρομή με το βανάκι προς την Μητρόπολη, είδα για πρώτη φορά με τα μάτια μου συνοικίες ολόκληρες φτιαγμένες από παράγκες και κοντέινερ. Σοκαρίστηκα αρχικά με το πόσο μικρός μπορεί να γίνει ο ζωτικός χώρος του ανθρώπου. Μια εξαθλίωση θαρρείς αδυσώπητη. Μα εντούτοις, μέσα στο πηχτό σκοτάδι, ξεπρόβαλαν ολοφώτιστα κλαμπ και μικρομάγαζα. Οι παραγκουπόλεις ήταν διανθισμένες με εστίες νυχτερινής διασκέδασης, δυνατή μουσική, πολύχρωμα λαμπιόνια και φωτεινές επιγραφές. Ποτέ δεν είδα τη φτώχεια να έχει όψη τόσο εορταστική.

Οι άνθρωποι που ζουν σε αυτό τον τόπο, είναι όλοι τους ποιητές. Δεν πτοούνται από την τεράστια υλική τους ανεπάρκεια, αλλά συμπληρώνουν τα κενά χορεύοντας, μ' ένα αστείρευτο περίσσεμα ψυχής το οποίο σε πείσμα των δυσχερειών προβάλει μια φαντασιακή μεγαλούπολη επάνω στα χώματα. Πόση ανεξάντλητη φαντασία και πόση αφαιρετική σκέψη χρειάζεται για να γίνει αυτό;

Οι άνθρωποι που ζουν σε αυτό τον τόπο, είναι όλοι τους ποιητές. Η αρχοντιά τους, όταν σηκώνονται τα ξημερώματα για να σκουπίσουν τα πεζοδρόμια έξω από τα χαμόσπιτά τους και να πάνε στη δουλειά, ξεπερνάει την αυταρέσκεια κάθε αλλοτριωμένου λευκού που φοβάται να συναντήσει τον γείτονα βγαίνοντας από το διαμέρισμά του.

Παραφράζοντας τον T. S. Elliot, oι συνοικίες της Ουγκάντα μοιάζουν με "πασχαλιές που γεννιούνται μέσα από τη στέρφα γη".

Σε αυτό τον τόπο είναι πάντα Απρίλης.

Η Αφρική είναι το πράσινο και το κόκκινο. Είναι το χώμα και το αίμα. Κόκκινο και πράσινο παντού, ερυθρή γη και πράσινες μπανανιές. Οι άνθρωποι μιλούν με χρώμα κι ο θεός συλλαβίζει τη ζωή.

Αυτά τα χαμόσπιτα τα Αφρικάνικα, με τα οποία είναι διάσπαρτη η ύπαιθρος και τα περίχωρα των πόλεων, επενδυμένα τον ηλεκτρισμό, διατηρούν εντός τους τo ρεύμα της φιλοξενίας, τον σφυγμό μιας παράδοσης στα μέτρα του ανθρώπου.
Εδώ ο άνθρωπος δεν είναι καταναλωτής. Είναι πρωτογενής παραγωγός, σε θέση να φτιάξει το κάθε στέλεχος της πραγματικότητας του με τα γυμνά του χέρια. Είναι ο κύριος του οίκου του και τα ελάχιστα αγορασμένα του αγαθά είναι υποταγμένα στη φθορά της καθημερινής τους χρήσης.

Δεν θα δεις εδώ αντικείμενα γιγαντωμένα σε διαστάσεις απάνθρωπες. Δεν θα δεις συρρικνωμένα ανθρωπάκια να προσκυνούν τα πελώρια, άδεια και γυαλισμένα τοτέμ του καπιταλισμού. Εδώ το κάθε μηχάνημα σκονισμένο, σα δαμασμένο θηρίο, υπακούει ταπεινά στις προσταγές του αφέντη του.

Τα χαμόσπιτα της Ουγκάντα είναι μικροί ναοί λατρείας της ζωής. Οι τοίχοι τους βαμμένοι ροζ και γαλάζιοι, κόκκινοι και πράσινοι, υπενθυμίζουν ότι η μόνη βεβαιότητα είναι ότι τώρα είμαστε ζωντανοί.
Ο εξαθλιωμένος της Αθήνας δεν έχει ουδεμία σχέση με τον φτωχό της Ουγκάντα. Ο ναρκομανής ή ο άστεγος της Αθήνας, υπόδικος των ενστίκτων και συνθλιμμένος της απληστίας, περιφέρει την υποταγή του και αναμοχλεύει τη θανατολάγνα του εξάρτηση από τα παράγωγα διάσπασης του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Ο φτωχός της Αφρικής, σε κατάφαση με τη ζωή, διαπνεόμενος από τροπικές βροχές, γλυκές λιακάδες και μεστούς ανέμους, υμνεί την ύπαρξη με κάθε του ανάσα, τηρώντας ευλαβικά τους κανόνες υγιεινής μιας αλήθειας πανανθρώπινης, ακόμα κι όταν πλαγιάζει κατάχαμα σε μια ξύλινη καλύβα.

Δεν θα σας πω γι' αυτά που θέλετε να ακούσετε. Το AIDS, τη διαφθορά της κυβέρνησης και την πείνα. Ούτε θα αραδιάζω λίστες με στατιστικές και ξύλινα επιχειρήματα που σκιαγραφούν το πορτραίτο αυτού που οι λευκοί αρέσκονται ν' αποκαλούν "τρίτο κόσμο".
Θα σας μιλήσω για την έμφυτη ευγένεια των παιδιών της Ουγκάντα. Για την ευκολία που οι άνθρωποι εκεί γελάνε και καλωσορίζουν. Θα σας μιλήσω για τα χρώματα που κοσμούν κάθε έκφανση του βίου τους. Άνθρωποι όμορφοι, αυτόφωτοι, αυτοφυείς. Ρουφούν την ζωή - με το δηλητήριο και το μέλι της - τρώνε τον έρωτα - με τα φλούδια και τα κουκούτσια του.

Άνθρωποι που ζουν πρωτίστως για τον άνθρωπο - και όχι για ένα ομιχλώδες επέκεινα, ούτε για να συντηρούν άψυχα πράγματα. Άνθρωποι που θα μοιραστούν και το τελευταίο τους ρούχο, και το μοναδικό τους κομμάτι φαϊ, και την παραμικρή γωνιά του σπιτιού τους. Που θα μεγαλώσουν τα ορφανά της γειτονιάς σαν να είναι δικά τους παιδιά. Και στον ξένο, θα δουν το αντιφέγγισμα της ψυχής τους. Άνθρωποι διαυγείς, το ύφος των οποίων συνάδει με το ήθος τους. Όταν σε χαιρετούν γίνονται ανθισμένα δέντρα με ρίζες στο "εμείς" και κλαδιά ίσαμε την καρδιά σου.

Τί θα πει φτώχια; Έλλειψη υλικών αγαθών, ή έλλειψη θάμβους και συντροφικότητας; Αν επιλέψουμε το δεύτερο, τότε θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι εμείς οι λευκοί ουδέποτε υπήρξαμε τόσο πλούσιοι όσο οι μαύροι. Το δίχως άλλο τους φθόνησαν οι απέραντα χλωμοί μαιτρ της μνησικακίας, οι καθολικοί ανέραστοι αποικιοκράτες και οι εξάγγελοι της Ιδιωτείας, που κάνανε κάθε δυνατή κτηνωδία για να πατάξουν το "ντουέντε" του μαύρου. Αδύνατο.

Όταν οι Μαύροι και Άσημοι Βάρδοι της σκλαβιάς δημιούργησαν τα spirituals για να υμνήσουν το Θεό και να ξεχάσουν τις κακουχίες τους, έθεσαν σε κίνηση μία δημιουργική διαδικασία που συνεχίζεται εδώ και 300 χρόνια. Η μαύρη μουσική, αστείρευτη πηγή των περισσότερων ειδών μουσικής που ακούμε σήμερα, εκτός από ανεκτίμητη δωρεά της Αφρικής στον ανεπτυγμένο κόσμο, ως κατάφαση στη ζωή και εορτασμός του έρωτα και του ανθρώπου, αποτελεί ίσως και τη μοναδική σοβαρή απάντηση στην βιαιότητα, τη δυστυχία και τη σαθρότητα αυτού του παραπαίοντος κόσμου. Μια απάντηση που παραπέμπει στα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη: "Εάν μας χτυπούν, να βγάζουμε ήχο καθαρό. Και να προτείνουμε μια ζωή που για να σταθεί, να μην έχει ανάγκη από υποσημειώσεις."

Δείτε το slide show εδώ

[OxAp0d0]

Ζήτω, έχουμε ελπίδες, είμαστε σε καλό δρόμο!!

Σε λίγο καιρό θα γίνουμε Αφρική, θα μένουμε σε παράγκες από τσίγκο και επιτέλους θα κάνουμε ολημερίς κι οληνυχτίς ξέφρενα πάρτυ!
Βέβαια θα πεθαίνουμε στα 45 - και νωρίτερα έτσι και κολήσουμε γρίπη, αλλά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το πάρτυ, το filotimo και η kali kardia.
Τα δικά μας τα χρώματα θα είναι το λευκό και το μπλε, με λίγο καφέ από τη λάσπη και τα κόπρανα του δρόμου.

Αλήθεια τώρα ρε Ιωάννα. Που πας και τα βρίσκεις αυτά τα γελοία κειμενάκια νεοφιλελεύθερης προπαγάνδας;

[Burning Skies]

Ζήτω, έχουμε ελπίδες, είμαστε σε καλό δρόμο!!

Σε λίγο καιρό θα γίνουμε Αφρική, θα μένουμε σε παράγκες από τσίγκο και επιτέλους θα κάνουμε ολημερίς κι οληνυχτίς ξέφρενα πάρτυ!
Βέβαια θα πεθαίνουμε στα 45 - και νωρίτερα έτσι και κολήσουμε γρίπη, αλλά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το πάρτυ, το filotimo και η kali kardia.
Τα δικά μας τα χρώματα θα είναι το λευκό και το μπλε, με λίγο καφέ από τη λάσπη και τα κόπρανα του δρόμου.

Αλήθεια τώρα ρε Ιωάννα. Που πας και τα βρίσκεις αυτά τα γελοία κειμενάκια νεοφιλελεύθερης προπαγάνδας;

Το ολο μηνυμα που πηρα απο αυτο το αρθρο ειναι μια γελοια κραυγη που λεει "πρεπει να ψοφησετε της πεινας χαμογελωντας και χωρις να διαμαρτυρεστε".

[Ioanna123]

Έλληνες Εσ. - Έλληνες Εξ.

Του Γιώργου Κωστούλα

Αγγίζουμε σήμερα ένα από τα ενδιαφέροντα παράδοξα του ελληνισμού: Την ίδια στιγμή που οι Έλληνες επιτυγχάνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα όταν εργάζονται και σταδιοδρομούν στο εξωτερικό, αδυνατούν να στήσουν ένα αποτελεσματικό κράτος και μια δίκαιη κοινωνία στην ίδια τους τη χώρα.

Δεν καταφέρνουν καν να συμβιώσουν αρμονικά. Πως εξηγείται το παράδοξο αυτό; Γιατί οι ίδιοι άνθρωποι που επιτυγχάνουν έξω αποτυγχάνουν τόσο οικτρά μέσα στην ίδια τους τη χώρα; (Mε την ευκαιρία και οδηγό πρόσφατο άρθρο του καθ. Στ. Καλύβα με τίτλο "Η φυσική επιλογή και το ελληνικό παράδοξο" στην Καθημερινή).

Μια εξήγηση είναι πως ίσως δεν πρόκειται για τους ίδιους ανθρώπους. Όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες οι άνθρωποι που μεταναστεύουν δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτούς που παραμένουν στον τόπο τους. Οι πρώτοι είναι πιο επιρρεπείς στον ρίσκο ενώ οι δεύτεροι πιο συντηρητικοί.

Μια δεύτερη εξήγηση είναι πως ούτε οι Έλληνες του εξωτερικού είναι τόσο επιτυχημένοι όσο υποστηρίζεται, ούτε οι Έλληνες του εσωτερικού έχουν αποτύχει τόσο οικτρά. Ο καθένας από μας έχει περισσότερες αρετές από όσες νομίζουμε, αλλά μόνο η επιτυχία τις φέρνει στο φως. Σύμφωνα με αυτά τα επιχειρήματα, δεν υπάρχει παράδοξο. Ωστόσο το παράδοξο, κατά γενική πεποίθηση, έχει βάση.

Η πλέον άμεση και προφανής εξήγηση έχει να κάνει με τους θεσμούς που διαμορφώνουν και καθορίζουν τη συμπεριφορά ανθρώπων και κοινωνιών.

Όμως αν το πρόβλημα βρίσκεται στους θεσμούς, τι εξηγεί την διαιώνιση των αποτυχημένων θεσμών, την στιγμή μάλιστα που η διάγνωση του προβλήματος είναι προφανής;

Η βαθύτερη εξήγηση έχει να κάνει με τα ήθη και τις αξίες, ανθρώπων και κοινωνιών που επιτρέπουν, στηρίζουν και εξηγούν τη διαιώνιση των αποτυχημένων θεσμών. Στην Ελλάδα δεν έχουμε θεσμούς γιατί δεν θέλουμε θεσμούς. Εξαντλούμαστε στα, βολικά, ήθη. Τα οποία δεν εννοούμε να αλλάξουμε. Εν προκειμένω, ας συνυπολογίσουμε ότι οι θεσμοί αλλάζουν, αν αλλάζουν, με πολύ σιγανότερους ρυθμούς από τα ήθη.

Τρία χρόνια μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης και αφού εν τω μεταξύ έχουν μεσολαβήσει δυο μνημόνια, μια επίσημη χρεοκοπία με την αναδιάρθρωση του χρέους, μια καθαίρεση πρωθυπουργού, μια δικομματική κυβέρνηση υπό τεχνοκράτη πρωθυπουργό, δυο εκλογικές αναμετρήσεις και μια τρικομματική κυβέρνηση, τίποτα δεν φαίνεται να αλλάζει στο πιο κρίσιμο πεδίο της κουλτούρας μας: Αυτό της ασύμμετρης σχέσης μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου, μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας, μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου συμφέροντος. Δεν βάζουμε μυαλό. Μοιάζει σαν να ανυπομονούμε να τελειώσει η κρίση, όχι για να συμπεριφερθούμε διαφορετικά, αλλά για να κάνουμε τα ίδια...

Πρόσφατος διάλογος μεταξύ προμηθευτή και πελάτη του:

-Πελάτης: Απόδειξη, παρακαλώ;

-Προμηθευτής: Τι να την κάνεις μωρέ την απόδειξη; Η στρεβλή σχέση δημόσιου και ιδιωτικού, ανάγλυφη. Αν δεν υπάρχει ατομικό όφελος προς τι η έκδοση της απόδειξης; Η όποια συμμετοχή των μερών στην υποχρεωτική, νόμιμη, τυπική ολοκλήρωση της δοσοληψίας δεν εκλαμβάνεται ως ευθύνη, ως υποχρέωση, ως καθήκον, αλλά μόνο ως μία αυστηρά ατομική οικονομική συναλλαγή, ως τμήμα ιδιωτικού πάρε δώσε.

Κέρβεροι σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικά μας, χαλαροί έως και αδιάφοροι για τα δημόσια. Το πρόσφατο επεισόδιο της μαζικής εχθρικής συμπεριφοράς μιας κοινωνίας εναντίον των φορολογικών ελεγκτών δικαιώνει την διαπίστωση του καθ. Γ. Πανούση: Ο καθένας σήμερα "αδικεί, έχοντας συνείδηση δικαίου".

Για να επανέλθουμε όμως στο ελληνικό παράδοξο, που διακρίνει τους Έλληνες σε Έλληνες Εσωτερικού και Έλληνες Εξωτερικού, παραθέτουμε την ενδιαφέρουσα ανάλυση του αμερικανού βιολόγου Eduard Wilson, η οποία επισημαίνεται από τον καθηγητή Καλύβα στο άρθρο του.

Ο Wilson υποστηρίζει ότι η ανθρωπότητα διέπεται από δυο φαινομενικά αντίρροπες δυνάμεις: η μία αφορά τη (γνωστή) φυσική επιλογή των ατόμων και η άλλη τη φυσική επιλογή των ομάδων και συλλογικοτήτων. Από τη μια μεριά τα άτομα που συμπεριφέρονται με επιθετικά εγωιστικό τρόπο αναπαράγονται με μεγαλύτερη επιτυχία, καθιστώντας έτσι μακροπρόθεσμα κυρίαρχο τον επιθετικό εγωισμό εις βάρος της αλτρουιστικής συμπεριφοράς, που σιγά αλλά σταθερά περιθωριοποιείται. Από την άλλη όμως ομάδες που αποτελούνται από άτομα που λειτουργούν με αλτρουιστικό τρόπο κατορθώνουν να επιβιώνουν με μεγαλύτερη επιτυχία σε σχέση με τις ομάδες εκείνες που αποτελούνται από εγωιστικά άτομα.

Τη σύγκρουση αυτή ανάμεσα στις δυνάμεις του εγωισμού και του αλτρουισμού μπορούμε να την παρατηρήσουμε, ακριβώς, στον τρόπο που είναι οργανωμένες οι κοινωνίες. Κάποιες κοινωνίες, όπως εκείνες της Ανατολικής Ασίας, έχουν κατορθώσει ένα τρόπο λειτουργίας που είναι ιδιαίτερα συνεκτικός, επιτυγχάνοντας κοινωνικά άλματα, αλλά καταβάλλοντας συγχρόνως ένα όχι ευκαταφρόνητο τίμημα, καθώς προάγουν έναν ισχυρότατο κοινωνικό κομφορμισμό που συνθλίβει, μαζί με τον εγωισμό, την ατομικότητα και τη δημιουργικότητα των ατόμων.

Από την άποψη αυτή το παράδειγμα των σκανδιναβικών κοινωνιών είναι χαρακτηριστικό. Εκεί έχει επικρατήσει ως κεντρική κοινωνική αξία η ιδέα πως τα άτομα δεν πρέπει να ξεχωρίζουν και πως η κοινωνία πρέπει να πατάξει την τάση των ανθρώπων για διάκριση. Πρόκειται για μια αξία που έχει κωδικοποιηθεί ως νόμος του Jante. Είναι ένα υπόδειγμα ομαδικής συμπεριφοράς το οποίο αντιτίθεται στην ατομική υπεροψία, χαρακτηρίζοντάς την ανάρμοστη και ανάξια λόγου.

Υπάρχουν δέκα κανόνες που με ελαφρούς τονισμούς δεν κάνουν άλλο από το να εκφράζουν την κυρίαρχη παραγγελία της πρότασης: "Μην νομίζεις ότι είσαι κάτι πιο σπουδαίο ή κάτι καλύτερο από εμάς". Με όρους πολιτικής οικονομίας θα λέγαμε ότι κάτω από το Jante δεν υπάρχει η "αόρατος χειρ" η οποία αυτομάτως θα μετατρέψει τον ατομικό ορθολογισμό της μεγιστοποίησης του ιδιωτικού συμφέροντος σε κοινωνικό ορθολογισμό- όφελος.

Προφανώς αυτό είχε στο μυαλό του ο Γκορ Βιντάλ όταν έγραφε: "Ως αμερικανοί έχουμε να μάθουμε πολλά από την Σκανδιναβία και πολλά να αποφύγουμε από τη Μεσόγειο".

Που καταλήγουμε; Ο Wilson υποστηρίζει πως η ανθρωπότητα πορεύεται ανάμεσα στη φυσική επιλογή των ατόμων και στη φυσική επιλογή των ομάδων και συλλογικοτήτων και πως η ανθρώπινη ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από την πάλη μεταξύ τους, αλλά και τη σύνθεση που προκύπτει από την πάλη αυτή.

Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω θεωρία, οι Έλληνες επιτυγχάνουν έξω γιατί λειτουργώντας εγωιστικά σε κοινωνίες με ισχυρή συνοχή καταφέρνουν να προσπορίζονται σημαντικά οφέλη. Αντίθετα όταν βρεθούν μόνοι μεταξύ τους, "βγάζουν τα μάτια τους" και η ίδια αυτή εγωιστική ροπή οδηγεί αναπόφευκτα στην κοινωνική διάλυση.

Σε κατάληξη: Η πρόκληση για τις κοινωνίες με ισχυρή συνοχή είναι η ενσωμάτωση των εγωιστικών μονάδων στο αξιακό τους σύστημα χωρίς τη θυσία της δημιουργικότητάς τους, όσο για τις κατακερματισμένες κοινωνίες η πρόκληση είναι να εντοπίσουν μέσα τους τις δυνάμεις που θα οδηγήσουν στη δημιουργία των θεσμών εκείνων που θα τους εξασφαλίσουν την απαραίτητη συνοχή.

* O κ. Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα. Ένα νέο βιβλίο του, με τίτλο: "ΔΙΑΒΑ-ΖΩΝΤΑΣ με το μολύβι στο χέρι", κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ.

[WAntilles]

Ζήτω, έχουμε ελπίδες, είμαστε σε καλό δρόμο!!

Σε λίγο καιρό θα γίνουμε Αφρική, θα μένουμε σε παράγκες από τσίγκο και επιτέλους θα κάνουμε ολημερίς κι οληνυχτίς ξέφρενα πάρτυ!
Βέβαια θα πεθαίνουμε στα 45 - και νωρίτερα έτσι και κολήσουμε γρίπη, αλλά δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το πάρτυ, το filotimo και η kali kardia.
Τα δικά μας τα χρώματα θα είναι το λευκό και το μπλε, με λίγο καφέ από τη λάσπη και τα κόπρανα του δρόμου.

Αλήθεια τώρα ρε Ιωάννα. Που πας και τα βρίσκεις αυτά τα γελοία κειμενάκια νεοφιλελεύθερης προπαγάνδας;

Η αριστερά τα λέει αυτά -> αυτοί που θέλουν εθνικό νόμισμα.

Επίσης και όλοι όσοι δεν θέλουνε να αλλάξουμε, αλλά να συνεχίσουμε να είμαστε όπως το παρακάτω κείμενο της Ιωάννας (έλληνες εξωτερικού <-> έλληνες εξωτερικού).